یواز روسیه با مدل پاتروت اولین‌بار در نمایشگاه خودرو بین‌المللی شهر تهران در سال 1396 رونمایی شد. واردات و مونتاژ محصولات این برند در آن دوران محقق نشد تا پس از سال‌ها قرعه مونتاژ به نام سروش دیزل افتاد تا پای یک برند نام آشنا و معتبر خودروساز روس به ایران باز شود.
آنچه در ادامه این مقاله از خودروبانک می‌خوانید، آشنایی با نسخه پیکاپ (وانت) شاس‌بلند روسی یواز پاتریوت است که از سوی سروش دیزل در ایران مونتاژ و عرضه می‌شود. پیش از ورود به مقاله به شما خواننده محترم به شدت توصیه می‌شود تا پیش از آغاز مطالعه این مقاله، ابتدا مقاله کامل و جامع نسخه شاسی بلند یواز پاتریوت با عنوان "جیپ به تعریف روس‌ها" که چندی پیش در خودروبانک منتشر شد را مطالعه کنید چرا که این گزارش مکمل گزارش پیشین است و حاوی تکرار مکررات نخواهد بود.
چرا یواز؟
مدل پاتریوت از برند یواز زمانی که پا به نمایشگاه بین المللی خودرو تهران در شهر آفتاب گذاشت، دقیقاً در مقابل خود رقیبی مشابه و هم کلاس از برند ماهیندرا از ساخته‌های کشور هند را شاهد بود. حتی از فاصله دور به سادگی می‌توانستیم بیان کنیم که کیفیت ساخت و شیوه طراحی محصولات یواز سرتر از رقبای چینی و کیفیت محصولات ماهیندرا، حتی فاجعه بارتر از محصولات کشور چین است. در نتیجه با اولین نگاه به خودرویی چون پاتریوت آرزو کردم ای‌کاش پای این برند سابقه‌دار ارزان قیمت رده متوسط اما پرآوازه، به بازار ایران باز شود. محقق شدن این آرزو نزدیک به چهار سال زمان برد اما سرانجام به وقوع پیوست.
یواز پیکاپحضور برند یواز در بازار ایران از دو جهت بسیار حائز اهمیت است. اول آن که این خودرو از ساخته‌های برند بسیار قدیمی یواز روسیه است. برندی که سابقه بسیار طولانی در زمینه طراحی و تولید تجهیزات و ماشین‌آلات نظامی دارد. در نتیجه محصولات مردمی این برند نیز بر حسب انتظار بسیار کاربردی و بادوام هستند. دوم آن که یواز با تعلق به صنعت خودروسازی کشور روسیه، محصولات اقتصادی و ارزان قیمت تولید می‌کند. این ویژگی می‌تواند در بازار کشورهای درحال توسعه نظیر ایران بسیار حیاتی جلوه کند و موجب درخشش این محصول در بازار چینی زده ایران شود.
یواز پیکاپ
زمانی که در سال 2007 مدل جدید پاترویت جایگزین مدل قدیمی‌تر سیمبیر (Simbir) شد، از همان ابتدا در سه کاربری مختلف شاسی بلند (پاتریوت)، وانت (یواز پیکاپ) و شاسی (کارگو) به تولید رسید تا بر اساس یک پلتفرم مشترک بتواند نیازها و سلیقه‌های مختلف بازار را تامین کند.
در نتیجه پاتریوت به عنوان یک خودرو با طراحی فنی اتاق جدا از بدنه (Body on Frame) قابلیت این را داشت تا در کنار دو مدل وانت و شاسی، به سادگی در نسخه شاسی بلند نیز به تولید برسید. این رویه دقیقا همان رویه مشترک ساخت تمامی شاسی بلندهای Body on Frame است که براساس پلتفرم یکسان با نسخه‌های وانت به تولید می‌رسند.
یواز پیکاپ نمای جلو به همراه چراغ‌های منحصر به فرد مجهز به سیستم روشنایی در روز، در طراحی بسیار هماهنگ با اجزا سپر، جلو پنجره و گلگیرها کاملاً با نسخه شاسی بلند یکسان است. اما مهم‌ترین تمایز در بخش ابعاد خارجی است. نسخه پیکاپ یواز با داشتن ابعاد 5125×1900×1910 میلی‌تر و فاصله محورهای 3000 میلی‌تری، از دیدگاه عرض و ارتفاع تمایزی با نسخه شاسی بلند ندارد اما از دیدگاه طول برابر با 340 میلی‌متر و از نظر فاصله محورها برابر با 250 میلی‌تر کشیده‌تر از نسخه شاسی بلند است.
این موضوع باعث شده است که برش درهای عقب با فاصله بیشتری از محل حقیقی قرارگیری محور عقب قرار گرفته و ظاهر خودرو اندکی عجیب و غریب جلوه کند. اما این مهم با وجود گلگیرهای برجسته و بیرون زده خودرو و همچنین حضور ورودی باک خودرو بین در و محور عقب، به شکل قابل قبولی پنهان شود. البته این مهم به دلیل اشتراک تولید درهای عقب خودرو میان نسخه شاسی بلند و وانت و همچنین کاهش هزینه‌های تولید و عدم نیاز به طراحی دو قالب مختلف، در میان خودروسازان اقتصادی بسیار رایج است.
طراحی خودرو در بخش عقب نیز پیرو و مشابه طراحی نسخه شاسی بلند است اما به دلیل داشتن ساختار وانت، چراغ‌های عقب بر خلاف نسخه شاسی بلند برروی بدنه امتداد نمی‌یابند، تایر زاپاس به زیر محفظه بار منتقل شده و در پنجم خودرو به موازات زمین باز می‌شود.
نمای داخل یواز پیکاپ بدون تمایز با نسخه شاسی بلند، بسیار ساده و مملو از پلاستیک فشرده طراحی شده است. نمایشگر هفت اینچی سیستم مولتی مدیا، فرمان سه شاخ مزین به نشان تجاری یواز و کلید‌ها کنترلی در کنار اندک تریم تزئیناتی نقره‌ای مات روی فرمان، کنسول وسط و رودری‌ها تنها المان‌های طراحی نمای داخلی یواز پیکاپ است. این سبک طراحی شاید مشابه با محصولات چینی بازار نظیر فوتون تانلند یا کاپرا 2، اندکی از مد افتاده و قدیمی جلوه کند اما باید در خاطر داشت که آخرین فیس‌لیفت اجرا شده بر پاتریوت مربوط به سال 2014 است که نسخه‌های مونتاژی بازار ایران نیز مربوط به همین فیس‌لیفت است. اگر صنعت خودروسازی و واردات کشور تا این اندازه با مشکلات تحریمی و محدودیت‌های وارداتی مواجه نمی‌شد، احتمالا پاتریوت حداقل سه سال زودتر روانه بازار می‌شد و در نتیجه ظاهر آن در آن زمان دیگر قدیمی جلوه نمی‌کرد.
یواز پیکاپ با این وجود پاره‌ای از ویژگیهای رفاهی و ایمنی نظیر کنترل کشش (TCS)، کنترل پایداری (ESP)، کنترل حرکت در سربالایی (HHC)، کنترل ترمزگیری در پیچ (CBC)، ترمز ضد قفل (ABS)، نمایشگر هفت اینچی لمسی سیستم مولتی مدیا با دوربین دنده عقب دینامیک و سنسور پارک، گرم‌کن فرمان و صندلی‌های جلو، سیستم ضد سرقت ایموبلایر، آینه‌های جانبی تنظیم برقی و قفل دیرانسیل محور عقب با نسخه شاسی بلند یکسان است.
تنوع در خانواده پیکاپ
نسخه وانت پاتریوت از سوی یواز در چند ترکیب بندی جزئی اما بسیار متمایز روانه بازار شد که سروش دیزل نیز انتخاب این سری متنوع و متفاوت را برای مشتری ممکن ساخته است. در نتیجه مشتری می‌تواند یواز پیکاپ را به صورت ساده (نسخه مورد بررسی)، به همراره رول بار فلزی اسپرت، مجهز به روکش فایبرگلس سرتاسری محفظه بار (ملقب به تانو کاور/Tonneau Cover) یا به همراه اتاقک عقب سفارش دهند که هر یک در نوع خود کاربری منحصر به فردی به همراه دارند.
نسخه مجهز به تانو کاور محفظه بار را به صورت سربسته و قفل شده با سطح ایمنی قابل قبول به 1181 لیتر محدود می‌کند. این درحالی است که نسخه مجهز به اتاقک باری فاقد شیشه، فضایی برابر با 2243 لیتر دارد. با این حال نباید فراموش کرد که وزن مجاز باربری یواز پیکاپ برابر با 750 کیلوگرم است و با قرارگیری در سگمنت وانت‌های سایز متوسط، داشتن فضای بیشتر الزاما به معنای توان باربری و حمل بار بیشتر نیست.
در بازار ایران انتظار می‌رود نمونه‌های مجهز به رول بار فلزی اسپرت و نسخه مجهز به تانو کاور به مراتب بیشتر مورد توجه مشتریان جوان پسند و با هدف استفاده به عنوان خودرو آفرود مورد استقبال قرار بگیرد. چرا که کمتر کسی خودرویی از این بازه قیمت را به منظور حمل بار و مجهز به اتاقک مورد استفاده قرار می‌دهد.
مشخصات فنی
با تعلق داشتن به یک خانواده، جای تعجب ندارد که نسخه وانت پاتریوت دقیقا از ستاپ فنی مشترک با نمونه شاسی بلند بهره بگرد. بنا بر این پیشرانه مورد استفاده این خودرو یک نمونه تنفس طبیعی بنزینی انژکتوری چهار سیلندر 16 سوپاپ توئین کم (DOHC) به حجم 2.7 لیتر با کد شناسایی ZMZ-40906 است که با داشتن ضریب تراکم 9.1:1 (9.1 به 1) قادر به تولید بیشینه توان 150 اسب بخار در دور 5000 و حداکثر گشتاور 235 نیوتن‌متر در دور بسیار کم 2650 است.
مزیت قابل توجه این پیشرانه که از قضا توان فنی چندان جذابی به همراه ندارد، در حیقت ارائه بیشینه گشتاور از دور بسیار پایین 2650 است. زمانی که حداکثر توان در دور بسیار پایین در اختیار راننده قرار می‌گیرد، نیاز به گاز خوردن پیشرانه کمتر شده و استهلاک قطعات درونی پیشرانه نیز به شکل چشمگیری کاهش می‌یابد. به بیان دیگر، تقریبا می‌توان گفت که در بازار ایران هیچ خودرو مشابهی وجود ندارد که بتواند در چنین دور پایینی گشتاور تولیدی خود را در اختیار راننده قرار دهد. البته یواز پیکاپ نیز این ویژگی را مدیون پیشرانه نسبتا حجیم 2.7 لیتری خود است که در مقایسه با رقبای همکلاس موجود در بازار ایران، از دیدگاه حجمی حداقل برابر با 300 سی‌سی برتری دارد.
موتور یواز پیکاپ انتقال نیرو همانند نسخه شاسی بلند بر عهده گیربکس پنج سرعت دستی قرار دارد که نیرو را از طریق کلاچ تک صفحه خشک با عملکرد هیدرولیکی دریافت کرده و از طریق گربکس کمک دو سرعت از برند دایموس (Dymos) برند هیوندای به شیوه دو دیفرانسیل موقت انتخابی (4WD) با عملکرد الکترونیکی، در اختیار هر دو محور خودرو قرار می‌دهد.
یواز پیکاپ با اندکی وزن کمتر در مقایسه با نسخه شاسی بلند، به صورت خالص برابر با 2110 کیلوگرم وزن دارد که با در نظر گرفتن توان حمل بار، وزن نهایی مجاز آن نباید از 2860 کیلوگرم تجاوز کند. با توجه به این بازه وزنی و آیرودینامیکی که به خوبی نسخه شاسی بلند نیست، مصرف سوخت متوسط این خودرو اندکی بیشتر و برابر با حدود 12 لیتر در هر صد کیلومتر عنوان شده و در بازه زمانی تقریبی کمتر از 20 ثانیه از حالت سکون به سرعت 100 کیلمتر بر ساعت دست می‌یابد.
داخل یواز پیکاپ این خودرو همانند نسخه شاسی بلند بر ساختار تعلیق چهار لینک با فنرهای لول و کمک‌های هیدرولیکی و مجهز به میل تعادل و در عقب بر محور فعال با فنرهای شمش و کمک‌های هیدرولیکی سوار است. اما سواری آن بدون وجود بار در قسمت عقب طبیعتا از نسخه شاسی بلند اندکی خشک‌تر است. خوشبختانه وجود قفل دیفرانسیل برند ایتِن (Eaton) در محور عقب به عنوان یکی از مهم‌ترین ویژگیهای فنی یواز پیکاپ یاد می‌شود که در بازار فعلی ایران تنها برخی از رقبای چینی به این ویژگی مجهز هستند.
تنها ضعف فنی این خودرو را می‌توان در استفاده از ترمز‌های کاسه‌ای و سیستم تعلیق فنر شمش در محور عقب دانست که در بازار امروز جهانی چندان جای ندارد. البته استفاده از فنرهای شمش در محور عقب با اشاره به توان باربری خودرو تا حدود زیادی توجیح می‌شود اما ترمز‌های کاسه‌ای امروزه تقریباً در کمتر خودرویی دیده می‌شود.
سخن نهایی
یواز پیکاپ شاید در ایران با رقبای زیادی مواجه شود اما رقبای این وانت دو ایراد اساسی دارند، یا چینی هستند و یا قدیمی. بسیاری از خودروسازان داخلی نوید از مونتاژ وانت‌های دو دیفرانسیل دو کابین چینی در آینده نزدیک بازار داخلی کشور داده‌اند که تقریباً تمامی آن‌ها نسخه‌های مونتاژی محصولات چینی با تکیه بر پیشرانه‌های تنفس طبیعی 2.4 لیتری یا 1.5 و 2.0 لیتری توربو هستند.
مزیت یواز پیکاپ اتکا بر ریشه دیرینه و تجربه بسیار زیاد برند در ارائه یک محصول بادوام، استفاده از پیشرانه تنفس طبیعی قدرتمندتر از رقبای 2.4 لیتری و البته کم استهلاک‌تر و ساده‌تر از رقبای چینی توربو است. این خودرو تنها در بخش طراحی داخلی دچار ضعف است که آن هم با توانایی خوب آفرود، دوام بالا و اعتبار برند مادر قابل چشم پوشی است. امید بر آن است که در صورت ارائه نسخه فیس‌لیفت از خانواده یواز پاتریوت شرکت سروش دیزل بتواند به سرعت نسخه جدید را جایگزین کند تا دیگر بهانه‌ای برای مشتریان مبنی بر قدیمی بودن طراحی خودرو وجود نداشته باشد.
برای آن دسته از افرادی که یک وانت دو کابین دو دیفرانسیل را برای استفاده در مسیرهای آفرود و بیراهه و سفرهای کمپینگ در نظر دارند، یواز پیکاپ بدون شک انتخاب برتر و مطمئن‌تری در مقایسه با یک رقیب چینی مجهز به توربوشارژ به حساب می‌آید.
