مزایا و معایب جعبه دنده های CVT + فیلم

قطعا همگی شماها می‌دانید که وظیفه سیستم انتقال قدرت، تغییر دادن نسبت سرعت چرخ و موتور است. در واقع بدون یک گیربکس، خودرو فقط یک دنده خواهد داشت که به آن اجازه دهد تا با سرعت مناسب حرکت کند. لحظه‌ای را تصور کنید که در حال رانندگی با خودرویی هستید که فقط دنده 1 یا فقط دنده 3 داشته باشد. در حالت اول، خودرو با شتاب خوبی از حالت سکون خارج می‌شود و می‌تواند از یک تپه با شیب نسبتا تند بالا برود، اما بیشترین سرعت آن به چند کیلومتر بر ساعت محدود می‌شود. در حالت دوم، خودرو با سرعت 100 کیلومتر بر ساعت می‌تواند حرکت کند، اما هنگام شروع تقریبا شتابی نداشته و نمی‌تواند از تپه‌ای بالا برود. به هرحال هدف از این صحبت‌ها اهمیت یک گیربکس در ماشین را نشان می‌دهد که در این بین سیستم‌های انتقال قدرت مختلفی برای تبدیل نیروی تولیدی موتور طراحی شده است و گیربکس های CVT هم یکی از آنان به شمار می‌روند که در ادامه همراه خودروبانک باشید تا صحبتی مختصر در مورد مزایا و معایب آن داشته باشیم.
اولین مدل از گیربکس CVT در سال 1886 میلادی ثبت شد که با مشکلات زیادی همراه بود، اما تکنولوژی آن تا به امروز بهبودهای بسیاری پیدا کرده و امروزه چندین خودروساز بزرگ دنیا از جمله جنرال موتور، هوندا، نیسان و یا حتی شرکت‌های خودروسازی چینی به طراحی و توسعه این نوع گیربکس‌های اتوماتیک روی آورده‌اند.
- مزایای گیربکس‌های CVT
رانندگان اغلب با تعویض نرم دنده مواجه نیستند، ولی در سیستم‌های CVT عمل تغییر نسبت انتقال به نرمی صورت می‌گیرد. به نحوی که راننده یا مسافران تنها شتاب گرفتن اتومبیل را احساس می‌کنند. از نظر تئوری، CVT باعث خرابی کمتر موتور و انتقال مطمئن‌تر توان تولیدی موتور خواهد شد، در حالیکه تعویض سریع دنده و دنده‌های مجزا باعث می‌شود که موتور در سرعتی غیر از سرعت بهینه کار کند. علاوه بر این سیستم CVT راندمان و عملکرد بهتری دارد که در این بین راندمان متوسط این نوع گیربکس در تسمه لاستیکی بین 90 تا 95 درصد و همچنین در تسمه فولادی بین 90 تا 97 درصد است.
مزایای کلی گیربکس‌های CVT هم می‌تواند یکی کاهش ذرات آلاینده، کاهش مصرف سوخت، کارکرد موتور در دما و دور موتور پایین‌تر، افت توان کمتر و برخورداری از شتاب بیشتر، مطابقت با انواع مکانیزم‌های رایج کلاچ و در نهایت یکنواختی حرکت و رانندگی آرام از توقف کامل تا سرعت‌های بالا عنوان شود.
- معایب گیربکس‌های CVT
توسعه سیستم‌های CVT به دلایل مختلفی بسیار کند پیش می‌رود، از جمله اینکه به دلیل عملکرد مطلوب گیربکس‌های دستی و اتوماتیک در نسل‌های جدید که باعث کاهش مصرف سوخت با استفاده از آنان شده‌اند، دیگر نیازی به سیستم‌های انتقال قدرت CVT احساس نمی‌شود. یکی از معایب اصلی مدل‌های اولیه گیربکس‌های CVT هم لغزش بین تسمه و غلتک‌ها بود، زیرا فاقد دندانه بوده و نمی‌توانستند یک اتصال مکانیکی صلب ایجاد کنند. محرک‌های اصطکاکی هم معمولا در معرض لغزش، بخصوص در گشتاورهای بزرگ قرار دارند.
در سال‌های 1950 تا 1960 میلادی هم موتورها برای جبران لغزش، در دورهای بالاتری کار می‌کردند، به خصوص هنگام شتاب‌گیری از حالت سکون و گشتاور ماکزیمم که باعث لغزش در سیستم می‌شدند که خب در سیستم‌های انتقال قدرت CVT امروزی این مشکلات تقریبا برطرف شده است.
البته همچنان معایبی هم در سیستم‌های انتقال قدرت CVT دیده می‌شود که طبق گزارشات مردمی، شامل سر و صدای نسبتا زیاد این دسته از جعبه دنده‌ها، هزینه تعمیرات بسیار سنگین که در داخل کشور ما هم چندان دانش فنی برای تعمیر و نگهداری از آنان وجود ندارد و یا اگر هم وجود داشته باشد بسیار محدود است و هزینه‌های سنگینی خواهد داشت و در نهایت هم شامل پیچیدگی سیستم انتقال قدرت CVT برای دارندگان این سیستم می‌شود که هنوز خیلی‌ها از نحوه کارکرد این دسته از جعبه دنده‌ها اطلاعاتی کافی ندارند. برعکس جعبه دنده‌های دستی که همه می‌دانند انتقال قدرت از طریق درگیری دو چرخ دنده با هم صورت می‌پذیرد. در ادامه می‌توانید ویدئوی زیر را که در خصوص نحوه‌ی عملکرد گیربکس CVT ساخته شده است را تماشا کنید.