اگرچه رانندگی با خودروهای اتوماتیک آسان‌تر است ولی هنوز هم بسیاری از شرکت‌های خودروسازی مایل به تولید محصول با دنده دستی هستند. برای مثال ماشین دیگنیتی گیربکس اتوماتیک دارد و مناسب استفاده خانوادگی است، در حالی که دنا پلاس توربوشارژر دنده دستی برای استفاده جوانان ساخته شده است.
در حقیقت خودروهای دستی طرفداران بسیاری در بازار داشته و رانندگی با آن‌ها هیجان‌انگیزتر است. یک مشخصه مشترک بین تمام خودروهای دستی وجود دارد و آن، نیاز به فشردن پدال کلاچ پیش از تعویض دنده است. کلاچ شامل بخش‌های متعددی می‌شود که بروز مشکل در هر یک از آن‌ها دشواری‌هایی را برای راننده ایجاد می‌کنند. یکی از بخش‌های مهم کلاچ، سیم کلاچ است که هم به صورت دستی و هم اتوماتیک تنظیم یا اصطلاحا رگلاژ می‌شود.
کلاچ و سیم کلاچ چیست؟
بارها شنیده‌اید که پیش از تعویض دنده، باید کلاچ گرفت. کلاچ رابط بین موتور و جعبه‌دنده است. به بیان بهتر، نیروی موتور به واسطه کلاچ به گیربکس انتقال یافته و سپس به سمت چرخ‌ها هدایت می‌شود.
در هنگام تعویض دنده، ارتباط موتور با گیربکس باید قطع شود. راننده با فشردن پدال کلاچ، این ارتباط را قطع می‌کند. سپس دنده موردنظر را انتخاب کرده و به آرامی پای خود را از روی پدال کلاچ برمی‌دارد تا نیروی موتور وارد گیربکس و سپس چرخ‌ها شود.
در سیستم کلاچ، وایر یا همان سیم کلاچ به عنوان رابط بین پدال و سایر اجزای کلاچ عمل می‌کند. بدین ترتیب که با فشردن پدال کلاچ، نیروی اعمال‌شده از سمت پای راننده از طریق سیم کلاچ به اهرم متصل به دیسک کلاچ منتقل شده و آن (صفحه کلاچ) را حرکت می‌دهد. در این حالت که دیسک کلاچ آزاد شده است، ارتباط بین موتور و گیربکس قطع می‌شود. سپس راننده فرصت دارد دنده را عوض کند. بنابراین سیم کلاچ باید دارای کشش کافی باشد تا درگیری و آزاد شدن صفحه کلاچ به‌موقع و بدون اشکال انجام شود.
در واقع بروز مشکل در سیم کلاچ، یکی از هزاران معضل در لیست مشکلات فنی خودرو است. این مشکل هنگامی بروز پیدا می‌کند که پدال کلاچ از محل استاندارد خود به سمت پایین حرکت کرده باشد. در این زمان لازم است تا به یک مکانیک خبره مراجعه کنید و از او بخواهید تا سیم کلاچ اتومبیل شما را تعمیر یا تعویض کند. بنابراین بررسی سیم کلاچ خودرو، یکی از موارد قرار گرفته در چک لیست خودرو قبل از سفر به حساب می‌آید.
کلاچ و سیم کلاچ چیست؟سیم کلاچ معمولی یا رگلاژی نیاز به تنظیم دستی دارد تا کشش ایده آل برای درگیری و جدا شدن صفحه کلاچ به دست آید. اگر سیم کلاچ سفت بسته شود، پدال کلاچ پس از فشردن به سختی بالا می‌آید. اگر سیم کلاچ شل باشد، با کوچک‌ترین فشار روی پدال، کلاچ گرفته شده و صفحه کلاچ رها می‌شود. به همین خاطر، بسیاری افراد سیم کلاچ اتوماتیک را به سیم کلاچ رگلاژی ترجیح می‌دهند تا از دردسرهای تنظیم کابل دور بمانند. تفاوت سیم کلاچ اتوماتیک و رگلاژی و مزایای آن را در ادامه مورد بررسی قرار می‌دهیم.
تفاوت سیم کلاچ اتوماتیک و رگلاژی چیست؟
همان‌طور که گفته شد، سیم کلاچ رگلاژی به تنظیم دستی نیاز دارد. این تنظیم باید به نحوی صورت گیرد که کشش ایده آل برای درگیری و رها کردن دیسک کلاچ مهیا شود. کشش و کیفیت سیم کلاچ معمولی را باید در فواصل زمانی منظم مورد بررسی قرار داد تا در صورت لزوم، مجددا تنظیم و یا تعویض شود. سیم کلاچ اتوماتیک به تمامی این دردسرها خاتمه می‌دهد.
مهم‌ترین تفاوت سیم کلاچ اتوماتیک و رگلاژی عدم نیاز به دخالت انسان جهت تنظیم کشش کابل است. بر خلاف سیم کلاچ معمولی که به تنظیم دستی نیاز دارد، سیم کلاچ اتوماتیک با کمک مکانیزم‌های مختلف، به طور پیوسته کشش کابل را با توجه به نیروی واردشده از سمت پای راننده به پدال، کنترل و تنظیم می‌کند. سیم کلاچ اتوماتیک، عملیات رگلاژ را به طور خودکار و توسط فنر تعبیه شده در کابل انجام می‌دهد. رگلاژ خودکار علاوه بر افزایش طول عمر کلاچ و کاهش هزینه تعمیر و نگهداری، تجربه تعویض دنده نرم‌تری را برای راننده فراهم می‌آورد.
مزایا و معایب سیم کلاچ اتوماتیک چیست؟ مزایا و معایب سیم کلاچ اتوماتیک چیست؟
حال که از تفاوت سیم کلاچ اتوماتیک و رگلاژی آگاه شدید، بد نیست نگاهی نیز به مزایا و معایب استفاده از سیم کلاچ خودکار بیندازید.
سیم کلاچ اتوماتیک، درگیری و رهاسازی به‌موقع صفحه کلاچ را تضمین کرده و موجب بهبود عملکرد کلاچ و تجربه کلی رانندگی می‌شود. از آنجا که تنظیم کشش کابل به طور پیوسته و خودکار صورت می‌گیرد، سایش کمتری سلامت اجزای کلاچ را تهدید می‌کند. بنابراین رگلاژ اتوماتیک موجب افزایش عمر سیستم کلاچ می‌شود. سیم کلاچ اتوماتیک نیاز به تنظیم دستی دوره‌ای را حذف کرده است و به همین خاطر، هزینه تعمیر و نگهداری برای سیستم کلاچ کاهش می‌یابد. عملکرد صحیح سیم کلاچ تأثیر مستقیم روی ایمنی وسیله نقلیه دارد. کلاچ وایر اتوماتیک با تنظیم پیوسته کشش و حفظ دقت در کلاچ گیری، تعویض دنده را نرم‌تر کرده و با بهبود کیفیت رانندگی، ایمنی خودرو را افزایش می‌دهد.
علاوه بر مزایای متعدد، معایبی نیز شامل حال سیم کلاچ اتوماتیک می‌شود. سیم کلاچ اتوماتیک، سیستم پیچیده‌ای داشته و تعمیر و تعویض آن دشوارتر و گران‌تر است. در ضمن، خرابی در سیستم تنظیم خودکار سیم کلاچ موجب اختلال در رانندگی و کاهش ایمنی خودرو می‌شود. نکته مهم دیگر اینکه سیم کلاچ خودکار در تمام خودروها قابل‌استفاده نیست و به طور کلی، سیم کلاچ اتوماتیک قیمت بیشتری نسبت به سیم کلاچ رگلاژی دارد.
جمع بندی
سیم کلاچ عضوی مهم در خودروهای مجهز به سیستم دنده دستی است. از آن‌جایی که اکثر خودروهای عرضه شده در ایران از این نوع گیربکس بهره می‌برند، بررسی سیم کلاچ و صفحه کلاچ بایستی همواره در لیست چک لیست خودرو قبل از سفر قرار گیرد. بدیهی است که بروز مشکل هنگام سفر، برای هیچکس خوشایند نیست. از این رو بهتر است تا پیش از وقوع حادثه نسبت به پیشگیری از آن اقدام کنید.
توسعه فناوری در صنعت قطعه‌سازی، باعث شده است تا انواع مختلفی از سیم کلاچ روانه بازار شوند. در صورتی که به بهینه سازی اتومبیل خود اهمیت می‌دهید، می‌توانید سیم کلاچ اتومبیل خود را با نسخه‌های بهینه عرضه شده در بازار تعویض کنید. سیم کلاچ‌های گران‌تر علاوه بر دوام بیشتر، نرمی کلاچ را نیز برای شما به همراه خواهند داشت.
