قیمت تایرهای ایرانی در بازار آزاد آنهم در سایزهای پرمصرف 13،14و 15حتی به دوبرابر قیمت مصوب دولتی رسید. بازار سیاهی که دولت را مجبور به تزریق مسکن به بازار تایر کرد تا بلکه به صورت موقت هم که شده قیمت ها را تحت کنترل خود در بیاورد.
به گزارش خودروبانک، همه چیز از تابستان امسال شروع شد. منابع ارزی لازم برای تامین مواد اولیه صنعت تایرسازی به سختی در اختیار کارخانه های تولید کننده قرار گرفت و صنعت تایر برای تامین مواداولیه خود با مشکلات بسیاری مواجه شد. برخی کارخانه ها مدتی به دلیل عدم تامین استیل کورد خط تولید خود را تعطیل کردند و برخی دیگر هم با کمبود کائوچوی طبیعی دست و پنجه نرم کردند. اتفاقی که باعث کاهش تیراژ تولید تایر در کشور شد. از سوی دیگر مقاومت دولتی ها برای موافقت با افزایش قیمت تایر باعث شد تا کارخانه ها برای نزدیک به دو ماه عرضه خود به بازار را متوقف کنند و همین بس بود تا بازار با شوکی بزرگ مواجه شود. تایر به ناگاه کمیاب شد و پراید سواران و مالکان خانواده پژو و سمند مجبور به تهیه تایر مورد نیاز خود از بازارآزاد حتی به بیش از دو برابر قیمت مصوب شدند.
بازاریان دم دست ترین متهمان گرانی!
حالا بعد از این اتفاقات دولت پا به میدان گذاشته و قول ساماندهی قیمت ها را داده است. اما ساده ترین راه برای تنظیم بازار در ایران فشار بر بازاری است که مناسبات خود را بر منبای اصول اقتصادی تعیین می کند. ایجاد سامانه های جدید به نام سامانه شفافیت از یک سو و حالا اصلاح گام نهایی سامانه جامع تجارت که فروشنده تایر را مجبور به وارد کردن شماره شاسی و شماره موتور خودروی متقاضی تایر می کند از سوی دیگر باعث شده تا فشار بر بازار تایر بیش از پیش اعمال شود و عده ای نیز بر این باور تاکید کنند که با همین بگیر و ببندها می توان قیمت تایر را سامان داد.
مسکنی به نام تایرهای چینی با تعرفه واردات پایین
کاهش یکباره تعرفه واردات تایرهای سواری دررینگ های 13 و 14 و 15 از 28 درصد به 6 درصد مسکنی تزریقی از سوی دولت است که اگرچه منجر به کاهش درآمدهای دولتی از محل واردات کالای خارجی به کشور می شود اما این امید را زنده می کند که با ورود چینی ها به ایران قیمت تایرهای ایرانی کاهش چشمگیری داشته باشد. اگرچه دولت مدت اجرای این مصوبه را تنها تا پایان سال اعلام کرده است اما باید دید آیا عزم دولت برای کاهش قیمت تایر جدی است و تعرفه های جدید در سال آینده نیز اعمال خواهد شد یا خیر. چراکه بی شک در صورت عدم تمدید این مصوبه بازهم شاهد یکه تازی تایرهای ایرانی در بازار و رشد قیمت ها خواهیم بود.
وعده آزاد سازی قیمت تایر عملی نیست
ابتدای پاییز وقتی ستاد تنظیم بازار،قیمت تایر را از شمول قیمت گذاری دستوری خارج کرد و اختیار اجرای آن را به وزیر صمت سپرد کمتر کسی بر این باور بودکه دولت به راحتی قیمت این محصول استراتژیک را به تولید کنندگان آن بسپارد. در آخرین اظهار نظر، وزیر صمت در مذاکره با تایرسازان این قول را داد تا اگر قیمت تایر متعادل شود و به قیمت مصوب برسد ،دستور آزاد سازی قیمت ها را صادر می کند. همین خبر وقتی از سوی وزیر صمت در دیدار با فعالان اقتصادی استان چهارمحال و بختیاری اعلام رسمی شد بازار سرمایه و بازار تایر نسبت به آن واکنش نشان داد. سهام تایر سازان تا 7درصد رشد کرد اما خبری از آزاد سازی قیمت ها نشد. گویی آقای وزیر تیز هوش تر از اهالی صنعت تایر است و خود به خوبی می داند صنعتی که زیرساخت های تولیدش با نیاز بازار تناسب ندارد و هیچ سرمایه گذاری کلانی برای توسعه خطوط تولید کارخانه های فعال در آن نشده است به سادگی نمی تواند بازار را به تعادل برساند و قیمت ها را کاهش دهد.
صنعت تایر در فاز رقابت و توسعه نیست
پیش از هر چیز نباید از یاد برد که دولت به دنبال تامین تایر مورد نیاز مردم است نه صرفا کاهش دادن قیمت ها در بازار. اگر دولت به دنبال کاهش قیمت بود به جای برخورد قهری با بازار، باز کردن درها به روی تایرسازان چینی و باز گذاشتن دست خودروسازان برای تامین تایر موردنیاز خود از طریق واردات، منابع ارزی صرف شده در واردات را به توسعه صنعت اختصاص می داد تا این صنعت نیز مانند صنایعی مانند تولید باتری خودرو وارد فاز رقابت و توسعه بازار های صادراتی شود. در بازاری که شرکت های تایرسازی برنامه ای برای برندینگ، مالتی برند شدن، تبلیغات گسترده و توسعه شبکه فروش خود ندارند به خوبی می توان درک کرد که میزان تولید از نیاز بازار داخلی کمتر است و قرار نیست با مسکن های موقتی مانند واردات تایر خارجی با تعرفه پایین و فشار بر بازار، قیمت ها را کاهش داد. اینجاست که نباید امیدی به کاهش و ریزش شدید قیمت تایرهای داخلی به ویژه در رینگ های پرتقاضا داشت. چون تغییر بنیادی در این صنعت رخ نداده است و طی چند ماه آینده با تحلیل رفتن مسکن های تزریق شده به بازار بازهم شاهد نوسانات قیمت در بازار خواهیم بود.
واردات چاره کار نیست،تولیدرا توسعه دهید
نگاه دولت به صنعت تایر جامع نیست. این را بسیاری از بزرگان این صنعت می گویند و بر این باورند که دولت به عنوان تنظیم کننده اصلی بازار هیچ اطلاعات دقیقی از نیاز کشور به سایزهای مختلف براساس خودروهای پلاک شده و پروژه های تولید خودروهای جدید ندارد. بی شک رقابت در بازار زمانی ایجاد می شود که تولید در داخل بیش از نیاز باشد و شرکت ها برای فروش محصولات خود به بازار های خارجی متوسل شوند. در اینجا باید این سوال را از وزارت صمت پرسید که نقشه راه صنعت تایر برای تامین نیاز داخل و حضور در کشورهای منطقه تدوین شده است یا خیر؟ آیا منابع ارزی لازم برای اجرای طرح های توسعه ای بارز لرستان،کویر تایر و گروه صنعتی رازی در کردستان تامین شده است؟ بی شک تا زمانیکه دولت ترجیح می دهد تایری که هرکیلوگرم آن سه دلار هزینه دارد را به کشور وارد کند اما هزینه ای برای ساخت کارخانه های جدید که می توانند تایر را هر کیلوگرم 1. 5دلار تولید کنند نمی پردازد این اتفاق که قمیت تایر در ایران به تعادل برسد به دور از دسترس است.
