در سپتامبر 2012 بود که ولوو از نسل چهارم سری اف اچ با موتورهای جدید سیزده لیتری بنام D13K با استاندارد آلایندگی یورو4 رونمایی کرد. نسل چهارم سری های FH از لحاظ نمای داخل و بیرون تغییرات بسیاری را نسبت به نسلهای قبل متحمل، و جذابیت و ابهت جدیدی را دارا بودند.
ولوو آخرین تکنولوژی روز دنیا را با این نسل به دنیا نشان داده بود که میتوانیم کروز کنترل تطبیقی یا بعنوان اولین در جهان، سنسور هشدار مانع جلو را بکار بگیریم (اگر فاصله با مانع جلو بیشتر از حدی که قابل تنظیم است کمتر شود، ابتدا نوری قرمز بر روی شیشه روشن میشود و حتی در صورت توجه نکردن راننده کامیون به صورت خودکار ترمز اضطراری گرفته میشود). نسل چهارم ولوو در انواع محوربندی و موتورهای 13 و 16 لیتری تولید شدند. این نسل ولوو FH نقطه عطفی در طراحیهای ولوو بود که حتی بعد از تولید آن نیز از این طراحیها در تولید محصولات دیگر مانند اف ام نیز استفاده شد و تا جایی پیش رفت که نسل چهارم ولوو عنوان کامیون سال را بدست آورد.
کامیون ولوو FH500 در ایران
از ابتدا کامیونهای ولوو توسط سایپا دیزل مونتاژ میشدند. سایپا که سابقه مونتاژ اف اچ 420 تا 480 را داشت، در سال 94 اقدام به مونتاژ و عرضه نسل چهارم ولوو یعنی اف اچ نسخه 500 اسب بخاری کرد. مانند بسیاری از تولیدات اخیر ایران این نسخه در حالت ساده، یعنی بدون آپشنهای خاص و همه به رنگ سفید تولید شدهاند!
ولوو اف اچ پانصد ولوو اف اچ پانصد اسب بخاری را میتوان نقطه عطف مونتاژ کامیون در ایران دانست، هر چند تولید این کامیون در ایران ادامه پیدا نکرد و مشکلات زیادی برای سایپا دیزل پیش آمد اما این کامیون توانست بیشتر از همیشه نام ولوو را در ایران بر سر زبانها بیاندازد که اصلیترین دلیل آن موتور بسیار پرقدرت 500 اسب بخاری همراه با کابین لوکس و راحت است، دقیقا همان کامیونی که رانندگان میتوانند روزهای طولانی را دور از خانه در آن سفر کنند.
ولوو پرحاشیه
کامیون ولوو FH500 را میتوان پرحاشیهترین کامیون تاریخ ایران نیز نامید که علتهای مختلفی را دارد. در ابتدا در سال 1394 اولین سریهای این نسخه با قیمت 434 میلیون تومان عرضه شدند که نسبت به نسل قبلی تولیدات سایپا یعنی اف اچ 480 اختلاف قیمتی حداقل 70 میلیونی را داشتند. عرضه این کامیون ادامه پیدا کرد و در سال 95 قیمت آن به 460 میلیون تومان رسیده بود. در نیمه دوم سال 96 سایپا دست به تغییراتی زد و این نسخه از کامیونها را مجهز به سیستم کاهنده آلایندگی ای ای وی کرد. همزمان با این اقدام، قیمتها روند صعودی به خود گرفته بودند. در سال 97 سایپا مجدد دست به تغییراتی زد و این کشندهها را به صورت ریش کوتاه وارد بازار کرد. این سری تقریباً از همه لحاظ با سریهای قبل یکسان بودند اما در قسمت زیر بند با تغییرات جزئی ارتفاع کامیون را مقداری کمتر کردهاند.
ولوو FH500 تغییر دیگری که انجام شد، این بود که این سری از لحاظ ظاهر و امکانات داخلی نیز دچار تغییرات شده بودند. اضافه کردن زِههای سیاه رنگ به بادگیر و فلاپها باعث شده بود که از لحاظ ظاهری به آخرین سری تولیدات ولوو نزدیکتر شده باشد و همچنین فعال شدن کلیدهای تلفن تماس داشبورد و درج مانیتور بزرگتر نسبت به سریهای قبل باعث افزایش جذابیت این کامیون شده بود. البته این سری تغییرات فقط شامل تحویلیهای نیمه دوم سال ۹۷ میشد. در سال 97 قیمت این کشنده به یک میلیارد تومان رسید و این روند افزایش قیمت ادامه پیدا کرد طوریکه در حال حاضر مدل 98 این کشنده قیمتی نزدیک 5.5 میلیارد تومان را داراست.
هر چند سایپا در بهمن ماه سال 98 اعلام کرده بود که آخرین سری FH500 را تولید کرده اما مدلهای 99 این سری نیز با تعداد اندک موجود هستند، این نکته میتواند علتهای فراوانی داشته باشد. مهمترین عامل میتواند امکان حضور حدود 2 هزار نفر در صف خرید باشد. باورکردنی نیست اما این افراد در سال 96 پیش پرداخت خرید اقساطی این کامیون را پرداخت کردهاند، اما هنوز موفق به دریافت کامیون خود نشدهاند، پس منطقی است که شرکت اعلام کند تولیدات تمام شده که این افراد یا مجبور به دریافت مقداری پول هر چند خیلی کمتر از ارزش پولی که پرداخت کردهاند، شوند یا تحویل محصولات دیگری از سایپا را بپذیرند.
از فروش و تحویل بگذریم و به کیفیت قطعات و تولیدات این سری برسیم. از این نکته نمیتوان چشم پوشی کرد که تحریمها تاثیر بسیاری زیادی بر روی کیفیت تولیدات این کامیون داشتهاند، طوریکه حتی با نگاهی ظاهری میتوان متوجه تفاوتهای سریهای آخر با سریهای ابتدایی از لحاظ رنگ قسمتهای مشکی و خاکستری فایبرگلاسی شد.
نکتهای بسیار بحثبرانگیز این است که آخرین تولیدات این کامیون از ناحیه سقف نشتی آب دارند و افرادی که الان قدرت خرید این کامیون را داشته باشند، پس از خرید باید قسمت اتصال سقف به تابلو جهانگرد جلو را چسب شیشه یا انواع درزگیرهای دیگر بزنند که البته مشکلی بسیار عجیب برای چنین خودرویی است.
نکته دیگری که باید اشاره کنیم، گرانی عجیب قطعات این کامیون است. قطعات اصلی واقعاً دست نیافتنی و بسیار گران هستند. برای مثال میتوانیم به گلگیرهای این کامیون اشاره کنیم که قیمت یک جفت گلگیر اصلی این کامیون حدود 20 میلیون تومان است، یا یک جفت خطر عقبی این کامیون قیمتی نزدیک 13 میلیون را دارد. جالب است بدانید که سرویسهای دورهای این کامیون اگر با قطعات اصلی انجام شوند، رقمی بالای 10 میلیون تومان را بر دوش مالک میگذارد.
FH500 آخرین نکتهای که میتوانیم اشاره کنیم این است که این کامیون نماد بازار و ق یمتگذاری انواع کامیون در ایران شده است. علت این موضوع نیز کاملاً مشخص است، همانطورکه میدانید در وضعیت تحریمهای فعلی مونتاژ دوباره کامیونهای اروپایی غیرممکن بنظر میرسد، پس این کامیون بعنوان آخرین سری کامیون اروپایی و روز دنیا در بازار ایران بحساب میآید و مشخص نیست تا چه زمان انبار کردن این کامیون توسط افراد و افزایش ساعتی قیمت این کامیون ادامه پیدا خواهد کرد.
مشخصات فنی
موتور این کامیون هر چند باید بر اساس نسل چهارم تولیدات ولوو موتور d13k را دارا باشد، اما نسخه ایی از سری dc13eu5 را داراست. موتور شش سیلندر با حجم 12.8 لیتر که 500 اسب بخار قدرت و 2500 نیوتنمتر گشتاور تولید میکند. این موتور قویترین موتوری است که در ایران به مونتاژ رسیده است. استاندارد آلایندگی موتور یورو چهار و از سریهای مدل 96 به بعد مجهز به سیستم کاهنده آلایندگی ای ای وی نیز شدند.
این موتور همچنین مجهز به ترمز خفهکن اگزوز (+VEB) از نوع عملکننده روی سوپاپها، توربوشارژ، پیش گرمکن استارت موتور، مجهز به فن الکتریکی است.
گیربکس
جعبه دنده اتومات ایشیفت ولوو مدل at2612f که 12 دنده به جلو و 4 دنده به عقب را داراست، حجم روغن این گیربکس 13 لیتر است. نکته مهم و جالب درباره گیربکسهای این سری این است که مجهز به سیستم isee شدهاند، که این سیستم براساس توپوگرافی که از جاده در اختیار دارد در سر بالاییها باعث میشود تعویض دنده کامیون به دنده سنگین کمی با محدودیت انجام شود و ماشین به اصطلاح بیشتر از حالت عادی دور موتور بالا ببرد و در عوض در سرازیریها طوری عمل میکند که کامیون از شیب سرازیری برای پیش روی استفاده کند و کمتر از سوخت استفاده کند که این نکته باعث کاهش مصرف سوخت و حتی کاهش مصرف لنت نیز میشود. البته این امکان بر روی سری کامیونهای داخلی با احتمال زیاد باید قطع باشد و با توجه به اطلاعات ما علامت آن بر روی صحفه نمایش نشان داده میشود، اما انجام نمیشود که علت آن نیز میتواند عدم وجود خدمات جادهایی باشد. کلاچ این کامیون مدل GS43B_OR است که تک صحفهای و هیدرولیک است.
سیستم تعلق و ترمز
محورجلو فنر همراه با میل موجگیر و محور عقب بادی با قابلیت تنظیم ارتفاع با ریموت حافظهدار و همچنین کلید تنظیم ارتفاع بر روی داشبورد است. سیستم ترمز محور جلو و عقب دیسکی بوده و این کامیون مجهز به سیستم ترمز هوشمند EBS و ترمز ضد لغزش TSC است.
کابین
مدل XL یا نرمال نسل چهارم ولوو که دارای دو تخت خواب میباشد، و در این کابین صندلی راننده و مسافر بادی با قابلیت تنظیم ارتفاع است. کابین مجهز به سیستم تهویه بخاری و کولر با قابلیت تنظیم دمای مورد نظر یا اتوماتیک بوده و دارای آینههایی با قابلیت تنظیم برقی که مجهز به گرمکن نیز است.
سیستم تعلیق این اتاق بادی و بالابر اتاق و دریچه بالایی سقف نیز برقی است. سیستم صوتی این کابین قابل اتصال بلوتوث و USB از دو مرکز و همچنین اتصال AUX را داراست. سیستم صوتی متصل به مانیتور 7 اینچی روی داشبورد بوده و از کلیدهای روی فرمان نیز قابل تنظیم است. همچنین بر روی فرمان، کلیدهایی جهت تنظیم کروز کنترل کامیون نیز است.
کابین تنظیمات ضبط و تهویه از داخل کابین یعنی در کنار تخت پایین نیز قابل انجام است. این کابین مجهز به یخچال داخلی بزرگ و جادار با قابلیت تنطیم دمای دستی و اتومات است. داخل کابین نورپردازی بسیار عالی همراه با دو کلید و چهار چراغ و دو چراغ مطالعه انجام شده است.
صفحه کیلومتر تمام دیجیتال جهت سنجش و اخطار شامل سرعتسنج، تاخوگراف، دورسنج و درجه حرارت آب، م یزان سوخت، فشار باد مخازن س یستم و ز یر بندی بادی، فشار روغن و كل یه علائم و اطلاعات خاص در صفحه نما یش د یج یتال ارائه میشود.
ابعاد
وزن مجاز وارده بر محور جلو هشت تن و محور عقب سیزده تن است. خالص کامیون حدود 7.5 تن بوده و وزن ناخالص مجاز (همراه با تریلی با بار 44 تن) است.
تجهیزات و امکانات استاندارد و ویژه
بوق الكتر یكی شهری و بادی، سیستم خودكار تنظیم سرعت، مجهز به تجهیزات كاهنده آلودگی صوتی(SIGN(L)80dba)، اتصالات برق و باد تریلر، فیلتر آبگیر سوخت ، پیش گرمكن موتور، لاستیك زاپاس، چراغ مه شكن، كپسول آتش خاموش كن، گلگیر و گل پخش كن عقب، بكسل بند جلو، آفتابگیر بیرونی و داخلی، مبدل 24 به 12 ولت جهت ادوات برقی، مجموعه ابزار كامل، جک بالابر 20 تن، چرخ پنجم 2 اینچی، بادگیر سقف و جانبی، بخاری درجا، قفل مركزی مجهز به كنترل از راه دور دربها، رادیو پخش، چراغ مطالعه، جلیقه شبرنگ، مجهز به علائم شبرنگ مختص وسایل نقل یه مطابق (استاندارد ECER-80)، دنده پنج و سیستم ردیابی GPS، چراغ قوه، بوق دنده عقب، ایموبلایزر، چراغ چرخ پنجم، یخچال، مجهزبه سیستم ضد واژگونی ESP، ریموت قفل درب همراه با روشن کردن کامیون یا چراغها و بوقها از راه دور است.