نگاهی به تلاش های نافرجام ایران خودرو برای ورود به بازار چین

شکی نیست که در زمان فعلی، خودروسازان چینی بازار ایران را تحت تسلط خود در آورده اند و حتی خودروسازان پر سابقه ایرانی نیز، اقدام به تولید نمونه هایی از محصولات چینی کرده اند که به نوبه خود در بازار ایران توانسته اند محبوب باشند. اما آیا تبادلات خودرویی میان ایران و چین، یک طرفه بوده است؟ آیا هیچ کدام از شرکت های ایرانی تا کنون اقدامی برای ورود به بازار چین نداشته اند؟ در ادامه به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت.
مطابق گزارش خبرگزاری ChinaCarHistory ، نخستین بار در سال 2006 میلادی، شرکت خودروسازی ایران خودرو یا IKCO برای ورود به بازار خودرو چین تلاش کرد که فعالیت های صورت گرفته برای حضور در بازار چین، با شکست مواجه شدند. دو خودرو سورن و پژو 206 اس دی، خودروهایی بودند که توسط ایران خودرو به بازار خودرو چین وارد شدند.

این خودروها در جریان قرارداد جوینت ونچری که مابین ایران خودرو و خودروساز کوچک چینی، Guihang Youngman Lotus منعقد گردید، به خاک چین وارد شدند. این خودروساز در استان گوژیو چین قرار داشت و در آن زمان، یک تولیدی بسیار کوچک و محدود بود. همان طور که از نام این شرکت مشخص است، توزیع محصولات لوتوس در چین، از وظایف این شرکت بود که در جریان قراردادی با خودروسازی بریتانیایی لوتوس حاصل گردیده بود. در آن زمان، لوتوس از زیر مجموعه های خودروسازی پروتون مالزی محسوب می شد. این شرکت پیش از آن نیز یک سرمایه گذاری مشترک با سوبارو را در برنامه های خودش داشت.
شرکت چینی به دنبال توسعه فعالیت های خود با لوتوس بود و برای این کار، نیاز به بودجه ای هنگفت داشت. هنگامی که ایران خودرو به سراغ این شرکت آمد تا با آن همکاری کند، شرکت چینی با وجود نیاز به دریافت بودجه از ایران خودرو، دریافت که این شرکت ایرانی نمی تواند همکار خوبی برایش باشد. اما مسلما هیچکس به پول جواب منفی نمی دهد. این شرکت چینی ایران خودرو را متقاعد کرد تا با سرمایه گذاری در یک سایت تولید خودرو، که از زیر مجموعه هایش و به نام Yunqu بود ، و مدتها میشد مدل جدیدی را به بازار عرضه نکرده بود، اقدام به عرضه محصولات در بازار چین کند. اکثر قراردادهای جوینت ونچر انجام شده در چین، به صورت 50-50 هستند، اما قراردادی که ایران خودرو منعقد ساخت، به صورت 70-30 و به نفع شرکت چینی بود که اصلا برای ایران خودرو ایده آل به حساب نمی آمد.

نخستین مدلی که بر اساس این قرارداد به تولید رسید، سمند سورن بود که نسخه ای بروز رسانی شده از سمند است که خود سمند نیز بر اساس پلتفرم پژو 405 توسعه داده شده است. جالب توجه است پیش از آن که سورن به بازار ایران عرضه شود، برای بازار چین تدارک دیده شده بود. سورن در چین با تغییرات ظاهری اندکی و با نام GHK7180 عرضه شد و طبق قرارداد، می بایست سی هزار دستگاه از این خودرو در سال توسط شرکت چینی به تولید می رسید. همانطور که می دانید، این محصول با موتور 1800 سی سی پژو در آن سالها عرضه می شد. با توجه به آن که شرکت چینی در آن سالها به دنبال توسعه برنامه های خود با لوتوس بود، برنامه تولید مشارکتی ایران خودرو و شرکت چینی هیچ گاه به سرانجام نرسید. شرکت چینی درگیر معامله ای با شرکت مالزیایی پروتون بود و قرارداد ایرانی ها، رفته رفته کم رنگ شد تا آن که در سال 2008، به کلی از میان رفت.
بخش دیگری از پروژه مشترک ایران خودرو و شرکت چینی Youngman، مربوط به عرضه سدان پژو 206 اس دی بود که در نمایشگاه خودرو پکن و در سال 2006 به نمایش در آمد. به واسطه تاخیر های ایجاد شده در قرارداد پیشین ایران خودرو، این شرکت در آن زمان به دنبال شریک جدیدی برای تولید محصولاتش بود. ایران خودرو در زمانی نا مناسب اقدام به عرضه نسخه سدان پژو 206 در چین کرده بود، چرا که در این موقع شرکت فرانسوی پژو با همکاری شرکت چینی دانگ فنگ، قصد عرضه محصولات خودش و به خصوص پژو 206 را به بازار چین داشت.

این اقدام ایران خودرو، اصلا به مذاق خودروساز فرانسوی خوش نیامد. با توجه به آنکه پژو 206 صندوقدار در حقیقیت یک محصول از پژو بود، برای این شرکت فرانسوی بسیار راحت بود که ایران خودرو را از ادامه فعالیت هایش در چین منع کند. این اقدام پژو نیز تیر خلاصی بر رویاهای شرکت ایرانی بود که در تلاش برای ورود به بازار چین، به کلی ناکام ماند.