مقدمه
بر خلاف اتومبیل های استیشن که هرگز نتوانستند نظر مردم ما را به خود جلب نمایند، هاچ بک ها سالیان سال است که در کنج قلب ایرانی ها جا خوش کرده اند. از گزینه های جذابی مثل سیویک، گلف و کورسا در دهه 90 میلادی که بگذریم به اتومبیل های ارزانتری مثل رنو 5، پژو 206 و حتی ماتیز و ام وی ام 110 میرسیم که میزان موفقیتشان در کشورمان نیازی به توضیح نخواهد داشت. همین الان هم مدل های هاچ بک پراید و تیبا علیرغم کارایی کمتر نسبت به نمونه صندوقدار با قیمت بالاتری عرضه میشوند و اتفاقاً مورد استقبال هم قرار میگیرند. پس اینجا، هاچ بک بودن حداقل در رده ارزان قیمت ها یک برگ برنده به حساب می آید و طبیعی است که هر خودروسازی سعی میکنید سهمی از این بازار خوش فروش را به خود اختصاص دهد؛ برلیانس H220 نیز برای رسیدن به همین هدف قدم به سرزمین ما گذاشته تا با استفاده از یک بدنه ی جوان پسندانه تر، شکست های مدل صندوقدارش (یعنی H230) را جبران نماید. بهتر است بیش از این شما را منتظر نگذاشته و بررسی را آغاز نمائیم.
طراحی ظاهری
خوب در این رده قیمتی توقع یک شاهکار در طراحی را نداریم، چرا که سایر محصولات این سطح از بازار نیز چندان دلربا نیستند. اما H220 حتی در میان همین رقبای ساده هم چهره چندان درخشانی ندارد و درمجموع نمره متوسطی بدست می آورد. در قسمت جلویی تک تک اجزاء، شکل و شمایل معمولی و قابل قبولی دارند اما وقتی آنها را در کنار یکدیگر قرار میدهیم با کمی ناهماهنگی روبرو میشویم. مثلاً چراغهای جلو زیادی از هم فاصله گرفته اند و زاویه تند و خطوط تیزشان با انحنای نرم جلوپنجره و سپر همخوانی پیدا نکرده؛ همچنین این دماغه مسطح و پَخ با بدنه تخم مرغی H220 چندان سازگار نیست. اما با گذر از این زاویه و رسیدن به قسمت کناری اوضاع بهبود می یابد چراکه خطوط جانبی بدنه، در کنار این آینه های اسپرت و رینگ های آلومینیومی طراوت نسبی را به این بخش از اتومبیل هدیه داده اند و در انتها نیز با یک H320 کوچک شده روبرو میشویم که همچون برادر بزرگش حال و هوای جوانی در سر دارد و نسبتاً هم جذاب از آب در آمده. خوب در یک جمع بندی کلی این اتومبیل نخواهد توانست مثل مدل H320 و یا ام وی ام 315 جدید، از عنصر زیبایی برای قانع کردن مشتریان استفاده نماید اما با توجه به قیمت، این شانس برای H220 وجود دارد که با پیرمردهای از رنگ و لعاب افتاده وطنی مقایسه شده و نظر افرادی که از قیافه های تکراری خسته شده اند را به خود جلب کند.
طراحی داخلی
با ورود به داخل کابین با طرحی نسبتاً فانتزی روبرو میشویم که برای یک هاچ بک ارزان قیمت قابل قبول است. ارگونومی کلی هم در سطح متوسطی قرار دارد و به غیر از محدودیت دید به اطراف و صندلی هایی که چندان عالی طراحی نشده اند، نمره ی قبولی را خواهد گرفت. اما ای کاش برلیانس در مورد کیفیت قطعات کابین خساست کمتری به خرج میداد و از متریال بهتری استفاده مینمود، چرا که حتی قبل از لمس قسمت های مختلف کابین نیز میتوان به خشکی و کیفیت پایین پلاستیک هایش پی برد. البته ما هم در این سطح قیمت توقع استفاده از چرم مرغوب و متریال لوکس را نداریم اما این میزان از خشکی نه تنها حس خوشایندی به سرنشینان نمیدهد بلکه داشبورد را در معرض خراشیدگی و به صدا افتان زود هنگام نیز قرار خواهد داد. البته ناگفته نماند که سایر اتومبیل های این رده نیز از این حیث، عملکرد افتخار آمیزی نداشته اند اما باز هم داشبورد اتومبیلی قدیمی مثل پژو 206 به غیر از بحث تکراری شدن حس بهتری به راننده و سرنشینان القا مینماید. ولی از حق نگذریم که شکل و شمایل غربیلک فرمان و نشانگرهای اسپرت پشت آمپر H220، از جذابیت مناسبی برخوردارند و قطعات کابین هم با دقت قابل قبولی در کنار هم مونتاژ شده اند. به تازگی هم خط مونتاژ این محصول به زیر مجموعه خوشنام تر سایپا یعنی پارس خودرو منتقل شده که خیلی ها معتقدند با توجه به سابقه بهتر این برند در مونتاژ اتومبیل های با کیفیت، این انتقال تاثیر مثبتی در کیفیت مونتاژ H220 خواهد داشت.
امکانات رفاهی و ایمنی
اتومبیل های چینی همواره به داشتن آپشن هایی فراتر از سطح قیمتشان معروف بوده اند اما قبل از اینکه توقعتان را خیلی بالا ببرید به یاد داشته باشید که با ارزان قیمت ترین برلیانس بازار طرف هستیم. با این حال در نمونه ی اتوماتیک این محصول گزینه هایی از جمله ترمزهای ضد قفل ABS بهمراه EBD (که در سایت سایپا از آنها به عنوان سیستم پیشرفته ترمز یاد شده!)، ایربگ راننده و سرنشین جلوئی، سانروف برقی، کامپیوتر سفری، رینگ های 15 اینچی آلومینیومی، سنسور دنده عقب، شیشه ها و آینه های جانبی برقی، چراغ مه شکن و... به چشم میخورند که برای این قیمت کافی به نظر میرسند اما نمونه ی دنده ای با حذف گزینه های مثل سانروف، رینگ آلومینیومی و حتی مه شکن جلو و سنسور دنده عقب به اتومبیلی کاملاً معمولی (و یا حتی کم آپشن) تبدیل شده است.
و اما در مورد ایمنی، H220 موفق به دریافت 5 ستاره ی چینی از موسسه C-NCAP شده که هرچند به ستاره های اروپایی نخواهد رسید اما باز هم به نسبت اتومبیل هایی که توسط هیچ موسسه ای تست نشده اند و یا از همینجا ستاره های کمتری بدست آورده اند نتیجه امیدوار کننده ای میباشد. البته این نکته از قلم نیفتد که نمونه های تست شده در چین، مجهز به ایربگ های جانبی بودند اما این آپشن در یک اقدام هوشمندانه و در جهت کنترل جمعیت(!) از برلیانس های وطنی حذف شده است! معمولاً در کشورهای صنعتی، پروسه ارزان سازی اتومبیل با حذف قطعات تزئینی آغاز و به کاهش امکانات رفاهی منتهی میگردد. اما در کشور عزیز ما، این کار با کاهش و یا حذف آپشن های ایمنی صورت میگیرد! البته در این مورد نمیتوان ایراد چندانی به H220 گرفت چرا که همه رقبای داخلی هم از همین رویه پیروی میکنند و از طرف دیگر متاسفانه مشتریان ایرانی نیز معمولاً سانروف را به ایربگ ترجیح میدهند. بگذریم.
پیشرانه و سیستم انتقال قدرت
میتوانیم از موتور H220، به عنوان یک نکته مثبت در این خودرو یاد کنیم. البته تصور نکنید که منظور ما از نکته مثبت وجود یک هیولا در زیر کاپوت است! خیر؛ اما با توجه به اینکه این محصول با وجود قیمت ارزانتر و وزن کمتر نسبت به H320 از موتور یکسانی استفاده نموده پس میشود شرایط قدرت به وزن و قدرت به وجه پرداختی این مدل را برتر از برادر بزرگش دانست. این پیشرانه 1.5 لیتری 4 سیلندر قادر است در دور 5800 حدود 103 اسب بخار را آزاد نموده و در 3800 دور بر دقیقه نیز 138 نیوتن متر گشتاور را تولید نماید. مصرف سوخت ترکیبی 6.5 لیتر به ازای صد کیلومتر (مدل دنده ای 6.4 لیتر) نیز برای یک اتومبیل اقتصادی حداقل در شرایط کشور ما راضی کننده میباشد. ضمناً برلیانس مورد تست به یک گیربکس 6 سرعته اتوماتیک (البته از نوع AMT) تجهیز شده که بر روی کاغذ به نسبت قیمت انتخاب جذابی به نظر میرسد اما متاسفانه در عمل اوضاع کمی متفاوت بود که در قسمت تجربه رانندگی بیشتر در موردش صحبت خواهیم کرد. همچنین میتوانید با قیمت کمتر نمونه 5 سرعته دستی این هاچ بک دیفرانسیل جلو را انتخب کنید که البته با این کار تعدادی از آپشن های جانبی را هم از دست خواهید داد.
تجربه رانندگی
بالاخره وقت آن رسیده که پشت فرمان بنشینیم و ببینیم میهمان امروزمان در عمل چه کاره است. در داخل کابین حس ارزان بودن متریال و ارگونومی نه چندان عالی صندلی ها کمی توی ذوق میزند اما به هر حال با یادآوری قیمت و رقبا کمی اعتماد به نفسمان را باز میابیم. فرمان برقی H220 به نرمی زیر دست میچرخد و هنگام استفاده از ادوات نیز مشکل خاصی وجود ندارد. البته دید کلی اتومبیل بدلیل ستون های پهن عقبی و دماغه پایین رفته چندان مناسب نیست، اما با توجه به ابعاد کوچک خودرو، پس از مدتی به اندازه های آن عادت خواهید کرد. کیفیت سواری مناسب و جذب ضربات ناشی از دست اندازهای ملی(!) قابل قبول ارزیابی شد که برای اتومبیلی در این سطح کاملاً راضی کننده میباشد؛ اما این سواری راحت بدون اشکال هم نیست و نرمی سیستم تعلیق برلیانس به قیمت کاهش هندلینگ تمام شده و بهتر است با این هاچ بک شرقی خیال فرمان دادن های سریع به سرتان نزند. در حقیقت علیرغم ظاهر جوانپسندانه H220 رفتار اتومبیل بیشتر برای یک رانندگی کم هیجان و خانوادگی برنامه ریزی شده. ولی بر خلاف این هندلینگ معمولی و با وجود کاسه ای بودن ترمزهای عقبی، پدال ترمز واکنش مناسبی از خود نشان میدهد و از پس جمع وجور کردن اتومبیل بر می آید؛ حتی ممکن است با استفاده از لاستیک های چسبنده تر نتیجه بهتری هم حاصل شود.
خوب اجازه دهید کمی هم با پدال گاز بازی کنیم. در شروع حرکت قدرت موتور خیلی عالی نیست و در سربالایی ها با یک حس تنبلی در استارت اولیه مواجه میشویم، همچنین با بالا رفتن دور موتور صدای تقریباً زیادی هم به داخل کابین نفوذ میکند؛ اما در مجموع کشش موتور برای این بدنه ی 1194 کیلوگرمی کافی به نظر میرسد و اگر خیال مسابقه دادن با سایر خودروها را نداشته باشید به راحتی پاسخگوی نیازهایتان خواهد بود. البته متاسفانه علیرغم این مزیت، عملکرد نا امید کننده گیربکس، لذت رانندگی با H220 را از بین برده است. در واقع وقتی صحبت از لذت رانندگی وسط باشد گیربکس های AMT حتی روی مدل CVT را هم سفید کرده اند! اجازه دهید ابتدا توضیح مختصری در مورد مکانیسم این نوع جعبه دنده بدهیم.
گیربکس AMT همانطور که از نامش معلوم است (Automated Manual Transmission) یک جعبه دنده دستی با قابلیت تعویض اتوماتیک میباشد. و این بدان معنیست که در این مدل بر خلاف مدل های اتوماتیک معمولی، بسیاری از قطعات مشابه با نمونه دنده ای هستند؛ با این تفاوت که در AMT، پردازشگر گیربکس (TCU) با همکاری پردازشگر مرکزی اتومبیل (ECU) و یک سری سنسور و الکتروموتور و.. به جای راننده عمل کلاچ، نیم کلاچ و تعویض دنده ها را انجام میدهند. انگار یک ربات هوشمند برای اتومبیل دنده ای خود استخدام کرده اید که کار تعویض دنده ها را او انجام دهد! از مزیت های همچین سیستمی میتوان به وزن سبک تر، هزینه تولید کمتر و سادگی تعمیرات اشاره کرد که همگی برای یک اتومبیل ارزان قیمت فاکتورهای مهمی به حساب می آیند. از همه اینها بهتر اینکه بدلیل نبود مبدل گشتاور در این نوع جعبه دنده (برخلاف مدل های اتوماتیک معمولی)، با پرت انرژی کمتری مواجه هستیم و توان موتور تقریباً مشابه با یک گیربکس دستی در مدار انتقال قرار میگیرد. خوب پس تا اینجای کار وجود همچین جعبه دنده ای برای اتومبیلهای ضعیف و ارزان، یک موهبت الهی محسوب میشود. اما ای کاش داستان به همین جا ختم میشد! متاسفانه دراین سیستم سرعت تعویض دنده ها به قدری کند است که در عمل بازدهی مناسبش را خنثی میکند. بدتر اینکه نافرمانی های گیربکس در کنار این کندی اعصاب خورد کن، لذت رانندگی را هم به شدت کاهش داده. انگار رباتی که چند خط قبل آن را هوشمند نامیدیم آنقدرها هم باهوش نیست و عملکرد یک راننده مبتدی را برایمان شبیه سازی میکند. حتی وقتی گیربکس را در حالت تعویض دستی قرار میدهیم باز هم اوضاع با حالت ایده آل فاصله دارد. البته شاید بگوئید که ما زیادی سخت گرفته ایم اما این مسائل، کم و بیش در ذات گیرباکس های AMT نهفته هستند. ناگفته نماند که پس از مدتی به این تاخیرها و رفتار خاص گیربکس عادت خواهید کرد و اصطلاحاً قلقش دستتان می آید و اگر کمی با حوصله باشید به مشکل خاصی هم بر نخواهید خورد؛ اما در هر صورت رانندگی با نمونه ی منوال H220 ، برای رانندگان عجولی "مثل من" لذت بخش تر است.
قبل از خداحافظی با اتومبیل نگاهی هم به صندلی های عقبی و محفظه صندوق انداختیم که هر دو به نسبت یک اتومبیل جمع و جور شهری اندازه های قابل قبولی داشتند اما خوب به هر حال نباید از خودرویی با این ابعاد توقع زیادی داشته باشیم.
نتیجه گیری
مشخص است که امروز با یک اتومبیل معمولی سر و کار داشتیم که نه پرفورمنس فوق العاده ای داشت، نه پایداری عالی و نه ظاهر فریبنده؛ اما این صحبت ها بدان معنا نیست که H220 را یک بازنده به تمام معنا بدانیم. همین ظاهر خاص و متفاوت، نظر برخی را به خود جلب کرده و از سوی دیگر سواری نسبتاً نرم برلیانس برای خیلی ها (بخصوص افرادی که فقط استفاده شهری دارند) مهمتر از پایداری و هندلینگ خواهد بود. ضمن اینکه H220 از نظر ایمنی هم حرف هایی برای گفتن دارد و در این رنج از بازار میشود به همین 5 ستاره چینی هم کاملاً افتخار نمود. جدای از همه اینها برای افرادی که بدنبال یک خودرو اتوماتیک هستند و به هر دلیل تمایلی به خرید اتومبیل دست دوم ندارند انتخاب های زیادی در این رنج قیمتی وجود نخواهد داشت.
ولی با تمامی این صحبت های امیدوار کننده مشاهده میشود که استقبال چندانی از سری 200 برلیانس (چه صندوقدار و چه هاچ بک) صورت نگرفته و گویا مردم بیشتر بر روی نقاط ضعف این محصول تمرکز کرده اند. پس شاید بهتر باشد که خودروساز وطنی با کمی کاهش قیمت (بخصوص در نمونه دنده ای کم آپشن) جای پای محصولش را در بازار کشور محکم نماید.
در پایان ضمن تشکر از آقای احسان حیدری، مالک محترم برلیانس مورد تست، توجه شما را به جدول خلاصه مشخصات H220 جلب مینمائیم:
| مشخصات فني |
| مدل | برلیانس H220 |
| پيشرانه | 4 سیلندر 16 سوپاپ |
| حجم موتور | 1498 سی سی |
| حداکثر قدرت | 103 اسب بخار در 5800 دور بر دقیقه |
| حداکثر گشتاور | 138 نیوتن متر در 3800 دور بر دقیقه |
| شتاب رسمي | 14.5 ثانیه |
| مصرف سوخت ترکيبي | 6.5 لیتر در صد کیلومتر (مدل دنده ای 6.4) |
| وزن | 1184 کیلوگرم |
| قيمت | 39 الی 44 میلیون تومان بسته به تیپ خودرو |
