تفاوت گیربکس های KMC J7 با گیربکس خودروهای JAC S5 و KMC K7

قوای محرکه نمونه فیس‌لیفت جدید JAC S5 و KMC K7 از نمونه 1.5 لیتری توربو با پاشش مستقیم سوخت یا همان GDI است و حداکثر گشتاور آن 251 نیوتن‌برمتر و حداکثر قدرت آن‌هم 271 اسب‌بخار است. نیرو و گشتاور این قوای محرکه از طریق یک جعبه‌دنده دوکلاچه 6 سرعته‌تر با کد مشخصه HFC DTF630 فقط به چرخ‌های جلو منتقل می‌شود. همین قوای محرکه و جعبه‌دنده علاوه بر این دو خودرو در سدان لوکس همین شرکت یعنی JAC Refine A60 و ون M6 نیز استفاده‌شده بود که البته این سدان و ون به بازار ایران عرضه نشدند.

سدان جک A60

استفاده از یک قوای محرکه و جعبه‌دنده در چند خودرو متفاوت باعث میشود شرکت JAC و کرمان‌موتور ازلحاظ پشتیبانی فنی، تأمین قطعات یدکی و آموزش کارکنان دغدغه کمتری داشته باشند. این اقدام فقط منحصر به شرکت JAC و کرمان‌موتور نیست و در حال حاضر و در دنیای خودرو، اکثر خودروسازان چنین رویکرد و یکسان‌سازی دارند، به‌عنوان‌مثال در اکثر خودروهای شرکت CHERY و مدیران خودرو و زیرمجموعه‌های آنها همچون COWIN و فونیکس ازجمله آریزو5، آریزو6پرو، تیگو5پرو و تیگو7پرو و بهمن ریسپکت از یک موتور 1.5 لیتری توربو با کد مشخصه SQRE4T15C و جعبه‌دنده CVT با کد مشخصه 025CHC یا همان CVT25 استفاده می‌شود. صدالبته که حتی اگر سخت‌افزار یعنی قوای محرکه و جعبه‌دنده دو خودرو شبیه هم باشند، برنامه نرم‌افزاری واحد کنترل قوای محرکه یا همان ECU و برنامه نرم‌افزاری واحد کنترل جعبه‌دنده یا همان TCU آن دو خودروی با یکدیگر تفاوت خواهد بود.

جعبه‌دنده CVT با کد مشخصه 025CHC یا همان CVT25

پس از معرفی KMC J7، مشخصات فنی این خودرو در تمامی وب‌گاهای خودرویی منتشر شد و تقریباً در همه این وب‌گاها و ویدئوها اعلام‌شده که قوای محرکه KMC J7 همان قوای محرکه Sehol A5 PLUS است ولی با توجه به شرایط کشورمان حداکثر قدرت آن به 172 اسب‌بخار و حداکثر گشتاور آن به 280 نیوتنبرمتر محدود شده است و جعبه‌دنده آن‌هم از نمونه دوکلاچه 6 سرعته تر هست. همچنین دیده‌شده که در بعضی از وب‌گاهای خودرویی کشورمان اعلام میشود جعبه‌دنده KMC J7 دقیقاً همان جعبه‌دنده خودروهای JAC S5 و KMC K7 است که این‌چنین نیست و جعبه‌دنده KMC J7 هم ازلحاظ سخت‌افزاری و ضرایب دنده‌ها و هم ازلحاظ کد مشخصه با جعبه‌دنده خودروهای JAC S5 و KMC K7 فرق دارد.

بر روی خودرو Sehol A5 PLUS و دیگر خودرو شرکت SEHOL یعنی Sehol QX یا JAC JS6 که بر مبنای بن‌سازه یا همان Platform جدید شرکت JAC به نام Modular Intelligence Structure ساخته‌شده‌اند، قوای محرکه 1.5 لیتری توربو GDI با کد مشخصه HFC4GC1.6E با حداکثر قدرت 184 اسب‌بخار و حداکثر گشتاور 300 نیوتن‌برمتر نصب‌شده است. نیرو و گشتاور تولیدشده توسط این قوای محرکه از طریق یک جعبه‌دنده دوکلاچه 6 سرعته تر فقط به چرخ‌های جلو منتقل می‌شود و کد مشخصه آن‌هم HFC DTF632 است.

خودرو Sehol A5 PLUS و Sehol QX یا JAC JS6 بر مبنای بن‌سازه یا همان Platform جدید شرکت JAC به نام Modular Intelligence Structure ساخته‌شده‌اند

این جعبه‌دنده نمونه به‌روز شده و قوی‌تر جعبه‌دنده HFC DTF630است و مسلماً شرکت JAC حین به‌روزآوری آن ایرادهای نمونه قبلی را رفع نموده است. لازم به ذکر است بن‌سازه یا همان Platform جدید شرکت JAC به نام Modular Intelligence Structure حاصل 5 سال تلاش 5000 مهندس و 10 میلیارد یوان معادل 1.4 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری است و از سوی گروه معظم فولکس‌واگن به این پلتفرم ژن پلتفرم معروف MQB تزریق‌شده است.

بن‌سازه یا همان Platform جدید شرکت JAC به نام Modular Intelligence Structure

برای مقایسه در زیر ضرایب دنده دو جعبه‌دنده قدیمی و ضعیف‌تر HFC DTF630 خودروهای JAC S5 و KMC K7 و جعبه‌دنده جدید و قوی‌تر HFC DTF632 خودرو Sehol A5 PLUS و Sehol QX یا JAC JS6 آورده شده است. شایان‌ذکر است منبع این اطلاعات فایل نحوه‌ی تعمیر جعبه‌دنده JAC S5 و مجوز‌های صادرشده دو خودرو JAC X7 و JAC JS6 برای عرضه در بازار روسیه است که در کشور روسیه به‌اختصار به آن OTTC گفته می‌شود.

مقایسه ضرایب دنده دو جعبه‌دنده قدیمی و ضعیف‌تر HFC DTF630 خودروهای JAC S5 و KMC K7 و جعبه‌دنده جدید و قوی‌تر HFC DTF632 خودرو Sehol A5 PLUS و Sehol QX یا JAC JS6

اما اجازه بدهید به همین بهانه به تاریخچه جعبه‌دنده دوکلاچه 6 سرعته تر شرکتJAC بپردازیم. درحالی‌که در سال‌های ابتدای قرن جدید بسیاری از شرکتهای خودروسازی چینی تمایل بیشتری به خرید مستقیم جعبه‌دنده‌های اتوماتیک از شرکت‌هایی مانند Getrag، ZF، Jatco و Aisin داشته و در حال حاضر هم دارند، شرکتJAC و شرکت Great Wall در مورد بالاترین رده خودروهایشان رویکرد دیگری داشته و نتیجه آن ساخت یک جعبه‌دنده دوکلاچه 6 سرعته تر توسط شرکت JAC و یک جعبه‌دنده دوکلاچه 7 سرعته تر توسط شرکت Great Wall شده است.

در سال 2009 شرکت JAC مسیر راهبردی و نقشه راه خود برای ساخت یک جعبه‌دنده اتوماتیک دوکلاچه را تبیین نمود. این فعالیت در راستای سیاست ملی چین بانام "برنامه 863" بود. یک سال قبل از آن یعنی در سال 2008 "گروه ملی توسعه و بازنگری" رهبری و هدایت "برنامه 863" را بر عهده گرفت و به شرکت‌های خودروسازی چین یعنی FAW, SAIC, Dongfeng, Changan, Chery, Brilliance, Jianghuai, Changfeng, Geely, GAC, BAIC, Great Wall, و غیره پیوست تا شرکت سرمایه‌گذاری Zhongfalian تأسیس شود. سپس اتحاد توسعه چین یا همان China Development Alliance و شرکت BorgWarner ایالات‌متحده آمریکا با نسبت سرمایه‌گذاری 34 به 66 شرکت BorgWarner United Transmission را تأسیس کردند.

مقر شرکت BorgWarner United Transmission در دالیان چین

دلیل این اتحاد هم استفاده از مجموعه‌های دوکلاچه عالی شرکت BorgWarner ایالات‌متحده آمریکا بود زیرا در همه جعبه‌دندههای دوکلاچه تر خودروسازهای معروف از مجموعه‌های دوکلاچه عالی شرکت BorgWarner استفاده می‌شود و در مقابل آن در همه جعبه‌دنده‌های دوکلاچه خشک خودروسازهای معروف از مجموعه‌های دوکلاچه خشک شرکت Luk استفاده میشود.

پس از مشخص شدن نقشه راه و مسیر راهبردی و انتخاب جعبه‌دنده دوکلاچه به‌عنوان محصول موردنظر، شرکت JAC بین دوراهی جدیدی قرار گرفت. یک راه به انتخاب و نصب نمونه "کلاچ خشک" منتهی میشد و راه دیگر به انتخاب و نصب نمونه "کلاچ تر". در مقایسه با جعبه‌دنده دوکلاچه خشک، جعبه‌دنده دوکلاچه تر دارای پایداری بهتری هستند و میتوانند گشتاور بیشتری را منتقل کنند، علاوه بر این با توجه به اینکه شرکت BorgWarner کارخانه ساخت ماژول‌های دوکلاچه را در شهر دالیان چین داشت، مجموعه دوکلاچه تر برای جعبه‌دنده جدید انتخاب شد.

این مجموعه دوکلاچه تر ساخت شرکت BorgWarner دقیقاً در خودرو لوکس شرکت Great Wall یعنی WEY 7 نیز نصب‌شده است. البته وزن جعبه‌دنده دوکلاچه 7 سرعته تر شرکت Great Wall برابر 85 کیلوگرم و بیشتر است ولی در عوض میتواند تا 450 نیوتن‌برمتر گشتاور را منتقل کند. این مجموعه دوکلاچه تر ساخت شرکت BorgWarner در مقایسه با سایر قطعات جعبه‌دنده قیمت بیشتری دارد و به قولی گران‌بهاترین قطعه‌ای است که برای ساخت این جعبه‌دنده باید از سایر شرکت‌ها خریداری نمود.

مجموعه دوکلاچه تر ساخت شرکت BorgWarner گران‌بهاترین قطعه‌ تولیدی این شرکت

شرکت JAC جعبه‌دنده دوکلاچه خود را بر اساس جعبه‌دنده دوکلاچه شش سرعته شرکت فولکس‌واگن با کد DQ250 ساخت. ولیکن چون شرکت JAC درزمینهٔ نوشتن نرم‌افزار و تنظیم پارامترها تجربه کافی نداشت از تجربه و تخصص شرکت آلمانی Hofer Powertrain استفاده نمود. شرکت آلمانی Hofer powertrain با سایر شرکت‌های خودروساز چینی و غیر چینی نیز همکاری دارد و برای مثال موتورهای خودروی چینی و تمام برقی Neta S توسط شعبه مستقر در شانگهای شرکت آلمانی Hofer Powertrain ساخته می‌شوند یا اینکه باطری‌های خودروی اسپرت سوئیسی و تمام برقی Piëch GT با همکاری شرکت آلمانی Hofer Powertrain ساخته می‌شوند. نوشتن نرم‌افزار و تنظیم پارامترها توسط خود شرکت JAC باعث می‌شود برای به‌روزرسانی‌های آتی و رفع ایرادهای نرم‌افزاری نیازی به پرداخت هزینه به شرکت‌های اصلی تولیدکننده جعبه‌دنده‌های دوکلاچه همچون Getrag و ZF نباشد و به‌نوعی شرکت JAC در این زمینه استقلال کامل دارد.

ساخت خودرو اسپرت سوئیسی و تمام برقی Piëch GT با همکاری شرکت آلمانی Hofer Powertrain

واحد هیدرولیک کنترل و هدایت یا همان HCU جعبه‌دنده دوکلاچه شرکت JAC نیز به دلیل اهمیت بسیار بالای آن در کارایی و قابلیت اطمینان جعبه‌دنده با کمک دیگر گروه آلمانی و معروف Continental ساخته میشود و از این لحاظ هم در هر دو جعبه‌دنده شرکت JAC و شرکت Great Wall از یک واحد هیدرولیک کنترل و هدایت یا همان HCU یکسان ساخت گروه آلمانی و معروف Continental استفاده میشود. کارگاه ویژه ساخت شرکت JAC میتواند در هرروز 200 عدد از این واحد هیدرولیک کنترل و هدایت یا همان HCU جعبه‌دنده دوکلاچه را تولید کند. البته قسمتهای مکانیکی شیرهای الکترومگنیتی مجدداً ساخت شرکت BorgWarner ایالات‌متحده آمریکا است و قسمتهای الکتریکی شیرهای الکترومگنیتی یا همان شیرهای سلونوئیدی نیز ساخت United Electronic Company از زیرمجموعه‌های Bosch آلمان است.

اجزای واحد هیدرولیک کنترل و هدایت یا همان HCU یکسان ساخت جک Continental

علاوه بر این‌ها یکی دیگر از عناصر کلیدی این جعبه‌دنده‌ها یعنی بلبرینگ‌های آن از گروه معروف آلمانی Schaeffler تأمین میشود. گروه معروف آلمانی Schaeffler متشکل از سه شرکت معروف آلمانی دیگر یعنی شرکت INA، شرکت LUK و شرکت FAG است و ازلحاظ فروش نیز دومین تولیدکننده قطعاتی همچون بلبرینگ، کلاچ و قطعات جعبه‌دنده است. در همه جعبه‌دنده‌های دوکلاچه یک قطعه فلزی استوانه‌ای شکل بین مجموعه دوکلاچه تر و پوسته جعبه‌دنده نصب‌شده و نقش آب‌بند دارد و گویا فقط گروه معروف آلمانی Schaeffler میتواند این قطعه را تولید کند.

تامین بلبرینگ و قطعه فلزی آب بند مجموعه دوکلاچه تر از گروه معروف آلمانی Schaeffler

سایر قطعات داخل جعبه‌دنده ازجمله چرخ‌دنده‌ها و محورها توسط خود شرکت JAC ساخته می‌شوند ولی شرکت Great Wall حتی چرخ‌دنده‌ها را هم از گروه معروف آلمانی Schaeffler تأمین می‌‌کند.

قطعات جعبه‌دنده دوکلاچه شرکت جک

حتی برای آب‌بندی پوسته جعبه‌دنده از چسب آب‌بندی مخصوص ساخت شرکت آلمانی معروف Henkel Loctite استفاده می‌شود و درنهایت از طریق آزمون پنوماتیک با هوای فشرده حصول اطمینان میشود که پوسته جعبه‌دنده به‌طور کامل آب‌بند است.

آب‌بندی پوسته جعبه‌دنده از چسب آب‌بندی مخصوص ساخت شرکت آلمانی معروف Henkel Loctite استفاده می‌شود

پس از موفقیت آمیز بودن آزمون آب‌بندی پنوماتیک با هوای فشرده، 7.1 لیتر روغن مخصوص جعبه‌دنده دوکلاچه به جعبه دنده تزریق می‌شود و درنهایت توسط دستگاه‌های مخصوص بر روی تمامی جعبه‌دنده ها آزمون‌های نهایی باهدف کنترل کیفیت انجام میشود. این آزمون‌ها عبارت اند از آزمون تعویض دنده، آزمون لرزش و سروصدا و سایر آزمون های فنی. مدت‌زمان انجام این آزمون‌ها برای هر جعبه دنده در حدود 400 ثانیه یا 6 و نیم دقیقه است.

آزمون‌ نهایی کنترل کیفیت جعبه‌دنده‌های تولیدی

پس از گذراندن تمامی آزمون‌ها، جعبه‌دنده‌های تولیدی جهت نصب بر روی خودروهای شرکت JAC و Sehol بسته‌بندی‌شده و به کارخانه‌های تولید خودروها ارسال می‌شوند.

نتیجه‌گیری

همانگونه که در بالا اشاره شد شرکت JAC مسیر طولانی را برای تولید یک جعبهدنده دوکلاچه پیموده و در این زمینه از قطعات و همچنین خدمات مهندسی بهترین و مشهورترین تولیدکنندگان قطعات جعبه‌دنده‌های دوکلاچه استفاده نموده، ولیکن در نمونه‌های اولیه جعبه‌دنده‌های دوکلاچه خودروهایJAC S5 ایرادهایی از قبیل نشتی آب به درون روغن جعبه‌دنده از طریق مبدل حرارتی، گرم شدن بیش‌ازحد جعبه‌دنده در ترافیک، ضربه زدن حین تعویض دنده و از همه مهم‌تر کندی در تعویض دنده و شروع حرکت کند پس از گرم شدن جعبه‌دنده مشاهده‌شده است.

در نسل دوم این جعبه‌دنده ها که در خودروهای KMC K7 و JAC S5 جدید نصب‌شده‌اند بعضی از ایرادهای ذکرشده در بالا رفع شده و انتظار این است که در نسل سوم جعبه‌دنده‌های دوکلاچه تر شرکت JAC شاهد کندی در تعویض دنده و شروع حرکت کند پس از گرم شدن جعبه دنده نباشیم زیرا این جعبه‌دنده جدید پس از شروع همکاری شرکت JAC با گروه معظم فولکس واگن ساخته‌ شده و بر روی خودروهای Sehol A5 PLUS و Sehol QX یا JAC JS6 نصب‌شده‌اند. البته باید قدری تأمل کرد و نتیجه کار را در عمل و پس از چند سال استفاده از خودروهای KMC J7 مشاهده نمود.

شایان‌ذکر است فولکس‌واگن برای خودروهای رده متوسطش همچون جتا "برگشت" داشته و بجای جعبه دنده دوکلاچه، جعبه دنده اتوماتیک کلاسیک ساخت شرکت معظم ژاپنی AISIN را بر روی جتا نصب نموده و شرکت CHERY هم گویا در نظر دارد بر روی خودروی پرچمدار جدیدش یعنی Exeed Atlantix از جعبه‌دنده 8 سرعته کلاسیک ساخت شرکت معظم ژاپنی AISIN یا جعبه دنده 8 سرعته کلاسیک ساخت خودش استفاده کند. این تصمیم فنی فولکس واگن نشان می‌دهد هنوز جعبه دنده های دوکلاچه به آن حد از پیشرفت و بلوغ نرسیده اند که از آنها بتوان در خودروهای رده متوسط و با شمار تولید بالا استفاده نمود.

در سال 1399 خبر تولید جعبه دنده دوکلاچه در مجموعه ایران‌خودرو توسط معاون تحقیق و توسعه شرکت صنعتی نیرومحرکه ایران خودرو منتشر شد، اگر تمامی آنچه در بالا گفته شد را در کنار این خبر قرار دهیم به‌سختی، مشکلات و درنهایت شکست خوردن تولید یک جعبه دنده دوکلاچه ارزان و قابل‌اطمینان توسط شرکت هایی که در این زمینه تجربه و تخصصی ندارند خواهیم رسید.

کافی است تجربه شرکت JAC برای تولید یک جعبه دنده دوکلاچه را در نظر گرفت تا مشخص شود که آیا ایران‌خودرو مسیر درستی را انتخاب کرده است یا خیر. اگر وضعیت جعبه دنده دوکلاچه شرکت JAC که در سایه ارتباط تجاری مناسب و به‌دوراز مقتضیات سیاسی توانسته از قطعات و همچنین خدمات مهندسی بهترین و مشهورترین تولیدکنندگان قطعات جعبه‌دنده دوکلاچه استفاده نماید این‌چنین است، تصور نمایید وضعیت جعبه‌دنده دوکلاچه ایران‌خودرو که به دلیل تحریم‌ها نمی‌تواند از قطعات و خدمات مهندسی شرکت BorgWarner ایالات‌متحده آمریکا، گروه آلمانی Continental، گروه معروف آلمانی Schaeffler، شرکت معروف آلمانی Bosch، شرکت آلمانی Hofer Powertrain و شرکت معروف آلمانی Henkel Loctite استفاده کند چگونه خواهد بود.