در یک دهه گذشته اتفاقاتی همچون سهمیه بندی سوخت، هدفمندی یارانه ها، تحریم بنزین و بهره برداری از پالایشگاه ستاره خلیج فارس مهم ترین مواردی بوده است که در تولید، مصرف و واردات بنزین کشور تاثیرگذار بوده است.
با نگاهی به آمارهای رسمی مصرف بنزین در کشور، از سال ۱۳۰۶ که مصرف بنزین در کشور شروع شده است روزانه حدود ۱۱ میلیون لیتر مصرف شده و در سال ۱۳۸۵ به روزانه ۷۳.۶ میلیون لیتر رسیده است. از سال ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۶ مصرف بنزین ۲۹۸ میلیارد و ۷۰ میلیون لیتر بوده که حدود ۵۴ میلیارد و ۵۴۰ میلیون لیتر سهم واردات بوده است. همچنین از سال ۸۵ تا ۸۶ به فاصله یکسال از شروع سهمیه بندی بنزین، مصرف بنزین در کشور ۱۰ میلیون لیتر کاهش داشته و از ۷۳.۶ به ۶۴.۴ میلیون لیتر در روز رسیده است.
با شروع طرح هدفمندی یارانه ها در سال ۹۰ و اصلاح قیمت بنزین، مصرف روزانه بنزین با وجود افزایش سالانه ۷ تا ۱۰ درصدی
خودرو در کشور به زیر ۶۰ میلیون لیتر رسید. در سال ۹۲ با روی کار آمدن دولت یازدهم مصرف بنزین افرایش داشته و از متوسط میانگین ۶۸ میلیون لیتر به میانگین متوسط در سال ۹۶ به ۸۰ میلیون لیتر رسیده و مصرف بنزین میان تقطیر پالایشگاه نفت در ۵ ماه نخست ۹ میلیون لیتر در روز بوده است.
۵۴ میلیارد سهمیه واردات بنزین
سهم واردات بنزین بین سال های ۸۵ تا ۹۶، ۵۴ میلیارد و ۵۴۰ میلیون لیتر بوده است. بیشترین واردات بنزین در سال ۸۵ با روزانه ۲۷.۵ میلیون لیتر و کمترین آن در سال ۹۱ با ۱.۸۰ میلیون لیتر در روز بوده که همزمان با تحریم بنزین بدست آمده است. میانگین واردات بنزین در سال ۹۶ حدود ۱۲.۶ میلیون لیتر بوده و حدود ۴ میلیارد و ۶۰۰ میلیون لیتر واردات تجمعی است که با بهره برداری از فاز۳ پالایشگاه ستاره خلیج فارس واردات بنزین امسال متوقف شود.
احیای کارت سوخت
با افزایش نرخ ارز در کشور قاچاق سوخت به کشورهای همسایه افزایش یافته و گزارشات میدانی حاکی از مهاجرت کارت های سوخت به نزدیکی مرزها و افرایش قاچاق سوخت است. قیمت یک لیتر بنزین در ایران با احتساب نرخ ازاد کمتر از ۱۰ سنت است که حتی هزینه های انتقال، ذخیره سازی و توزیع این محصول را هم جبران نمی کند. ستاد مبارزه با قاچاق اعلام کرد که در هفته جاری برای احیای کارت سوخت با معاون اول رئیس جمهور و مسولان اقتصادی جلسه ای برگزار خواهد شد. همچنین شرکت ملی پالایش از شناسایی و ابطال کارت های سوخت که به نزدیک مرزها برای قاچاق سوخت برده شده اند خبر داد.
پس از بهره برداری از فاز۳ پالایشگاه ستاره خلیج فارس ایران قادر به تولید روزانه ۱۰۰ میلیون لیتر و قطع واردات این محصول استراتژیک است، اما در شرایط تحریم باید به نکاتی همچون توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی، افزایش بهره وری و کاهش مصرف سوخت خودروهای داخلی، افرایش سهمیه گاز طبیعی و مایع در سبد سوخت خودروها، عدم واردات خودروهای پرمصرف و فرهنگ سازی برای رسیدن به این هدف اشاره کرد.
