مقدمه، گذر از گذشته و ورود به آینده
تویوتا bZ4X، یکی از نخستین خودروی تمام الکتریکی شرکت ژاپنی تویوتا در کنار سدان تویوتا bZ3 است اخیراً وارد بازار ایران شده است. این کراس‌اوور کامپکت که شباهت هایی به مدل محبوب C-HR دارد، نماینده ورود تویوتا به عصر خودروهای برقی است. bZ4X که بر روی پلتفرم اختصاصی برقی e-TNGA ساخته شده، اولین محصول از سری bZ (فراتر از صفر - Beyond Zero) تویوتا محسوب می شود.
نسخه وارد شده به ایران مجهز به سیستم چهارچرخ محرک (AWD) است که با استفاده از دو موتور الکتریکی در محورهای جلو و عقب، عملکرد بهینه ای را در شرایط مختلف رانندگی ارائه می دهد. این خودرو با یک بار شارژ قادر است مسافتی در حدود 450 کیلومتر را طی کند که برای استفاده روزمره بسیار مناسب است.
طراحی ظاهری bZ4X ترکیبی از خطوط مدرن و آینده نگرانه با المان های آشنای تویوتا است. جلوپنجره بسته و چراغ های LED باریک در نمای جلو، خط سقف شیب دار و چراغ های عقب یکپارچه، ظاهری متمایز به این کراس اوور برقی بخشیده اند. ابعاد خودرو با طول 4690 میلیمتر، عرض 1860 میلیمتر و ارتفاع 1650 میلیمتر، فضای داخلی قابل قبولی را برای 5 سرنشین فراهم می کند.
در بخش فنی، نسخه دو موتوره bZ4X از دو موتور الکتریکی با مجموع قدرت 214 اسب بخار و گشتاور 336 نیوتن متر بهره می برد. باتری لیتیوم-یونی با ظرفیت 72.8 کیلووات ساعت، منبع تامین انرژی این خودرو است. شتاب صفر تا صد 7.2 ثانیه و حداکثر سرعت 160 کیلومتر بر ساعت برای یک کراس اوور برقی خانوادگی، اعداد قابل قبولی هستند.
در بازار ایران، شرکت برساوش مسئولیت واردات و فروش تویوتا bZ4X را بر عهده دارد و خدمات پس از فروش و گارانتی نیز توسط شرکت ماهان صنعت پارس ارائه می شود. قیمت دقیق این خودرو در ایران هنوز اعلام نشده اما انتظار می رود با توجه به تکنولوژی پیشرفته و برقی بودن، در رده قیمتی بالایی قرار گیرد.
در ادامه این مقاله به بررسی دقیق تر جنبه های مختلف تویوتا bZ4X از جمله طراحی، فضای داخلی، امکانات و تجهیزات، مشخصات فنی و مقایسه با رقبا خواهیم پرداخت تا دید جامع تری نسبت به این کراس اوور برقی جدید در بازار ایران به دست آوریم.
تویوتا bZ4Xبخش طراحی، خودرویی برای آینده
طراحی تویوتا bZ4X ترکیبی هوشمندانه از زبان طراحی مدرن و آینده نگرانه خودروهای برقی با المان های آشنای محصولات تویوتا است. این کراس اوور برقی بر اساس فلسفه طراحی "Hi-Tech and Emotion" شکل گرفته که هدف آن ایجاد تعادل میان جذابیت های بصری و ویژگی های فنی یک خودروی الکتریکی است.
در نمای جلو، اولین نکته ای که توجه را جلب می کند، عدم وجود جلوپنجره سنتی است. به جای آن، یک پنل صاف و یکپارچه قرار گرفته که نشان دهنده ماهیت برقی خودرو است. چراغ های جلو باریک و کشیده با تکنولوژی LED، حالتی تهاجمی به چهره bZ4X بخشیده اند. یک نوار کرومی ظریف، این چراغ ها را به هم متصل می کند و عرض خودرو را تاکید می نماید. در پایین سپر جلو، ورودی های هوای بزرگ برای خنک کاری سیستم ترمز و باتری تعبیه شده اند.
نمای جانبی bZ4X یادآور تویوتا RAV4 است، اما با خطوطی شارپ تر و مدرن تر. خط سقف شیبدار و پنجره های عقب باریک شونده، ظاهری اسپرت به این کراس اوور می دهند. استفاده از قوس های برجسته چرخ و قطعات پلاستیکی مشکی در اطراف گلگیرها و زیر درها، بر ماهیت کراس اوور این خودرو تاکید می کند. رینگ های آلومینیومی 18 اینچی با طراحی آیرودینامیک، هم زیبایی و هم کارایی را به ارمغان می آورند.
در عقب خودرو، چراغ های LED یکپارچه که با یک نوار نورانی به هم متصل شده اند، جلوه ای مدرن و تکنولوژیک ایجاد کرده اند. اسپویلر سقفی بزرگ علاوه بر زیبایی، به بهبود آیرودینامیک کمک می کند. سپر عقب با طراحی برجسته و دیفیوزر مجازی، ظاهری اسپرت به نمای پشت خودرو بخشیده است.
تویوتا bZ4X یکی از نکات جالب در طراحی bZ4X، توجه ویژه به آیرودینامیک است. از جمله این موارد می توان به پوشش صاف زیر خودرو، طراحی خاص رینگ ها و آینه های بغل، و همچنین شیب ملایم سقف اشاره کرد که همگی در کاهش مقاومت هوا و افزایش برد خودرو نقش دارند.
رنگ بندی متنوعی برای بدنه bZ4X در نظر گرفته شده که شامل رنگ های تک رنگ مانند سفید مرواریدی، نقره ای، خاکستری، مشکی و قرمز، و همچنین ترکیب های دو رنگ با سقف مشکی است. این تنوع رنگی به مشتریان امکان شخصی سازی بیشتری می دهد.
در مجموع، طراحی تویوتا bZ4X موفق شده تعادل خوبی میان مدرن بودن و حفظ هویت برند تویوتا برقرار کند. این خودرو در عین حال که المان های آشنای محصولات تویوتا را حفظ کرده، با ویژگی های خاص خود مانند جلوپنجره بسته و خطوط تیز، هویتی منحصر به فرد به عنوان یک خودروی برقی پیدا کرده است. طراحی آیرودینامیک و توجه به جزئیات نیز نشان می دهد که تویوتا علاوه بر زیبایی، به کارایی و عملکرد نیز اهمیت ویژه ای داده است.
فضای داخلی تویوتا bZ4X بخش فضای داخلی، لذت یک رانندگی مدرن
فضای داخلی تویوتا bZ4X ترکیبی از طراحی مدرن و مینیمالیستی با تمرکز بر راحتی و کاربردپذیری است. این کراس اوور برقی با بهره گیری از پلتفرم اختصاصی e-TNGA، فضای داخلی بهینه ای را برای سرنشینان فراهم کرده است.
داشبورد bZ4X با طراحی افقی و خطوط ساده، حس وسعت و فضاداری را القا می کند. مرکز توجه در این بخش، نمایشگر لمسی 12.3 اینچی سیستم اطلاعات-سرگرمی است که به صورت شناور بر روی داشبورد قرار گرفته است. این نمایشگر بزرگ امکان دسترسی آسان به تمامی عملکردهای خودرو را فراهم می کند.
یکی از نکات جالب توجه در طراحی داخلی، استفاده از فرمان با طراحی خاص است. تویوتا دو نوع فرمان برای bZ4X در نظر گرفته: یک فرمان معمولی و یک فرمان با طراحی U شکل که یادآور فرمان خودروهای مسابقه ای است. این فرمان U شکل که البته در همه مدل ها ارائه نمی شود، علاوه بر ظاهر متمایز، دید بهتری به صفحه نمایشگر پشت فرمان می دهد.
صفحه نمایش دیجیتال پشت فرمان با اندازه 7 اینچ، اطلاعات مهم رانندگی مانند سرعت، وضعیت شارژ باتری و اطلاعات مسیریابی را نمایش می دهد. طراحی و چیدمان این صفحه نمایش به گونه ای است که راننده می تواند بدون انحراف چشم از جاده، اطلاعات ضروری را مشاهده کند.
صندلی های جلو با طراحی ارگونومیک و قابلیت تنظیم برقی، راحتی مطلوبی را برای راننده و سرنشین جلو فراهم می کنند. در نسخه های بالاتر، این صندلی ها مجهز به سیستم گرمکن و حتی تهویه هستند. فضای پای سرنشینان جلو با توجه به عدم وجود تونل انتقال قدرت (به دلیل برقی بودن خودرو) بسیار سخاوتمندانه است.
در ردیف عقب، فضای پا و سر برای سه بزرگسال کافی است. کف صاف (بدون برآمدگی وسط) راحتی بیشتری را برای سرنشین وسط فراهم می کند. پشتی صندلی های عقب قابلیت تنظیم زاویه دارند که در سفرهای طولانی بسیار کاربردی است.
نمایشگر لمسی 12.3 اینچی سیستم اطلاعات-سرگرمی فضای بار bZ4X با حجم 452 لیتر در حالت عادی، برای یک کراس اوور این کلاس مناسب است. با خواباندن صندلی های عقب، این فضا به طور قابل توجهی افزایش می یابد. همچنین فضاهای ذخیره سازی متعددی در کابین تعبیه شده، از جمله جعبه داشبورد بزرگ، جاکنسولی وسط با حجم قابل توجه و جاهای نگهداری بطری در درها.
کیفیت متریال های استفاده شده در کابین bZ4X قابل قبول است. ترکیبی از پلاستیک های نرم لمس، چرم مصنوعی و پارچه با کیفیت در سطوح مختلف کابین استفاده شده است. در نسخه های بالاتر، استفاده از تزئینات چوبی و فلزی به جذابیت بصری داخل کابین افزوده است.
سیستم تهویه مطبوع دوگانه با قابلیت تنظیم مجزا برای راننده و سرنشین جلو، آسایش حرارتی مطلوبی را فراهم می کند. همچنین سیستم تهویه مجزا برای سرنشینان عقب در نسخه های بالاتر ارائه شده است. یک ویژگی جالب در bZ4X، استفاده از سیستم گرمایش تابشی است که می تواند کابین را سریع تر از سیستم تهویه معمولی گرم کند.
سانروف پانورامیک بزرگ که در برخی نسخه ها ارائه می شود، علاوه بر افزودن به زیبایی داخلی، نور طبیعی بیشتری را وارد کابین می کند و حس فضاداری را تقویت می نماید.
در مجموع، فضای داخلی تویوتا bZ4X ترکیبی موفق از طراحی مدرن، راحتی و کاربردپذیری است. این خودرو با بهره گیری از مزایای پلتفرم اختصاصی برقی، توانسته فضای داخلی بهینه ای را برای سرنشینان فراهم کند که در عین حال که مدرن و تکنولوژیک است، راحتی و کاربردپذیری را نیز در اولویت قرار داده است.
سانروف پانورامیک بزرگ تویوتا bZ4X امکانات و تجهیزات، مجهز و پیشرفته
تویوتا bZ4X با مجموعه ای غنی از امکانات و تجهیزات عرضه می شود که آن را در زمره خودروهای پیشرفته این کلاس قرار می دهد. این امکانات در حوزه های مختلف رفاهی، ایمنی و تکنولوژی قابل بررسی هستند.
در بخش سیستم اطلاعات-سرگرمی، نمایشگر لمسی 12.3 اینچی با رزولوشن بالا نقش محوری دارد. این سیستم از اتصال بی سیم Apple CarPlay و Android Auto پشتیبانی می کند و امکان اتصال چندین دستگاه به طور همزمان را فراهم می آورد. سیستم ناوبری داخلی با قابلیت به روزرسانی آنلاین نقشه ها، از دیگر امکانات این بخش است. سیستم صوتی با کیفیت JBL با 9 بلندگو در نسخه های بالاتر ارائه می شود که تجربه شنیداری فوق العاده ای را برای سرنشینان فراهم می کند.
در زمینه رفاهی، صندلی های جلو برقی با قابلیت تنظیم 8 جهته، سیستم تهویه مطبوع دوگانه با کنترل اتوماتیک، سانروف پانورامیک، شارژر بی سیم گوشی، درب صندوق عقب برقی با حسگر پا، و کلید هوشمند با استارت دکمه ای از جمله امکانات قابل توجه هستند. در نسخه های بالاتر، صندلی های جلو مجهز به سیستم گرمکن و تهویه هستند.
bZ4X از نظر سیستم های ایمنی و کمک راننده نیز بسیار غنی است. مجموعه Toyota Safety Sense 3.0 شامل سیستم هایی مانند ترمز اضطراری خودکار با تشخیص عابر پیاده و دوچرخه سوار، کروز کنترل تطبیقی با قابلیت توقف و حرکت، سیستم حفظ خودرو بین خطوط، تشخیص علائم ترافیکی، و چراغ های جلو تطبیقی است. علاوه بر این، سیستم هشدار نقطه کور، دوربین 360 درجه، سیستم پارک خودکار، و سیستم هشدار ترافیک عقب از دیگر امکانات ایمنی هستند.
تویوتا bZ4X یکی از ویژگی های منحصر به فرد تویوتا bZ4X، سیستم پنل های خورشیدی سقفی است که در برخی نسخه ها ارائه می شود. این سیستم می تواند انرژی خورشیدی را جذب کرده و برای شارژ باتری خودرو استفاده کند، که در شرایط خاص می تواند تا 1800 کیلومتر در سال به برد خودرو بیفزاید.
در بخش تکنولوژی شارژ، bZ4X از شارژ سریع DC تا 150 کیلووات پشتیبانی می کند که می تواند باتری را از 10 تا 80 درصد در حدود 30 دقیقه شارژ کند. همچنین امکان شارژ AC تا 11 کیلووات برای شارژ خانگی فراهم شده است.
سیستم کنترل حرارت باتری یکی دیگر از ویژگی های پیشرفته bZ4X است که کارایی و طول عمر باتری را در شرایط آب و هوایی مختلف بهبود می بخشد. این سیستم می تواند دمای باتری را در محدوده بهینه نگه دارد، چه در هوای بسیار سرد و چه در شرایط گرم.
در مجموع، تویوتا bZ4X با ارائه مجموعه ای غنی از امکانات و تجهیزات، توانسته خود را به عنوان یک گزینه جذاب در بازار خودروهای برقی مطرح کند. این خودرو با ترکیب هوشمندانه ای از تکنولوژی های پیشرفته، سیستم های ایمنی مدرن و امکانات رفاهی، تجربه رانندگی لذت بخش و ایمنی را برای مشتریان فراهم می آورد.
موتورهای الکتریکی با مجموع قدرت 214 اسب بخار (160 کیلووات) و گشتاور 336 نیوتن متر مشخصات فنی و پیشرانه، حرکت با تمام توان
تویوتا bZ4X بر روی پلتفرم اختصاصی e-TNGA ساخته شده که مخصوص خودروهای برقی طراحی شده است. این پلتفرم امکان بهینه سازی فضای داخلی و بهبود دینامیک رانندگی را فراهم می کند. bZ4X در دو نسخه تک موتور (دیفرانسیل جلو) و دو موتور (چهار چرخ محرک) ارائه می شود که هر کدام ویژگی های خاص خود را دارند.
نسخه تک موتور:
• موتور الکتریکی: یک موتور در محور جلو با قدرت 201 اسب بخار (150 کیلووات) و گشتاور 265 نیوتن متر
• شتاب 0 تا 100 کیلومتر بر ساعت: 8.4 ثانیه
• حداکثر سرعت: 160 کیلومتر بر ساعت
• باتری: لیتیوم-یون با ظرفیت 71.4 کیلووات ساعت
• برد (بر اساس استاندارد WLTP): تا 516 کیلومتر
نسخه دو موتور (چهار چرخ محرک):
• موتورهای الکتریکی: دو موتور (یکی در محور جلو و یکی در محور عقب) با مجموع قدرت 214 اسب بخار (160 کیلووات) و گشتاور 336 نیوتن متر
• شتاب 0 تا 100 کیلومتر بر ساعت: 7.2 ثانیه
• حداکثر سرعت: 160 کیلومتر بر ساعت
• باتری: لیتیوم-یون با ظرفیت 72.8 کیلووات ساعت
• برد (بر اساس استاندارد WLTP): تا 470 کیلومتر
سیستم شارژ:
• شارژ سریع DC: پشتیبانی از شارژ تا 150 کیلووات، امکان شارژ از 10 تا 80 درصد در حدود 30 دقیقه
• شارژ AC: پشتیبانی از شارژ تا 11 کیلووات برای شارژ خانگی
سیستم شارژ یکی از ویژگی های قابل توجه تویوتا bZ4X، سیستم مدیریت حرارتی پیشرفته باتری است. این سیستم با استفاده از پمپ حرارتی، دمای باتری را در محدوده بهینه نگه می دارد که باعث بهبود کارایی و افزایش طول عمر باتری می شود. این ویژگی به خصوص در شرایط آب و هوایی سخت (بسیار سرد یا بسیار گرم) اهمیت پیدا می کند.
سیستم تعلیق bZ4X از نوع مک فرسون در جلو و مولتی لینک در عقب است که ترکیبی از راحتی و پایداری را فراهم می کند. سیستم فرمان برقی با نسبت متغیر، هدایت پذیری دقیق و بازخورد مناسبی را ارائه می دهد.
در نسخه چهار چرخ محرک، سیستم X-MODE که از مدل های آفرود تویوتا به ارث رسیده، قابلیت های حرکت در شرایط سخت را بهبود می بخشد. این سیستم دارای حالت های مختلف برای شرایط متفاوت مانند برف، گل و شن است.
یکی دیگر از نوآوری های فنی در bZ4X، سیستم فرمان بای-وایر (steer-by-wire) است که البته در همه نسخه ها ارائه نمی شود. در این سیستم، ارتباط مکانیکی بین فرمان و چرخ ها حذف شده و کنترل از طریق سیگنال های الکترونیکی انجام می شود. این فناوری امکان تنظیم دقیق تر پاسخ فرمان و بهبود مانورپذیری را فراهم می کند.
از نظر آیرودینامیک، تویوتا bZ4X با ضریب درگ 0.29، عملکرد خوبی در کلاس خود دارد. این مساله به کاهش مصرف انرژی و افزایش برد کمک می کند. استفاده از آلیاژهای سبک در ساخت بدنه و شاسی باعث کاهش وزن خودرو شده است.
در مجموع، مشخصات فنی تویوتا bZ4X نشان دهنده تعهد این شرکت به ارائه یک خودروی برقی با عملکرد بالا و قابل اعتماد است. ترکیب فناوری های پیشرفته با تجربه طولانی تویوتا در ساخت خودروهای هیبریدی، bZ4X را به گزینه ای جذاب در بازار خودروهای برقی تبدیل کرده است.
لازم به ذکر است خوشبختانه این خودرو در نسخه 4 چرخ محرک به بازار کشورمان آمده است و از این لحاظ عملکرد بسیار خوبی را به نمایش می‌گذارد.
تویوتا bZ4X جمع بندی و رقبا
تویوتا bZ4X به عنوان اولین خودروی تمام برقی تویوتا بر روی پلتفرم اختصاصی، نشان دهنده گام مهم این شرکت در عرصه خودروهای الکتریکی است. این کراس اوور کامپکت با ترکیبی از طراحی جذاب، تکنولوژی پیشرفته و کیفیت ساخت بالای تویوتا، توانسته جایگاه قابل توجهی در بازار رقابتی خودروهای برقی پیدا کند.
نقاط قوت bZ4X را می توان در موارد زیر خلاصه کرد:
1. طراحی مدرن و آینده نگرانه
2. فضای داخلی جادار و راحت
3. تکنولوژی های پیشرفته ایمنی و کمک راننده
4. برد قابل قبول (تا 516 کیلومتر در نسخه تک موتور)
5. سیستم چهار چرخ محرک کارآمد در نسخه دو موتور
6. کیفیت ساخت بالا و اعتبار برند تویوتا
در مقابل، برخی نقاط ضعف نیز قابل ذکر است:
1. عملکرد شتاب نسبتاً متوسط در مقایسه با برخی رقبا.
2. محدودیت در سرعت حداکثر (160 کیلومتر بر ساعت)
3. قیمت نسبتاً بالا در مقایسه با برخی رقبای هم کلاس
4. عدم وجود شبکه گسترده ایستگاه های شارژ سریع در بسیاری از کشورها از جمله ایران(البته این مشکل مختص تویوتا نیست)
تویوتا bZ4X تمام برقی جدید بازار ایران در بازار رقابتی خودروهای برقی، bZ4X با رقبای قدرتمندی روبرو است. برخی از مهمترین رقبای این خودرو عبارتند از:
فولکس واگن ID.4: این کراس اوور برقی آلمانی با طراحی جذاب و تکنولوژی پیشرفته، رقیب جدی برای bZ4X محسوب می شود. ID.4 برد مشابهی دارد اما در برخی نسخه ها شتاب بهتری ارائه می دهد.
کیا EV6: خویشاوند آیونیک 5، با طراحی اسپورت تر و عملکرد دینامیکی بهتر، گزینه ای جذاب برای خریداران علاقمند به رانندگی پویاتر است.
آئودی e-TRON Q4 و e-TRON Q5: با چهره جذاب، برند مطرح آلمانی و همچنین عملکرد عالی یک رقیب کاملا سرسخت برای این محصول خواهند بود.
در مقایسه با این رقبا، تویوتا bZ4X با تکیه بر اعتبار برند تویوتا در زمینه قابلیت اطمینان و دوام، و همچنین تجربه طولانی این شرکت در تولید خودروهای هیبریدی، می تواند مزیت رقابتی خود را حفظ کند. همچنین، سیستم چهار چرخ محرک کارآمد و قابلیت های آفرود نسبی، می تواند برای مشتریان خاصی جذاب باشد.
در بازار ایران، با توجه به محدودیت های واردات خودرو و زیرساخت های محدود شارژ خودروهای برقی، bZ4X احتمالاً با چالش هایی روبرو خواهد بود. با این حال، به عنوان یکی از اولین خودروهای تمام برقی وارداتی، می تواند توجه زیادی را به خود جلب کند. قیمت گذاری مناسب و ارائه خدمات پس از فروش قوی، می تواند در موفقیت این خودرو در بازار ایران نقش مهمی ایفا کند.
در نهایت، تویوتا bZ4X را می توان گزینه ای قابل اعتماد و با کیفیت در دنیای رو به رشد خودروهای برقی دانست. این خودرو با ترکیب تکنولوژی های نوین و ارزش های سنتی تویوتا مانند کیفیت و قابلیت اطمینان، می تواند طیف وسیعی از مشتریان را جذب کند. گرچه ممکن است در برخی جنبه های عملکردی از رقبای خود عقب باشد، اما به عنوان یک بسته کلی، گزینه ای جذاب و قابل توجه در بازار خودروهای برقی محسوب می شود.
البته در عمل نبود زیرساخت‌های مناسب خودروهای برقی در ایران، تمام این توانمندی‌های خودروهایی از این قبیل را زیر سوال می‌برد و شاید بخش ترسناک ورود به دنیای این محصولات همین قسمت باشد.
