مقدمه و تاریخچه
زمستان سال 1395 اولین اخبار در مورد یک موتور چهارچرخ ایرانی با چهره جدید و مدرن با نام یوز YOOZ منتشر شد. طراحی جالب بر پایه پلتفرم به‌روز و مدرن رنو لوئیزی، این محصول به سرعت چشم‌ها را متوجه خودش کرد. در این تاریخ آقای روحانی برای دقایقی با این موتور برقی یوز به رانندگی پرداخت. شاید تصور خیلی‌ها بر این بود که پشت برنامه ساخت این موتورسیکلت چهارچرخ یکی از شرکت‌های بزرگ خودروساز ایرانی باشد اما این حاصل تلاش‌های مهندسان استارت‌آپ پاراکس موتورز است که اکثریت این مجموعه از دانشجویان و فارغ‌التحصیلان برق و مکانیک دانشگاه آزاد قزوین هستند.
موتورسیکلت برقی یوز با سرمایه‌گذاری دانشگاه آزاد قزوین در سال 1393 طراحی و تولید شد. در آذرماه 1399 آقای ستاری (معاون علمی و فناوری ریاست‌جمهوری) از دریافت مجوزهای سازمان ملی استاندارد توسط موتورسیکلت یوز خبر داد. او همچنین عنوان کرد اگر تیراژ تولید یوز به 30 دستگاه برسد، امکان شماره‌گذاری وجود خواهد داشت - که تا زمان ارائه این گزارش تقریباً 30 عدد از این محصول پلاک‌گذاری شده است - در ادامه با عبور تولید یوز از 150 دستگاه، مجوز عمومی برای شماره‌گذاری آن داده خواهد شد.
کوادروسایکل برقی یوزیوز در استاندارد جهانی در سگمنت موتورسیکلت چهارچرخ یا به‌اصطلاح کوادروسایکل (Quadricycle) قرار داشته و یک خودرو محسوب نمی‌شود. در قانون راهنمایی رانندگی کشور ایران موتورسیکلت چهارچرخ برقی تعریف نشده و امکان شماره‌گذاری ندارد. با طراحی و تولید یوز این موضوع دستخوش تغییر شد و راه برای ورود وسائط نقلیه در کلاس موتورسیکلت چهارچرخ بازگردید. در ادامه هیئت دولت برای هموار کردن ورود موتورسیکلت چهارچرخ برقی به بازار کشور، مصوبه‌ای در خصوص شماره‌گذاری این‌گونه از موتورسیکلت به تصویب رساندند و رانندگی با آن‌ها را منوط به داشتن گواهینامه موتورسیکلت قرار دادند.
موتورسیکلت برقی یوز ساخت شرکت دانش‌بنیان و استارتاپی پاراکس موتور در واقع مهندسی معکوس شده کوادروسایکل برقی توئیزی رنو است. این موتورسیکلت از بیش از 900 قطعه اصلی تشکیل شده است. بیشتر از 800 قطعه توسط خود مهندسان شرکت پاراکس موتور مهندسی و طراحی شده و با همراهی 90 قطعه‌ساز و 200 تأمین‌کننده داخلی، 85 درصد قطعات در کشور به تولید رسیده است. مابقی قطعات مانند باتری، موتور و گیربکس نیز از خارج تأمین می‌شوند. به طور مستقیم 50 نفر در خط تولید یوز مشغول به فعالیت هستند.
باتوجه‌به هزینه بالای تولید در تیراژ گسترده به‌احتمال‌قوی این محصول در تیراژ محدود به تولید خواهد رسید و تولید انبوه نخواهد داشت.
موتورسیکلت برقی یوز طراحی ظاهری، برادر دوقلوی رنو توئیزی
همان‌طور که از شباهت ظاهری موتورسیکلت برقی یوز مشخص است این محصول بر پایه پلتفرم برقی رنو توئیزی (Twizy) ساخته شده و در بخش طراحی نیز شباهت بسیار زیادی به نسخه فرانسوی خود دارد. محصولی که در حال حاضر در شرق آسیا و در کارخانه رنو سامسونگ کره تولید می‌شود. طبق برنامه‌ریزی‌های شرکت رنو تولید این محصول در شرق آسیا در سال 2023 متوقف خواهد شد.
نمای جانبی موتورسیکلت برقی یوز به نظر می‌رسد که پلتفرم و چهره توئیزی برای خودروسازان مختلف جذابیت داشته و جالب است که بدانیم نسخه چینی و بدون مجوز از رنو توئیزی نیز به نام Rayttle E28 تولید و به بازار عرضه شده است که از نظر ظاهری مشابه این خودرو است.
از نظر طراحی موتورسیکلت برقی یوز، چهره‌ای خاص و باظرافت قابل قبولی را ارائه می‌دهد که چشم‌ها را متوجه خود می‌کند.
فضای داخلی فضای داخلی، باکیفیت و جذاب
فضای داخلی موتورسیکلت برقی یوز از کیفیت بسیار خوبی برخوردار بوده و روکش فرمان و داشبورد از چرم طبیعی استفاده شده است، چرمی که مورداستفاده در خودروهای ب ام و نیز هست. تریم دورنگ و دوخت ظریف حس خوبی را به راننده انتقال می‌دهد. فضا برای سرنشین دوم مناسب بوده اما به‌راحتی فضای راننده نیست.
فرمان و داشبورد موتورسیکلت برقی یوز با تریم دورنگ و تمام چرم تجهیزات رفاهی
در فضای داخلی یک پشت آمپر دیجیتالی 4.3 اینچی کوچک علائم حیاتی یوز از جمله میزان شارژ و سرعت را به نمایش درمی‌آورد. سیستم صوتی با 2 بلندگو نیز از طریق بلوتوث قابل‌دسترسی است. این موتورسیکلت از سیستم ضدسرقت یا ایموبلایز بهره می‌برد. امکانات داخلی در حد یک موتورسیکلت بود و نمی‌توان توقع امکانات عجیب‌وغریبی را از موتورسیکلت برقی یوز داشت.
مشخصات فنی موتورسیکلت برقی یوز
موتورسیکلت برقی یوز ظرفیت حمل دو سرنشین با حداکثر وزن 250 کیلوگرم را دارا است و فضای عقب و داخلی اتاق این موتور جهت سرنشین عقب در نظر گرفته شده است البته باتوجه‌به سایز کوچک یوز نباید انتظار فضای خیلی بزرگ و راحت را برای سرنشین دوم داشت.
| مشخصات فنی موتور سیکلت برقی چهارچرخ یوز |
| موتور | موتور برقی در محور عقبی |
| توان | 20اسب بخار قدرت یا 15 kw |
| حداکثر پیمایش (بسته به میزان شیب و سرعت) | 80 الی 100 کیلومتر |
| وزن | 480 کیلوگرم |
| حداکثر سرعت (کیلومتر در ساعت) | 80 کیلومتر |
| ابعاد | طول 2.32 متر * عرض 1.19 متر * ارتفاع 1.46 متر |
| امکانات و تجهیزات | تریم چرم دو رنگ، صفحه نمایش 4.3 اینچی، ایموبلایز، سیستم صوتی دوبلندگو |
وزن یوز با احتساب پکیج باتری در مجموع 480 کیلوگرم و جنس بدنه از فایبرگلاس ساخته شده است. این وزن باتوجه‌به توان موتور مناسب به نظر می‌رسد. موتور برقی موتورسیکلت چهارچرخ یوز 20 اسب بخار قدرت تولید کرده و حداکثر سرعت این محصول 80 کیلومتر است و همچنین در حدود 20 ثانیه از سرعت صفر به حداکثر سرعت خود می‌رسد. طبق بررسی‌های انجام شده این موتور در شیب 30 درجه می‌تواند شروع به حرکت کرده و به مسیر خود ادامه دهد.
باتری‌های موتورسیکلت برقی یوز با ظرفیت 7.7 کیلووات‌ساعت محصول شرکت سامسونگ کره است. باتری‌ها تا 3000 بار قابل شارژ بوده و در مدت‌زمان 3 الی 3.5 ساعت به‌صورت کامل شارژ می‌شود. این موتور با هر بار شارژ کامل می‌تواند 100 کیلومتر را طی کند که عدد مناسبی برای مصارف داخل شهری است. از آن جا که قوانین راهنمایی‌ورانندگی کشور ایران اجازه تردد به موتورسیکلت‌ها در جاده را نمی‌دهد، امکان حضور موتورسیکلت چهارچرخ یوز در جاده‌های بیابانی و خارج از شهر میسر نیست و تنها گزینه استفاده به‌صورت شهری امکان‌پذیر است. یوز از یک جعبه‌دنده اتوماتیک بهره می‌برد.
نمای عقب تجربه رانندگی، ساخته شده برای شهر
یکی نقاط قوت این محصول سایز کوچک آن است، این موتورسیکلت 4 چرخ با طول 2.4 متری از عرض یک خودرو سواری نیز کوچک‌تر و در واقع یوز یک‌سوم اندازه یک خودرو است. این سایز کوچک، حرکت در محیط‌های شهری و خیابان‌های باریک را برای موتورسیکلت برقی یوز آسان کرده و می‌توان به‌سادگی عمودی آن را در بین خودروهای کنار خیابان پارک کرد و معضل نبود جای پارکینگ برای این موتورسیکلت برقی چهارچرخ یوز تقریباً بی‌معنا است. یک مزیت دیگر یوز مکانیزم درب‌های بالارونده آن است که چهره‌ای اسپرت و جذاب به آن داده و در زمان پیاده و سوارشدن فضاهای محدود و تنگ نیز پیاده و سوارشدن را آسان‌تر می‌کند. کمتر زمانی پیش می‌آید که برای پارک این وسیله نقلیه دچار معضل فضای پارک شوید و به‌سادگی در میان خودروهای پارک شده در خیابان جای خود را می‌یابد. از نظر شتاب و سرعت کاملاً مطابق استفاده شهری است و از سرعت و برد مسافتی مناسبی برخوردار است. از نظر ایمنی نسبت به موتورسیکلت‌ها برتری محرز داشته و سرنشین‌ها احساس امنیت بیشتری دارند.
قیمت و رقبای یوز
در حال حاضر موتورسیکلت برقی یوز در بازار حدود 600 تا 700 میلیون تومان خریدوفروش می‌شود. این موتورسیکلت به دلیل سگمنت خاص فعلاً تا آمدن محصول جدید رقیبی نداشته و تنها گزینه ایرانی بازار کوادروسایکل‌ها است.
جمع بندی
باتوجه‌به معضل آلودگی هوا و همین‌طور آلودگی موتورسیکلت‌های بنزینی غیراستاندارد، تولید این‌گونه موتورسیکلت‌های برقی گزینه مناسبی جهت کاهش هر چه بیشتر آلودگی است. امیدواریم با حضور موتورسیکلت برقی چهارچرخ یوز، بازار این‌گونه محصولات نیز در کشور رونق بیشتری بگیرد. همچنین با پشتیبانی دولت‌های مختلف از تولید موتورسیکلت با سوخت پاک و امنیت بهتر و بیشتر، مانند سایر کشورهای دنیا جا برای محصولات برقی شهری در کشورمان هر روز بیش‌ازپیش باز شود.
