پس از دور اخیر تحریم‌ها، سرعت تغییرات در بازار خودرو کشورمان کُندتر از همیشه بوده است، به خصوص در پی خروج خودروسازان چینی از کشور، شوک عظیمی به اهالی جاده مخصوص وارد شد و شاهد بروز مشکلاتی در بازار بودیم که گریبان خودروسازان بزرگ کشور را نیز گرفت، اما در چنین شرایطی سایپا توانست سرانجام شاهین سایپا را در واپسین روزهای سال 1399 روانه بازار کند و حالا این محصول تازه در رده قیمتی قابل مقایسه با خودرویی شناخته شده نظیر دنا پلاس قرار گرفته است. از این رو تصمیم گرفتیم تا در این مقاله از خودروبانک و در قالب این مقایسه به بررسی این دو خودرو بپردازیم.
طراحی ظاهری
شکی نیست که در نگاه بسیاری افراد، دنا پلاس طراحی جذابی دارد و حداقل نسبت به سمند و نوادگانش، خودرویی زیبا تلقی می‌شود، اما از حیث دانش طراحی صنعتی، بی‌هیچ تردید باید گفت که شاهین سایپا دست برنده را خواهد داشت، چرا که دنا در واقع یک فیس‌لیفت بر روی سمند محسوب می‌شود که خود سمند نیز فیس‌لیفتی کامل بر روی پژو 405 است، همین فیس‌لیفت‌های متعدد باعث شده تا هماهنگی کاملی بین اجزای خودرو وجود نداشته باشد و ذات قدیمی اتاق، در برخی زوایا خود را نشان دهد، همچنین عدم هماهنگی کامل بین طراحی قسمت‌های جلو، عقب و کنار خودرو نیز کاملاً ملموس است، اما شاهین به مراتب از طراحی پخته‌تر و هماهنگ‌تری برخوردار است و از حیث طراحی صنعتی بی‌شک نمره بالاتری می‌گیرد.
مقایسه دنا پلاس و شاهینالبته یک تفاوت ظاهری مهم‌تر نیز بین دو خودرو وجود دارد، در واقع زبان طراحی دنا پلاس و شاهین به کلی با یکدیگر متفاوت است. طراحان دنا پلاس تصمیم گرفتند تا از زبان طراحی مبتنی با خطوط محکم و تیز استفاده نمایند اما طراحان شاهین، در واقع مسیری برعکس را انتخاب کرده‌اند و طرحی با خطوط منحنی و نرم را برگزیده‌اند که البته با پلتفرم اصلی خودرو (تویوتا یاریس قدیمی) نیز تناسب دارد. از این رو شاید بتوان گفت که این دو خودرو از حیث زیبایی می‌توانند دو سلیقه متفاوت را پوشش دهند، هرچند که شاهین در مجموع چشم نوازتر از آب در آمده است.
داخل کابین
در نگاه اول شاید این تصور وجود داشته باشد که شاهین به عنوان یک خودرو در سگمنت C، باید فضایی کوچک‌تر از دنا به عنوان یک خودرو با سگمنتD را ارائه دهد، اما باید گفت که در عمل اینگونه نیست و حتی دنا پلاس با توجه به صندلی‌های متفاوت نسبت به سمند در مورد فضای سرنشینان عقب، اندکی کوچک‌تر از شاهین به نظر می‌رسد که اتفاقاً با فاصله محوری خوب، فضایی فراخ و مناسب را ارائه می‌دهد.
کابین شاهین کابین دنا پلاس بنابراین هر دو خودرو عملاً می‌توانند در بازار ایران، خودروهایی خانوادگی و مناسب استفاده مسافرتی محسوب شوند، اما از نظر کیفیت کابین و اجزای داخلی، متاسفانه متریال انتخابی برای تریم داخلی هر دو خودرو هنوز هم با استانداردهای جهانی برای یک خودروی اقتصادی شهری فاصله دارد و به نظر می‌رسد که هر دو خودروساز باید کیفیت داخل کابین محصولات خود را یک رده بالاتر ببرند.
مشخصات فنی
مرور مشخصات فنی دنا پلاس محلی از اعراب ندارد، موتور EF7 معروف با 114 اسب بخار قدرت و 1.7 لیتر حجم و گیربکس 5 سرعته دستی در کنار پلتفرم شناخته شده سمند و پژو 405 که سالیان سال است در ایران مورد استفاده قرار می‌گیرد در مقابل موتور 1.5 لیتری توربو 110 اسب بخاری شاهین که حداقل بر روی کاغذ جدیدتر و مدرن‌تر از EF7 به نظر می‌رسد اما در واقع براساس دانش طراحی، ماجرا برعکس است و EF7 پیشرانه‌ای قویتر است و در نسخه توربو (با حدود 150 اسب بخار قدرت) بی‌شک و تردید یک سر و گردن بالاتر از موتور توربو شاهین قرار می‌گیرد.
دنا پلاس البته از همان ابتدا شاهین سایپا قرار بود با موتور 1.65 لیتری برلیانس به بازار بیاید اما تحریم‌ها نگذاشت چنین اتفاقی بیفتد و حال شاهین با موتور 1.5 لیتری توربوشارژ روانه بازار شده، اگرچه سایپا قصد دارد تا پایان سال نسخه 16 سوپاپه این موتور را عرضه کند که در این حالت باید گفت نتیجه این رقابت به کلی تغییر می‌کند. در مقابل ایران خودرو نیز یک موتور 3 سیلندر اقتصادی را نیز در زمستان 1399 معرفی کرد اما هنوز مشخص نیست این پیشرانه جدید برای کدام خودروها در نظر گرفته شده است.
شاهین سایپا لذا به نظر می‌رسد که تا پایان سال، دچار تغییرات فنی در رده این محصولات در هر دو خودروسازی باشیم اما فعلاً باید اذعان کرد که پیشرانه دنا پلاس در شرایط کنونی بازار نسبت شاهین به دلیل نبود مشکلات نگهداری سیستم پرخوران (توربوشارژ) و عملکرد بهتر خروجی موتور برتری دارد.
| خودرو | دنا پلاس | شاهین |
| پیشرانه | 4 سیلندر تنفس طبیعی | 4 سیلندر توربوشارژ |
| حجم موتور | 1646 سی سی | 1497 سی سی |
| حداکثر قدرت | 115 اسب بخار در دور 6000 | 110 اسب بخار در دور 5000 |
| حداکثر گشتاور | 157 نیوتن متر در دور 4500 | 178 نیوتن متر در دور 2500 |
| جعبه دنده | 5 سرعته دستی | 5 سرعته دستی |
اما از نظر ایمنی ماجرا برعکس می‌شود و این شاهین است که به سبب پلتفرم مدرن‌تر و البته اصلاحات ساختاری انجام شده توسط بخش مهندسی سایپا، دست برتر را نسبت به دنا پلاس دارد، هرچند که هر دو خودرو از سیستم ESP بی‌بهره‌اند، اما از نظر تست تصادف، شاهین می‌تواند برتر از خانواده دنا ظاهر شود.
تجربه رانندگی
بازهم درست مانند موارد قبلی بیش از آنکه به مرور کیفیت رانندگی دنا بپردازیم، سعی میکنیم تا به شاهین و تفاوت‌هایش با دنا تمرکز کنیم. شاهین مورد آزمایش با توجه به کیلومتر کم‌کارکرد هنوز در مرحله آب‌بندی قرار داشت و فشار آوردن به آن امکان پذیر نبود، اما در مقام مقایسه باید گفت شاهین از نظر کیفیت سواری و سیستم تعلیق به دلیل ساختار اقتصادی و مشابهی که با تویوتا یاریس دارد، در زمره خودروهایی با تعلیق نسبتاً ساده (میله پیچشی برای محور عقب) قرار می‌گیرد که طبیعتاً از نظر هندلینگ یا کیفیت سواری به گردپای خودروهای مجهز به سیستم مولتی‌لینک نخواهد رسید، اما تنظیمات سیستم فنربندی در مجموع به خوبی انجام شده و بالانس قابل قبولی بین نرمی و سفتی فنرها وجود دارد (البته از نظر سیستم تعلیق، دنا پلاس نیز کاملاً مشابه شاهین است و تعلیق عقب آن میله پیچشی است).
شاهین سایپا به لطف وجود توربوشارژ، خودرو در دورموتورهای میانی عملکرد قابل قبولی دارد و می‌تواند در رانندگی شهری، حس زنده بودن و کشش قابل قبول را به سرنشینان هدیه دهد اما به دلیل محدودیت دورموتور، کات‌آف در دور موتور پایینی (در حدود 5500 دور در دقیقه) صورت می‌گیرد که تا حدی لذت رانندگی را کاهش می‌دهد. همچنین صدای ورودی پیشرانه به اتاق بیش از حد معمول است و از این نظر شباهت زیادی بین شاهین و خانواده تیبا (با پیشرانه مشابه اما فاقد توربو) وجود دارد و به نظر می‌رسد که نیاز به عایق‌کاری بهتر برای کابین شاهین وجود داشته باشد.
در مقام مقایسه اما دنا پلاس به دلیل تاخیر پدال گاز که در مدل‌های جدید این خودرو تشدید نیز شده و موتور فاقد توربو در رانندگی‌های شهری، اندکی سنگین‌تر و کُندتر از شاهین احساس می‌شود، اما پیشرانه دنا عملکرد قابل پیش‌بینی‌تری را از خود به نمایش می‌گذارد، چرا که از مسائلی نظیر لگ توربو و کات‌آف زود هنگام دور موتور در آن خبری نیست.
دنا پلاس گفتنی است که هر دو خودرو از حیث توان ترمزگیری به لطف وجود سامانه چهارچرخ دیسک نمره قبولی می‌گیرند، اما در عین حال ای‌کاش خودروسازان داخلی نصب سامانه ESP را نیز در این مورد این خودروها مد نظر قرار می‌دادند.
قیمت و شرایط بازار
همانطور که احتمالاً می‌دانید به دلیل تعداد اندک شاهین‌های تحویلی به مشتریان، هنوز قیمت این خودرو در بازار تعیین نشده اما با توجه به قیمت حدود 260 میلیون تومانی این خودرو در کارخانه (البته برای سال 1399) می‌توان حدس زد که در نهایت این خودرو در بازار آزاد بین 300 تا 350 میلیون تومان قیمت بگیرد، با چنین قیمتی شاهین در محدوده حد فاصل دنا پلاس و دنا پلاس توربو قرار می‌گیرد و با این اوصاف به نوعی باید با هر دو خودرو مذکور رقابت کند، اما این پایان ماجرا نیست و به نظر می‌رسد که تارا نیز پس از عرضه در همین بازه قیمتی قرار بگیرد و بدین ترتیب رقابت در این رده قیمتی حسابی داغ می‌شود.
اما در نهایت باید گفت که انتخاب بین این دو گزینه‌ها کار چندان ساده‌ای نیست، شاهین خودرویی جدیدتر با طراحی پویاتر و ایمنی بهتر است و در مقابل دنا پلاس خودرویی جا افتاده و با پیشرانه‌ای بهتر است اما قطعاً تا پایان سال 1400 معادلات بازار به هم خواهد خورد. از طرفی تارا وارد بازار می‌شود که رقیب جدی برای شاهین است، و شاهین نیز قرار است با موتور قویتر به این رقابت باز گردد.
