سفر در زمان با بی ام و i8

آزمایش و نوشته: امین امیری فر

عکس: بامداد صفائیان

مقدمه

چند سال پیش اگر به یکی از عاشقان اتومبیل میگفتید ماشین اسپرت 8 سیلندرت را با یک هیبریدی کم مصرف معاوضه کن احتمالاً حسابی عصبانی میشد و بعم هم ادعا میکرد که محصولات زشت، گران قیمت و ضعیف برقی-بنزینی فقط بدرد خانم های مُسِن دوستدار محیط زیست می خورند که سرعتشان هرگز به حد مجاز هم نخواهد رسید چه برسد به رانندگی پرشتاب و تحمل فشار جی و..!

ولی زمانه عوض شده، امروز کمپانی هایی مثل مک لارن و پورشه و فراری که کاری جز خلق شتاب و سرعت و هیجان ندارند نیز به سراغ فن آوری هیبریدی رفته اند و با همین ترکیب باتری و بنزین توانسته اند ترشح آدرنالین را به بالاترین سطح ممکن برسانند! حتی سدان های هیبریدی جدید "مثلا همین تویوتا کمری وارداتی" در لذت رانندگی مقابل اتومبیل های هم رده کم نمی آورند، بلکه برعکس، گاهی چیزی بالاتر از آنها به راننده هدیه میدهند. در واقع پیشرانه های برقی که زمانی از آنها متنفر بودیم منجی اتومبیل های مورد علاقه مان شده اند و به کمک آنها میتوانیم سالهای طولانی تری از نعمت نفت و خودرو بهره ببریم.

معرفی و ورود به ایران

بدون شک بی ام و i8 یکی از بحث برانگیز ترین و خاص ترین اتومبیل های هیبریدی تولید شده در جهان میباشد. برادر بزرگتر i3 که با طراحی چشم نواز و انواع تکنولوژی های روز پس از معرفی رسمی در سال 2013 میلادی، بالاخره در سال 2015 به بازار جهانی ارائه گردید و تمامی رقبا را به فکر فرو برد. حدود 9 ماه پیش بود که پای این زیبا روی آلمانی به کشور ما باز شد و دوست داران اتومبیل (حتی آنهایی که توان خریدش را نداشتند) را به وجد آورد. اما وجود مشکلات و حرف و حدیث های بسیار، روند دریافت مجوز ترددش را مدام به تعویق می انداخت و حبس i8 به شکلی غیر عادی به طول انجامید. خودروی قدرتمند آلمانی هم از اینکه هر روز داخل نمایشگاه بنشیند و نظاره گر سایر اتومبیل ها باشد که آزادانه به این طرف و آن طرف میروند خسته شده بود و برای تاختن روی آسفالت خیابان ها بی تابی میکرد. بالاخره بعد از گذشت ماه ها، رای به بی گناهی i8 صادر شد تا با پرداخت رقم یک میلیارد و هفتصد میلیون تومان طعم آزادی را چشیده و جریان هوا را روی بدن خوش تراش و ورزیده اش حس کند.

حالا که حرف قیمت شد، هنوز برای کسی مشخص نشده که اتومبیلی 140 هزار دلاری که با احتساب تعرفه پایین اتومبیل های هیبریدی و محاسبه تمامی هزینه های جانبی (از جمله مالیات ارزش افزوده و حمل و نقل و ...) و با در نظر گرفتن سود وارد کننده حدود 700 الی 800 میلیون تومان تمام شده است، چگونه با این قیمت به فروش میرسد. جالب تر اینکه خود کمپانی بی ام و با صرف این همه دانش و سرمایه گذاری بلند مدت، سود بسیار کمتری روی محصولات تولیدی اش میبرد! بگذریم؛ بهتر است برگردیم سراغ کاری که برایش اینجا آمده ایم.

طراحی بدنه

شاید خودرو های زیباتری هم در خیابان ببینیم اما بدون شک هیچ کدام به اندازه i8 سرها را به سمت خود بر نمی گردانند. در حقیقت این کوپه ژرمن ها علاوه بر زیبایی، چهره ای متفاوت و منحصربفرد دارد و می توان شکل و شمایلش را انقلابی در طراحی خودرو دانست.

گویی سوار بر ماشین زمان از آینده آمده و در میان اتومبیل های امروزی (حتی خانواده خودش یعنی ب ام و) غریبگی می کند! بدنه ای کم اتفاع با خطوطی مواج و رنگ بندی خاص، بهمراه چراغ هایی خشن و بی اعصاب (!) در کنار هم ترکیبی جذاب و گیرا خلق کرده اند.

در قسمت جلویی با همان ریشه های اصلی طراحی ب ام و در جلو پنجره مواجه می شویم (راستی انگار هر سال که می گذرد ارتفاع جلو پنجره های ب ام و کوتاه تر و در عوض به عرضشان اضافه میگردد)، اما طراحی سپرها و کاپوت برایمان تازگی دارند، در نمای جانبی حالت خاص رکاب و برجستگی گلگیرهای عقبی در کنار شیاری که گلگیر را از ستون C جدا نشان می دهد جالب توجه است.

تمامی رینگ ها از نوع آلیاژ سبک 20 اینچی هستند ولی برای لاستیک ها از دو سایز متفاوت (در جلو 215/45/R20 و عقب 245/40/R20) استفاده شده است.

در قسمت انتهایی آینده نگری به سبک i8 به اوج خود میرسد، بالچه ها و چراغ هایی که قبلا مانندشان را در اتومبیل دیگری ندیده ایم و سپری عجیب که علیرغم پیچیدگی، هماهنگی مناسبی با سایر اجزاء بدنه دارد چشم هر بیننده ای را به سمت خود خیره می نماید. البته طراح این اتومبیل رویایی (آقای BENOIT JACOB) صرفاً به فکر زیبایی نبوده بلکه چگونگی هدایت هوا و ایمنی را نیز به خوبی در نظر گرفته است. آیرودینامیک عالی با ضریب درگ 0.26 و کنترل هوا به سمت دیسک های ترمز و فشار رو به پایین همگی در مهندسی بی نظیر i8 لحاظ شده اند.

ب ام وه برای ساخت اتاقک سرنشینان از فیبر کربین غنی شده یا همان CFRP (Carbon Fiber Reinforced Plastic) استفاده نموده که در عین سبکی فوق العاده مستحکم است، شاسی و قسمت های دیگر بدنه هم آلومینیومی میباشند که این موارد در کاهش وزن اتومبیل تاثیر بسزایی داشته اند. در نتیجه ب ام و i8 علیرغم ابعاد نه چندان کوچک (طول 4689 و عرض 1942 و ارتفاع 1298 میلیمتر) و سه موتور و باتری های لیتیوم یونی بهمراه استحکام بالای بدنه و شاسی تنها 1485 کیلوگرم وزن دارد.

شاید i8 مثل برخی خودرو های ایتالیایی روح یک اثر هنری را نداشته باشد اما طراحی بی نقص اش کاری کرده که حتی اتومبیل های گران قیمت امروزی در کنارش قدیمی و از مد افتاده به نظر میرسند!

طراحی داخلی

در کابین تا حدودی از آن حس بیگانگی خارجی کاسته میشود و گویی فضای داخلی متعلق به آینده کمی نزدیک تر است! فرمان و نشانگرهای دیجیتالی پشت آمپر به همراه کنسولی متمایل به سمت راننده هر آنچه که لازم دارید دم دستتان قرار داده اند. طراحی داخلی به شکلی است که گویی داشبورد با حالتی سیال از پشت فرمان به سمت شاگرد جاری شده و در این مسیر هر قطعه با هوشمندی سر جای خودش قرار گرفته است. البته در برخی قسمت ها (مثل کلید های کنترل تهویه مطبوع) طراح سعی کرده مدرنیته را با سنت تلفیق دهد که در نگاه کلی خیلی هم خوب از آب درآمده اما وقتی روی این قسمت ها دقیق شوید احساس میکنید داخل سفینه مریخی ها از چند قطعه قدیمی متعلق به تکنولوژی نوپای زمینی استفاده شده است!

شاید کیفیت برخی مواد استفاده شده در کابین i8 نسبت به یک اتومبیل 1.7 میلیاردی (حتی با قیمت جهانی حدود 140 هزار دلاری) مقداری پایین تر از سطح توقع باشد اما این قضیه بدون علت هم نیست. ب ام و برای بسیاری از قسمت ها از مواد قابل بازگشت به طبیعت استفاده نموده تا این اتومبیل کم مصرف و با آلایندگی اندک، همه جوره حسن نیتش را به محیط زیست نشان داده باشد. ضمن اینکه سبک سازی هم برای این اتومبیل از اهمیت بالایی برخوردار بوده و از این رو محدودیت های بیشتری نسبت به یک خودرو صرفاً لوکس برای i8 وجود داشته است.

موتورها و سیستم های انتقال قدرت

تا همین چند سال پیش با گشودن درب کاپوت دل و روده ی اتومبیل جلوی چشممان می آمد، بعد از مدتی یک کاور برخی قسمت ها از قبیل وایرها را پوشاند و در اتومبیل های جدید تر گران قیمت هم بیشتر قطعات به زیر پوشش رفتند. اما i8 این روند را به اوج خودش رسانده و هیچ کدام از موتورهایش اصلا دیده نمی شوند، انگار بی ام و میخواسته بگوید چیزی که تو از آن سر در بیاوری اینجا وجود ندارد(!) پس دنبال پیشرانه نگرد و در صورت بروز مشکل کار را به متخصصین بی ام و بسپار! بگذریم؛ برویم و ببینیم این عروس های پشت پرده چه مشخصاتی دارند. اول از همه باید بگوییم که i8 دارای سه موتور است. در پشت سر یک انجین سه سیلندر 1.5 لیتری تویین توربو بنزینی قرار گرفته، که علیرغم جثه کوچکش قدرتی معادل 231 اسب بخار و گشتاوری برابر 320 نیوتن متر (بیش از ماکسیما 3 لیتری تنفس طبیعی) تولید میکند و بوسیله یک گیرباکس 6 سرعته (7 دنده) اتوماتیک چرخ های عقب را به حرکت در می آورد، یک موتور الکتریکی 131 اسب بخاری هم در جلو داریم که با گشتاور 250 نیوتن متری خود به تنهایی بیش از نیسان تینا 2.5 لیتری گشتاور تولید میکند! این قدرت هم توسط یک گیربکس دو سرعته به چرخ های جلویی منتقل میشود؛ و در انتها به آخرین مورد که یک موتور کوچک برقی است میرسیم که بیشتر حکم ژنراتور را دارد اما در صورت لزوم به کمک پیشرانه بنزینی خواهد شتافت تا اتومبیل با کمترین وقفه وظیفه اش را انجام دهد.

خوب جای تعجب نیست که مجموع این همه توانایی آن هم روی یک اتومبیل 1.5 تُنی، شتاب فوق العاده صفر تا صد 4.4 ثانیه را به دنبال داشته باشد. ضمناً حداکثر سرعت این آلمانی پر ادعا روی عدد 250 کیلومتر بر ساعت محدود شده که در صورت نبود محدودیت میتوانست تا اندکی بالاتر هم برود. ضمناً بسته به شرایط مختلف i8 به حالت های دیفرانسیل جلو، دیفرانسیل عقب و یا چهار چرخ متحرک در خواهد آمد.

امکانات

از خودرویی در این رنج قیمت توقعات خیلی بالاست ولی یادمان نرود که i8 یک اتومبیل اسپرت تندرو، و در عین حال هیبرید و دوست دار محیط زیست است که قرار نبوده مثل سری 7 یا بنز S شما را غرق در رفاه و آسایش کند، اما با این وجود لیست طولانی آپشن ها را پیش رو داریم که در پایین به تعدادی از آنها اشاره میکنیم: ترمز دستی برقی، نمایشگر 8.8 اینچی، دید 360 درجه، سیستم iDrive بهمراه پد لمسی، صندلی های چرمی در جلو با تنظیم برقی و گرمکن، کروز کنترل هوشمند، کیلس و استارتر، آیینه های برقی خارجی و داخل با قابلیت ضد خیرگی چشم اتوماتیک، چراغ های جلو LED انطباق پذیر(قابل سفارش به چراغ های قدرتمند لیزری)، سنسور هشدار عابرین پیاده، سیستم Head-up Display، تهویه مطبوع اتوماتیک دوگانه، سنسورهای پارک جلو و عقب، 20 گیگابایت حافظه، سنسور نور (چراغ اتوماتیک) و سنسور باران، نورپردازی داخلی، قابلیت انتخاب حالت های مختلف رانندگی از تمام الکتریکی گرفته تا ECO PRO (بهینه) و Comfort(راحت) و اسپرت (و تلفیق این حالات با هم)، سیستم صوتی Harman Kardon قدرتمند و با کیفیت بالا و دارای 11 بلندگو، فرمان چرمی قابل تنظیم با اهرم های تعویض دنده و کلید های کنترل سیستم صوتی، انواع سیستم های کمکی ترمز و کنترل پایداری شامل کنترل ترمز فعال (DBC)، کنترل کشش فعال (DTC) وکنترل پایداری (DSC)، توزیع الکترونیکی نیروی ترمز (EBD)، ترمز ضد قفل (ABS) و (CBC) و.. ، 6 کیسه هوا، نشانگر فشار باد لاستیک ها، دیسک های ترمز سبک و تهویه شونده، شیشه های مقاوم و عایق صدا و BMW Apps و Online Services و ...

پس i8 از آن دسته اتومبیل های اسپرت نیست که برای سبک سازی و سرعت بالا حتی دستگیره هایش را هم حذف کرده باشند!

تجربه رانندگی

درب های پروانه ای که در قسمت بیرونی از آلومینیوم و در داخل از فیبر کربن ساخته شده اند را گشوده و به سختی پشت فرمان می نشینیم!

بدلیل طراحی حجیم رکاب ها، زاویه درب ها و فریم کابین، ورود و خروج به i8 کمی دشوار و بیشتر شبیه ماشین های مسابقه ای شده. اما وقتی وارد کابین شدید این سختی را فراموش خواهید کرد. از بیرون به نظر میرسید که دید اطراف نامناسب باشد و در فضایی خفه قرار بگیریم اما بر خلاف تصور پشت فرمان i8 دید به جلو و طرفین عالی است و فقط طراحی خاص انتهای اتومبیل و شیشه عقبی دید را محدود کرده که این مشکل هم بوسیله دوربین مرتفع گردیده است. این اتومبیل قابلیت حمل 4 سرنشین را دارد؛ البته منظورمان در شرایط ویژه ای است، وگرنه حتی برای بچه های 10، 12 ساله هم چندان مناسب نیستند! میشود گفت پژو 206 از این نظر خیلی جادار تر و راحت است.

اما بی انصاف نباشیم؛ از دید خودروبانک، وجود همین فضای محدود هم بهتر از نبودش است چرا که حداقل برای سوار شدن کودکان "خردسال" کارایی دارد و بعد از بدنیا آمدن فرزندتان میتوانید چند سال دیرتر کوپه مورد علاقه خود را با اتومبیل خانوادگی تعویض نمایید، ضمن اینکه در صورت اجبار با جلو کشیدن صندلی های راننده و شاگرد میشود دو نفر بزرگسال را به سختی تا جایی رساند که در مواقع خاص و یا بحرانی این قضیه کاربرد خود را نسبت به اتومبیل های دو نفره نشان خواهد داد.

بالاخره اتومبیل را روشن میکنیم، البته روشن که چه عرض کنم! بهتر است بگوییم آماده به کار، چون موتور بنزینی همچنان خاموش و سکوت در داخل کابین برقرار می باشد. این سکوت (که آن را مدیون موتور برقی جلویی هستیم) در ترافیک و یا رانندگی عادی ادامه دارد اما به محض لزوم، مثلا در سربالایی یا با فشار پدال گاز بلافاصله موتور بنزینی وارد مدار شده و اجازه نمیدهد شما کمبودی از نظر قدرت حس کنید. البته در این زمان صدای موتور 3 سیلندر توربو (که خوش صدا هم هست) را از پشت سر خواهید شنید. همانطور که در بخش امکانات گفتیم حالت های رانندگی مختلفی در i8 قابل انتخاب هستند. مثلا با فشردن دکمه eDrive میتوان موتور بنزینی را به دست فراموشی سپرد و با تکیه بر موتور برقی و شارژ باطری ها تا سرعت 120 و برای حدود 37 کیلومتر رانندگی کنیم.

شاید این مسافت کوتاه به نظر رسد اما برای استفاده شهری کاملا مفید است. مثلا تصور کنید که فاصله محل کار تا منزل شما کمتر از 18 کیلومتر باشد، میتوانید بدون مصرف سوخت هر روز به محل کار رفته و پس از بازگشت اتومبیلتان را به شارژ بزنید. زمان مورد نیاز جهت شارژ کامل به ادعای کمپانی کمتر از 2 ساعت است ولی احتمالاً منظور بی ام و، در شرایط استفاده از ایستگاه های شارژ مخصوص 240 ولتی و با آمپر مناسب بوده، چرا که به گفته مالک شارژ باتری ها توسط برق شهری به زمانی بسیار بیشتر (حدود 6، 7 ساعت) نیاز دارد؛

در هر صورت برای فردا صبح اتومبیل شما مجدداً آماده استفاده خواهد بود! اما اگر بخواهید مسافت زیادتری را بصورت یکپارچه طی کنید و یا از همه قابلیت های مسابقه ای i8 لذت ببرید حالت های ترکیبی هم در اختیار شما قرار دارند. ب ام و میگوید محصولش قادر است با مصرف 2.1 لیتر در صد کیلومتر حرکت نماید، اما به نظر این عدد فقط در صورت شارژ بودن کامل باتری ها و شرایط ایده آل رانندگی، آن هم برای مسافت کوتاهی بدست می آید چرا که در رانندگی معمول، i8 با یک باک پر تنها قادر به پیمایش 500 الی 600 کیلومتر (بسته به حالت Comfort یا Eco) خواهد بود، که با توجه به ظرفیت 42 لیتر باک، این اعداد ما را به میانگین مصرف حدوداً صدی 7.5 میرسانند.

فکر نمیکنم کسی یک میلیارد و هفتصد میلیون تومان را فقط و فقط برای دوستی با محیط زیست هزینه کرده باشد! چون با این پول میشود هزاران درخت کاشت و یک ماشین معمولی هم خرید! پس این اتومبیل قطعاً جذابیت های دیگری هم داشته است. برای پی بردن به این ویژگی ها دنده را در حالت اسپرت قرار می دهیم. بلافاصله رنگ آبی آرام بخش پشت آمپر به قرمز تغییر حالت میدهد؛

گویی خون جلوی چشمان i8 را گرفته و آماده حمله شده است. حالا با فشار پدال گاز کلیه عوامل از موتور بنزینی و برقی گرفته تا موتور کوچک کمکی، اتومبیل را به جلو شلیک می کنند! داخل i8 شتاب یکنواخت و فوق العاده ای را تجربه کردیم که هوش از سر انسان می پراند. ب ام و حتی به فکر تاخیر توربو هم بوده و با استفاده از موتور سوم آن را جبران می نماید. با رسیدن به پیچ و خم مسیر، فرمان دقیق و تعادل کم نظیر i8 لبخند رضایت را بر لبانمان جاری ساخت. البته با اطلاعات قبلی همین توقع را نیز داشتیم، چون با توجه به نقطه ثقل پایین، سیستم تعلیق جناغی دوبل جلو و مولتی لینک عقب، بهراه تقسیم وزن نزدیک به 50 / 50 و انواع سیستم های کنترل پایداری بی ام و، باید هم i8 این گونه به زمین بچسبد!

شاید اگر صندلی ها به این خوبی بدنمان را در بر نگرفته بودند، قبل از اینکه اتومبیل از مسیر خارج شود خودمان از صندلی خارج می شدیم! شعاع گردش فرمان نسبتاً زیاد است و این مورد دور زدن در کوچه های باریک را اندکی دشوار می نماید. سواری کلی هم نسبتاً خشک میباشد اما این میزان از خشکی اصلاً آزار دهنده نیست، در واقع باید به اندازه یک اتومبیل کوپه اسپرت از این خودرو توقع داشته باشیم که در این صورت عملکردش حتی بهتر از رقباست، ولی اگر فکر میکنید چون خیلی پول داده اید باید آب در دلتان تکان نخورد این طور نخواهد بود.

عملکرد ترمزها که البته به غیر از وظیفه اصلی شان توان شارژ باتری ها را هم دارند مناسب است و کاملاً قابل اعتماد به نظر میرسند.

پس از خروج دشوار از اتومبیل به سراغ صندوق عقب رفتیم. خوب متاسفانه i8 هم مثل اکثر اتومبیل های کوپه موتور وسط (یا موتور عقب) فضای بسیار کوچکی در حد حمل یک ساک دستی را در اختیار شما قرار میدهد. البته مشکل چندانی نیست چون کسی که این اتومبیل را سوار میشود احتمالاً خیلی عادت به حمل وسایل ندارد و برای سفرها کارت بانکی داخل کیفش کفایت میکند! اگر هم خانواده ی جمعیتی داشته باشید که اصلاً اعضای خانواده تان داخل i8 جا نمی شوند چه برسد به وسایلشان! پس برای مسافرت های دو نفره آن هم از منزل تا هتل یا یک ویلای مجهز کمبودی از این حیث نخواهید داشت بخصوص که میتوانید از صندلی های کوچک عقبی هم برای گذاشتن دو ساک دیگر استفاده نمایید.

نتیجه گیری

ب ام و i8 اتومبیلی زیبا، پر قدرت، ایمن و فوق العاده مدرن است که به ما ثابت کرده برای لذت و هیجان لزومی ندارد طبیعت را تخریب کنیم. در واقع چیزی که تا همین چند سال پیش برای اتومبیل های اسپرت و سوپر اسپرت نا ممکن به نظر میرسید اکنون به واقعیت پیوسته. اما داشتن این بی ام و دلربا بدون مشکل هم نیست. جدا از اینکه برای خریدش به سرمایه زیادی نیاز دارید چند مورد دیگر هم وجود دارد. اول اینکه ظاهرش بخصوص در رنگ های روشن، بیش از حد جلب توجه میکند که گاهی خوشایند است اما گاهی هم دردسر ساز میشود، و اینکه با توجه به واردات متفرقه و شخصی، خدمات پس از فروش آن در هاله ای از ابهام قرار گرفته. بخصوص که تکنولوژی به کار رفته در این خودرو آن قدر بالاست که امکان سرویس و تعمیرات توسط مکانیک های تجربی، و آموزش ندیده ممکن نیست.

بحث نبود ایستگاه های شارژ خیابانی هم که جای خود را دارد. البته این مشکلات که گفتیم بیشتر به ما و کشورمان مربوط میشود تا اتومبیل! تنها ایرادی که خوره های ماشین به i8 میگیرند این است که این خودرو بیش از حد متمدن و با فرهنگ است! در واقع بسیاری از طرفداران اتومبیل های اسپرت از ماشین توقع اندکی دیوانگی دارند که از لحظه استارت سر و صدا کند و با رفتاری پرخاشگر و ایجاد استرس و هیجانی نزدیک به مرگ، حس زندگی را در رگ های انسان جاری نماید! خوب در i8 این علاقه عجیب و غریب خیلی ارضا نخواهد شد! حتی در شتابگیری هم به قدری نرم رفتار میکند که اصلاً متوجه نمیشوید چه زمانی سرعتتان اینقدر بالا رفت و از آن حس ترس خوشایندی که پشت فرمان مازراتی تجربه کرده بودید خبری نخواهد بود! اما اگر جز این دسته افراد دیوانه ی اتومبیل نیستید و میخواهید همین امروز رانندگی در آینده را تجربه نمایید، بدون شک ب ام و i8 بهترین انتخاب برای شماست. ضمن اینکه جنتلمن آلمانی با اشاره پدال گاز بسیاری از خودروهای به ظاهر وحشی تر و پر سر و صدا تر را با خونسردی تمام به آیینه ی وسط تبعید خواهد نمود.

در پایان جا دارد از خانواده محترم دکتر دلیری که با در اختیار گذاشتن وقت و اتومبیلشان امکان تهیه این مقاله را برای تیم خودروبانک فراهم نمودند تشکر و قدردانی نماییم.