مقدمه
درست است که در اروپا کشورهای صنعتی زیادی داریم و بسیاری از آنها هم سهم مهمی از بازار خودروی جهان را به خود اختصاص داده اند، اما شاید بتوان تمام این کشور ها را در یک طرف قرار داد و آلمان را به تنهایی در طرف دیگر! در واقع به غیر از بحث کیفیت، تنوع و تیراژ بالای تولید اتومبیل در این کشور، سرمایه گذاری های سنگین در بخش تحقیق و توسعه خودروسازی باعث شده که آلمانی ها همواره در این صنعت حرف های زیادی برای گفتن داشته باشند. بخصوص وقتی از رده خودروهای ارزان قیمت و اقتصادی فاصله بگیرید، در هم سگمنت و سلیقه ای، چند گزینه ژرمن به شما چشمک زده و انتخاب سایر اتومبیل ها را برایتان به چالش خواهند کشید. البته در کشور ما داشتن این محصولات ارزشمند سختی های خاص خودش را هم دارد، چرا که سوای از بحث تعرفه های سنگین گمرکی، بعضاً موانع دیگری بر سر راه خودروهای وارداتی سبز میشوند. مثلاً یک روز میفهمیم که واردات پورشه به جرم استفاده از موتورهای حجیم با مشکل مواجه شده و روز دیگر ب ام و به همکاری با شیطان بزرگ محکوم گردیده است! پس تا با یک تبصره جدید، تردد این اتومبیل ها به کل ممنوع نشده(!)، برویم و یک نبرد آلمانی را در تهران میزبانی کنیم؛ به این امید که همراهان همیشگی خودروبانک از این رقابت لذت ببرند.
معرفی کلی
زمانی که پورشه مدل کاین را معرفی نمود، کمتر کسی تصور میکرد که یک شاسی بلند بتواند در لیست موفق ترین های این کمپانی اسپرت ساز جای گیرد؛ اما پورشه به قدری در شتاب و تعادل و کیفیت محصول قلدرش، سنگ تمام گذاشته بود که کاین بر خلاف انتظار منتقدین، به موفقیتی چشمگیر دست یافت. پس از این تجربه عالی، کم کم جای خالی یک محصول کوچک تر، شهری تر و ارزانتر نیز احساس گردید که بتواند مشتریان بیشتری را به سمت این خاندان اشتوتگارتی بکشاند. از همین رو فرزند جدیدی که نامش را ماکان نهادند چشم به جهان گشود و مطابق انتظار همچون پدرش گام در مسیر موفقیت نهاد. البته این محصول بر روی پلتفرم Q5 ساخته شده و در نتیجه با زیرمجموعه کم ادعا تر فولکس واگن یعنی آئودی، شباهت هایی دارد؛ اما با این وجود پورشه توانسته ویژگی های خاص خودش را در این پلتفرم مشترک تزریق کرده و اتومبیلی متفاوت با Q5 را به مشتریان عرضه نماید.
اما در سوی دیگر میدان با یک ب ام و طرف هستیم. برندی که هرچند نسبت به برخی امریکایی ها و ژاپنی ها، شاسی بلند ساز تازه کاری محسوب میشود اما در مقایسه با پورشه در این سگمنت، با سابقه تر است. مدل X4 نیز در راستای تکمیل تنوع در سری ایکس ب ام وه خلق شده و با توجه به پرفورمنس مناسبی که دارد با اعتماد به نفس کافی و بدون ترس از نام پورشه در مقابل ماکان قرار گرفته است. البته شاید برخی تصور کنند که این خودرو، چیزی مابین X3 و X5 میباشد، اما در حقیقت این خودرو، مدل کوپه ای از X3 است که با چهره جذاب تر و مقدار اندکی تفاوت های فنی جوانترها را هدف قرار داده.
طراحی ظاهری
اول نگاهی به محصول ب ام و بی اندازیم. در نمای جلو دماغه خشن و پر جذبه ایکس 4، که به کمک ورودی های بزرگ هوا و اخم همیشگی باواریایی ها حالتی پرخاشگر پیدا کرده به خوبی اصالت آبا و اجدادی ب ام و را به رخ میکشاند؛ ضمناً خطوط روی کاپوت هم توانسته اند حالت عضلانی اتومبیل را در نظر بیننده تشدید نمایند. در نمای جانبی نیز همانطور که از کدهای زوج ب ام و انتظار داریم با شکل و شمایلی کوپه مانند روبرو میشویم که در تلفیق با خطوط مواج و سیال کناری بسیار زیبا از آب درآمده. البته نباید از رینگ های 20 اینچی جذابش هم غافل شویم چرا که بدون وجود آنها زحمات طراحان به هدر میرفت! و در انتها حالت شیب دار صندوق در کنار فرم چشم نواز چراغها و دیفیوزر سپر، ترکیبی از زیبایی و خشونت را به تصویر کشیده اند و حالت اسپرت X4 را به نقطه اوج خود رسانده اند. شاید تنها ایرادی که بتوان به طراحی بدنه این محصول گرفت حالت تکراری آن (بخصوص در نمای جلوئی) باشد که البته با توجه به رقیب امروزش، که خود استاد طرح های تکراری است، جای شکایت چندانی باقی نخواهد گذاشت.
و اما ماکان؛ باید اعتراف کنیم که سوای از باطن بی نظیر محصولات پورشه، همین اصالت منحصر به فرد ظاهری است که توانسته این برند را به یک اعجوبه تبدیل نماید، چرا که خطوطی که ده ها سال پیش برای این کمپانی در نظر گرفته شده بود، هنوز هم با اندکی تغییر مدرن و زیبا به نظر میرسد و یارای رقابت با جدید ترین متدهای طراحی روز را دارد. در واقع طرح کلی پورشه مثل کفش پاشنه بلند ساده است، که شاید در طول زمان تغییرات جزئی به خود دیده باشد اما هرگز از چرخه مد خارج نشده! البته با تمامی این صحبت ها، بعضی از منتقدین از کمبود خلاقیت در این شکل و شمایل یکنواخت شکایت دارند و برخی دیگر ظاهر بدور از خشونت پورشه را با هیولای درونش نا هماهنگ میدانند. بگذریم، چهره میهمان امروزمان نیز مطابق انتظار از کدهای ژنتیکی خانواده پورشه تبعیت کرده و اگر X4 را فرزند X3 و X6 بدانیم، پس حتماً ماکان حاصل ازدواج کاین با 911 بوده است! در قسمت جلو، طراحی ایرودینامیک دماغه با ورودی های جذاب هوا و چراغ هایی زیبا، تلفیقی از هیجان و سادگی را به نمایش گذاشته اند که خلق این پارادوکس های بی نظیر در تخصص آلمانی هاست. اما در نمای کناری قبل از هر چیز چشم ها به سمت رینگ های 21 اینچی اسپرت ماکان خیره میشود که زیر این بدنه ی پف کرده و خوش استیل ابهت خاصی به اتومبیل ارزانی داشته اند. ضمن اینکه طراحی پخته و سنجیده ماکان، بدون استفاده از خطوط تیز و یا حجم های اغراق آمیز به خوبی حس قدرت و پویائی را به انسان منتقل مینماید. و در انتها نیز با صندوقی ساده، چراغ هایی گیرا و اگزوزهای چهارگانه مواجه میشویم که در کنار هم هارمونی فوق العاده ای یافته اند و از این زاویه به نظر میرسد که با یک 911 قد بلند روبرو شده ایم!
در یک جمع بندی کلی میتوان گفت که ظاهر ماکان بخصوص در بخش انتهایی چشم نواز میباشد و با توجه به تعداد کمتر در خیابان، بیشتر از ب ام و سرها را به سمت خود بر میگرداند؛ اما ایکس4 از شکل و شمایل عامه پسندتری برخوردار است که در تمامی زوایا با اکثر سلیقه ها جور در می آید.
طراحی داخلی و تجهیزات
با ورود به داخل کابین اوضاع کمی تغییر میکند. در حقیقت برخلاف طراحی بدنه، که رقابت پایاپای پیش میرفت در قسمت داخلی پورشه توانسته گوی سبقت را از رقیبش ربوده و در جایگاهی بالاتر قرار گیرد. البته اگر تنوع طلب باشید داخل هیچ کدامشان، چیز جدیدی عایدتان نخواهد شد چرا که هر دو از همان طرح های همیشگی قوم و خویش خود استفاده نموده اند؛ اما در هر صورت همین کابین های تکراری برای عاشقان و طرفداران پر و پا قرص این برندها حس ثبات و اعتماد را بهمراه خواهد داشت.
پشت فرمان ماکان بدلیل فرم زاویه دار و شلوغ کنسول و همچنین طراحی جذاب پشت آمپر، حس میشود که در یک کوپه مسابقه ای قرار گرفته ایم که البته با توجه به مشخصات فنی پیش رویمان، این احساس چندان هم دور از واقعیت نیست. اما X4 با طراحی شکیل و ساده همیشگی اش کمی محافظه کارانه تر عمل نموده و علیرغم ارگونومی عالی و طرح اصولی که دارد به نسبت ماکان در رتبه پایین تری قرار خواهد گرفت. البته جدای از بحث طراحی، پورشه در محصولش از متریال با کیفیت تری هم استفاده کرده که همین امر در زیباتر دیده شدن کابین تاثیر گذاشته است. اما درون ایکس4 با حجم نسبتاً زیادی از قطعات پلاستیکی روبرو میشویم که هر چقدر هم که با کیفیت باشند، نخواهند توانست رضایت کامل مشتریان مشکل پسند این رده قیمتی را جلب نمایند. البته این را هم بگوئیم که با در نظر گرفتن اختلاف قیمت، میتوان کمی برای ب ام و تخفیف قائل شد.
و اما در مورد امکانات رفاهی و ایمنی باید گفت که با توجه به پسوند لوکس این اتومبیل ها توقعمان کمی بالاست و مواردی در سطح شیشه های برقی و سانروف ما را راضی نخواهند کرد. خوشبختانه آلمانی های امروز ما نیز این قضیه را میدانستند و آپشن های کافی را در اختیارمان قرار داده اند. مثلا X4 علاوه بر ABS، به سیستم های ترمز و پایداری دیگری از جمله DSC ، EBD ، ESP ، ASR ، BAS ، TCT و BER نیز تجهیز شده و از دیگر آپشن هایش میتوان به کیسه های هوای کامل، رادارهای نقطه کور و خروج از خط، ترمز پارک برقی و اتوهلد، سیستم کمکی حرکت در شیب، امکان انتخاب حالت های مختلف رانندگی، سیستم صوتی حرفه ای هارمن کاردن، صندلی های برقی بهمراه 2 حافظه، سنسور نور و باران، کیلس و استارتر دکمه ای، بلوتوث، تهویه اتوماتیک دوگانه بهمراه دریچه جداگانه برای سرنشینان عقبی و آینه الکتروکرومیک و بسیاری موارد دیگر اشاره نمود. ماکان هم با داشتن امکانات زیادی از جمله رادارهای نقطه کور و هشدار خروج از خط، ایربگ های جلو، جانبی و پرده ای، پکیج کاملی از سیستم های ترمز و پایداری، سیستم صوتی Bose، صندلی های برقی (با 3 حافظه)، کیلس، ترمز پارک برقی، بلوتوث، صندوق عقب برقی، حالت های رانندگی اسپرت و اسپرت پلاس و آفرود، گرمکن و تهویه صندلی ها و کروز کنترل هوشمند و ده ها مورد دیگر، برای خدمت گزاری آماده باش است.
البته امروزه اتومبیل های لوکس، لیست بیشماری از آپشن های ریز و درشت را به صورت سفارشی ارائه مینمایند که با پرداخت وجه بیشتر میتوان آنها را خریداری و به مدل پایه اضافه نمود. پس ما هم خیلی روی آپشن ها تاکید نمیکنیم زیرا ممکن است خودروها بسته به سال تولید و سلیقه وارد کننده تفاوت های زیادی با یکدیگر داشته باشند. مثلاً ماکان امروز ما از بسیاری از امکانات سفارشی از قبیل: سقف جیر، پکیج اگزوز، سیستم تنظیم ارتفاع، سقف پانوراما، نمایشگرهای لمسی سرنشینان عقبی و سیستم تهویه مجهز تر این قسمت و چند مورد دیگر بهره برده و در نتیجه مجهز تر از X4 مورد تست شده است. اما بدلیل تفاوت قیمت این دو و تفاوت تجهیزات مدل های مختلف وارداتی نمیتوانیم از این مورد به عنوان یک برتری برای پورشه یاد کنیم. ضمناً به طور کلی و با توجه به اینکه آپشن های ب ام و ارزانتر از پورشه هستند، معمولاً میشود با پول برابر (و یا حتی کمتر) ب ام و مجهز تری را خریداری کرد.
پیشرانه و سیستم انتقال قدرت
هر دو اتومبیل مورد تست، به پیشرانه های 4 سیلندر دو لیتری توربو شارژر مجهز شده اند که در عین تشابهات، تفاوت هایی نیز با هم دارند. پیشرانه جدید ترین نسخه ماکان با 252 اسب بخار قدرت (از دور 5000 الی 6800) اندکی قویتر از ب ام و 245 اسبی (از دور 5000 تا 6500) میباشد و در مورد گشتاور نیز پورشه با 370 نیوتن متر، در حدود 20 نیوتن متر تورک بالاتری تولید مینماید. البته این میزان گشتاور در ماکان از دور 1600 الی 4500 و در مورد X4 در بازه بیشتری یعنی از دور 1250 الی 4800 در اوج باقی میماند. خوب با توجه به این اعداد و وزن مشابه (هر دو در حدود 1850 کیلوگرم) میتوان حدس زد که این دو اتومبیل عملکرد نزدیکی بهم خواهند داشت. در کاتالوگ هم شتاب صفر تا صد X4 در حدود 6.4 ثانیه و پورشه 6.5 ثانیه اعلام شده که مهر تائیدی بر همین حدس و گمان ماست. ضمناً حداکثر سرعت ماکان و ایکس4 نیز به ترتیب 229 و 232 کیلومتر بر ساعت است که باز هم نشان از رقابتی تنگاتنگ میان این دو دارد. اما اگر موافق باشید ادامه بحث توانایی های حرکتی را به بخش تجربه رانندگی موکول نمائیم چرا که گاهی اطلاعات روی کاغذ بسته به شرایط دستخوش تغییرات میشوند؛
راستی تا یادمان نرفته بگوئیم که این کراس اوورهای لوکس، بر خلاف قدرت نسبتاً بالا و هیکل درشتشان اشتهای چندان زیادی ندارند و هر دو به ازای هر صد کیلومتر رانندگی ترکیبی در حدود 7.2 لیتر سوخت میل مینمایند.
ضمناً گیرباکس ایکس 4 از نوع 8 سرعته اتوماتیک و ماکان 7 سرعته PDK است و هر دو میتوانند نیرو را به صورت هوشمند به هر چهارچرخ منتقل نمایند.
تجربه رانندگی
هر دو میهمان امروزمان دارای ابعاد مناسب برای استفاده های چند منظوره هستند و با یاری سیستم های کمکی، رانندگی را حتی برای تازه کارها ساده نموده اند. البته دید قسمت پشتی ب ام و بدلیل فرم کوپه مانند اتاق چندان عالی نیست ولی در سایر قسمت ها همانند پورشه دید کافی را در اختیار راننده قرار داده است. سکوت داخل کابینشان هم حس امنیت را برای سرنشینان به ارمغان آورده و حتی پس از روشن کردن سیستم اگزوز ماکان، به جز یک صدای گوشنواز و لذت بخش چیزی آرامش شما را بر هم نخواهد زد. گیرباکس هر دو نیز به خوبی و با سرعت و دقت تمام دنده ی مناسب را در مدار انتقال قرار میدهد و لبخند رضایت را بر لبان راننده جاری میسازد. البته ناگفته نماند که عملکرد جعبه دنده PDK ماکان در حد ناچیزی سریع تر است و پدال گاز اندکی زودتر به دستورات شما جامه عمل می پوشاند. همچنین در مورد فرمان پذیری و هندلینگ، هر دو برخلاف قد و قواره و مرکز ثقل بالایی که دارند عملکردی عالی از خود به نمایش گذاشته و پایداری نزدیک به یک سدان اسپرت را ارائه میدهند. البته اینجا یک نکته وجود دارد و آن اینکه ماکان موفق شده این تعادل بی نظیر را با یک سواری نرم و راحت ترکیب نماید، اما در محصول ب ام و، کیفیت سواری تا حدودی فدای هندلینگ شده و درنتیجه X4 علیرغم تعادل تقریباً مشابه با ماکان، خشک تر میباشد. در مورد ترمزها نیز عملکرد هر دو خودرو عالیست و پس از چند بار استفاده از آنها با اعتماد به نفس بیشتری پدال گاز را فشار خواهید داد.
خوب صحبت پدال گاز شد و قرارمان هم این بود که در این بخش کمی بیشتر در مورد توانایی های حرکتی صحبت نمائیم. در یک شروع عادی، هر دو اتومبیل با حالتی مشابه از جا کنده میشوند و در این شرایط ممکن است ب ام و برای لحظاتی حتی جلوتر هم بیفتد. اما در حالت مسابقه ای و استفاده از لانچ، عملکرد پورشه برتر است و با شتاب بهتری به جلو پرتاب میشود. البته در هر صورت پس از اندکی افزایش سرعت (شتاب ثانویه)، این سرباز اشتوتگارتی است که اگزوز هایش را به رقیب بایرنی خود نشان داده و برنده مسابقه میگردد. خوب این قضیه با توجه به اطلاعات روی کاغذ که نشان از برتری 0.1 ثانیه ای X4 داشت، کمی عجیب به نظر میرسید و به همین دلیل ما به شرایط نگهداری و میزان سرحالی ب ام و مورد تست شک کردیم! اما وقتی همکارمان به ما گفت که هر دو اتومبیل در واقع متعلق به یک نفر هستند و در شرایط مشابهی نگهداری شده اند حدس زدیم که احتمالاً میزان افت توان ماکان، در ارتفاع تهران کمتر از X4 بوده است. (راستی این هم ناگفته نماند که مدل قبلی ماکان با موتور کمی ضعیف تر شرایط متفاوتی داشت)
در مورد امکانات خارج از جاده ای هم باید گفت که کراس اوورهای لوکس و اسپرت، برای مسیرهای صعب العبوری که در ذهن برخی افراد است ساخته نشده اند و وظایفشان در حد جاده های خاکی و گلی و تپه های شیب دار و این جور چیزها خلاصه میگردد. ماکان و X4 نیز با سیستم های دو دیفرانسیل هوشمند، ارتفاع کمی بالاتر از سدان ها و گزینه هایی مثل سیستم کمکی حرکت در شیب و کنترل پایداری فعال، شما را در این ماجراجویی های عادی نا امید نخواهند کرد. تازه با توجه به اینکه ماکان مورد تست، به سیستم تنظیم ارتفاع مجهز شده و بازه بسیار مناسبی از ارتفاع را در اختیار شما قرار میدهد میتوانید برای سفرهای پر دست انداز تر و زوایای صعود و فرود شدیدتر هم روی اتومبیلتان حساب باز کنید.
اما به طور کلی اگر به یک آفرودر حرفه ای بگوئید که با سیستم کلاچ دوبل، لاستیک های فاق کوتاه و سپرهای بلند میخواهم به جنگ طبیعت بروم و برای هر خرابی در سیستم جلوبندی هم میلیون ها تومان هزینه کنم، احتمالاً منصرفتان کرده و جیپ ارزان قیمتش را به شما قرض خواهد داد!
قبل از خداحافظی با اتومبیل ها، نگاهی هم به صندوق و صندلی های عقب انداختیم. هر دو اتومبیل از فضای بار کافی و مشابه هم بر خوردارند که پاسخگوی نیازهای معمول خواهد بود؛ اما در مورد فضای پا، صندلی های عقبی X4 شرایط بهتری دارند. در واقع اگر سرنشینان جلویی ماکان صندلی ها را در حالت ریلکس کامل(!) تنظیم نمایند، در قسمت عقبی با مقداری کمبود فضا مواجه خواهیم شد که البته خیلی هم آزار دهنده نیست اما با توجه به ابعاد اتومبیل انتظار بیشتری از پورشه میرفت.
نتیجه گیری
خوب انتخاب میان دو اتومبیل جذاب، با موتورهای قدرتمند و قابلیت های دینامیکی عالی کار سختی است. پس بیائید نگاهی به سایر فاکتورها نیز داشته باشیم. پورشه چه از نظر قیمت اولیه و چه هزینه های نگهداری در مقایسه با ب ام و، اتومبیل پرهزینه ای به حساب می آید و در بحث گستردگی خدمات و فراوانی قطعات هم در رتبه ای پایین تری قرار میگیرد. ضمن اینکه شما با خرید ایکس4 به هر آنچه که از یک کراس اوور اسپرت انتظار داشتید دست خواهید یافت و خلاء چندانی که ارزش پرداخت این همه اختلاف قیمت را داشته باشد حس نخواهید کرد. تازه اگر خیلی به ظاهر اهمیت ندهید مدل X3 ، با قیمت ارزانتر و تفاوت بسیار اندک با X4 میتواند حتی مقرون به صرفه تر هم باشد. پس تا اینجای کار پورشه شانس چندانی برای رقابت نخواهد داشت. اما تمامی این صحبت ها تا وقتی درست است که سوار بر ماکان نشده باشید. پس از نشستن پشت فرمان ماکان و روئیت کیفیت بی نظیر کابین که حتی ب ام و خوش ساخت هم در برابرش معمولی به نظر میرسد، کمی دو دل خواهید شد. بعد از استارت هم سواری راحت تر، واکنش های پدال گاز بهتر و از همه مهمتر لذت رانندگی که فقط در یک پورشه لمس میگردد توجهتان را به خود جلب نموده و تصمیم گیری را دشوار تر از قبل خواهد کرد! حالا عقلتان همچنان خرید ب ام وه را منطقی تر میداند، اما قلب ماکان را انتخاب نموده و از مغز میخواهد که به جای غر زدن به فکر راهی برای درآمد بیشتر باشد!
در پایان ضمن تشکر از آقای "نادر سیرتی" که اتومبیل های خود را جهت بررسی در اختیار گروه خودروبانک قرار دادند توجه شما را به جدول خلاصه مشخصات ب ام وه ایکس4 و پورشه ماکان جلب مینمائیم:
| مشخصات فني |
| مدل | پورشه ماکان | بی ام و X4 |
| پيشرانه | ۴ سیلندر خطی توربو | ۴ سیلندر خطی توربو |
| حجم موتور | ۱۹۸۴ سی سی | ۱۹۹۷ سی سی |
| حداکثر قدرت | ۲۵۲ اسب بخار در ۵۰۰۰ تا ۶۸۰۰ دور بر دقیقه | ۲۴۵ اسب بخار در ۵۰۰۰ تا ۶۵۰۰ دور بر دقیقه |
| حداکثر گشتاور | ۳۷۰ نیوتون متر در ۱۶۰۰ تا ۴۵۰۰ دور بر دقیقه | ۳۵۰ نیوتون متر در ۱۲۵۰ تا ۴۸۰۰ دور بر دقیقه |
| شتاب رسمي | ۶.۵ ثانیه | ۶.۴ ثانیه |
| مصرف سوخت ترکيبي | ۷.۲ لیتر در هر صد کیلومتر | ۷.۴ لیتر در هر صد کیلومتر |
| وزن | ۱۸۶۵ کیلوگرم | ۱۸۰۵ کیلوگرم |
| قيمت | حدود ٧٥٠ میلیون تومان | حدود ۴۵۰ میلیون تومان |
