بررسی فنی و حرکتی وسپا GTS سوپراسپرت؛ زنبور ایتالیایی

در دنیای خودروسازی، برخی ساخته‌ها به عنوان ابداع‌کننده یک کلاس خاص شناخته می‌شوند و بقیه شرکت‌های خودروسازی سعی بر این دارند تا با آن محصول رقابت کنند. برای مثال خودروهایی مثل بنز S کلاس، فولکس‌واگن گلف، پورشه 911 و ب ام و سری 3 از این دست خودروهایی هستند که نه‌تنها همیشه سرآمد کلاس خود به شمار می‌آیند، بلکه هدف دیگر رقبا رسیدن به آن‌هاست. این رویه در موتورسیکلت‌سازی نیز دیده می‌شود که برای مثال ساخته‌های هارلی دیویدسون الگویی برای دیگر رقبا در این کلاس هستند. در این صنعت نیز، هر کلاس موتوری، پیش قراول و الگویی دارد. اما بی‌شک در دنیای خاص اسکوترسواری، وسپا با فاصله‌ای زیاد از رقبا قرار گرفته و نه‌تنها امروزه آن را به عنوان مبدع موتورسیکلت‌های اسکوتر می‌شناسند، بلکه به یک الگوی زندگی یا لایف استایل تبدیل شده است.

وسپانگاری

در همه جای دنیا، اسکوترها را با نام و نشان وسپا می‌شناسند. شرکتی ایتالیایی از زیر مجموعه‌های پیاجیو که در خلال سال‌های بعد از جنگ دوم جهانی، در کنار کمپانی ایتالیایی لامبردا، اسکوترها را برای اولین‌بار طراحی کردند. اسکوترهای موتوری با فلسفه طراحی یک موتورسیکلت برای افرادی که به دنبال داشتن یک محصول ارزان و اقتصادی با قابلیت تردد راحت در شهرها بودند، روی کار آمدند و بعدها به خاطر ویژگی‌های رانندگی و کاربردی آن‌ها، مورد تقلید دیگر موتورسازان نیز قرار گرفتند تا جایی که دهه‌هاست که این کلاس، محبوب‌ترین رده موتوری در مناطقی مثل شرق آسیاست و امروزه اکثر کمپانی‌های این منطقه به ساخت چنین موتورهایی با شکل و شمایل گوناگون و حتی تقلید از وسپا مشغولند.

وسپا کلمه‌ای ایتالیایی و برگرفته از لغت Wasp است و در کل به زنبورهای زردی اشاره دارد که زنبور عسل نیستند. محبوبیت اسکوترها در دنیا از ابتدای روی کار آمدن این موتورسیکلت‌ها کلید خورد. به نحوی که با معرفی وسپا در سال 1946 توسط پیاجیو، یک سال بعد اولین محصولات این گروه از خط تولید خارج شدند و به فروش 2500 دستگاهی رسیدند. سال بعد رکورد فروش به 10 هزار دستگاه رسید و سال بعد دو برابر شد. پیاجیو در سال سوم توانست بیش از 60 هزار دستگاه وسپا بفروشد. همانطورکه گفته شد امروزه اسکوترهای موتوری با انواع مختلفی، از محبوب‌ترین موتورسیکلت‌های دنیا به شمار می‌آیند که حتی مدل‌های قوی با پیشرانه‌های حجیم نیز دارند. محبوبیت این رده موتوری به قدری است که اسکوترسواری و در راس آن، وسپا سواری به عنوان یک سبک زندگی شناخته می‌شود.

بد نیست بدانیم که وسپا در چهار سال اخیر، پرفروش‌ترین موتورسیکلت بازار آلمان بوده است، جایی که شرکت BMW حکمرانی می‌کند. امروزه وسپاهای قدیمی از ارزشمندترین موتورسیکلت‌ها محسوب می‌شوند به نحوی که صنعت بازسازی آن‌ها، یک صنعت شناخته شده است و کلکسیونرهای زیادی در کنار موزه‌های بزرگ از این موتورسیکلت در دنیا وجود دارند. برای مثال موزه خودرویی میامی در آمریکا بیش از 400 دستگاه انواع وسپا را در مجموعه خود دارد.

انواع وسپا در بازار

وسپا نیز از جمله موتورهای قدیمی در بازار کشورمان است که از ابتدای عرضه آن در دهه پنجاه میلادی، در کشورمان نیز عرضه و فروخته شد. سری جدید این موتورسیکلت نیز در انواع گوناگون وارد بازار کشورمان شده که جدا از تیپ‌های مختلف، مدل‌های متنوعی نیز دارد. سری 946 وسپا با چهره‌ای کلاسیک و طراحی خاص خود، یادآور مدل‌های اولیه از این موتور ایتالیایی بوده که مهم‌ترین ویژگی ظاهری آن نیز، زین تک نفره آن است. پیشرانه این سری دارای حجم‌های 50 و 125 و 150 سی‌سی است و به طور کلی یک وسپای آرام و کلاسیک برای یک رانندگی شهری با هیجان پایین است. اما پرفروش‌ترین سری وسپا در دنیا، سری Primavera است که در کشورمان با حجم 150 سی‌سی و در 5 تیپ عرضه می‌شود.

سری اسپرینت از وسپا اسپرینت 150 مدل 1960 الهام گرفته شده که در واقع نمونه‌ای اسپرت از سری Primavera است و با وجود اختلافات اندکی که در ظاهر با آن دارد، از نظر فنی با آن مشترک است. اما پرتنوع‌ترین سری که در واقع اسپرت‌ترین وسپا سایز بزرگ نیز محصوب می‌شود، رده GTS است که در کشورمان با یک تنوع 15 گانه عرضه شده و در آن بر اساس طراحی جزییات و رنگ بدنه، نام‌های متفاوتی دارد. ضمن اینکه در این سری تیپ‌هایی که از نوع HPE هستند، با همان پیشرانه 249 سی‌سی، توانی برابر با 23.8 اسب بخار دارند. پسوند HPE مخفف عبارت High Performance Engine به معنی پیشرانه با کارایی بالاست.

طراحی ظاهری

همانطورکه گفته شد، سری GTS وسپا در رنگ‌ها و تیپ‌های مختلفی عرضه شده که این تفاوت‌ها در ظاهر اندک هستند. برای مثال سری GTS تیپ سوپراسپرت را می‌توان از طرح رنگی در انتهای موتورسیکلت تشخص داد که در امتداد نوار مشکی و قطعه قطعه آن، یک مربع قرمز قرار دارد و نوشته GTS super که باز هم S به سبک خودروها و موتورهای اسپرتی با رنگ قرمز در بالای آن نصب شده است.

ظاهر این موتورسیکلت برای همه علاقمندان به موتور آشنا است و باید اعتراف کرد با وجود کپی‌کاری‌های زیادی که از سوی موتورسیکلت‌سازان آسیایی انجام می‌شود، اما وسپا کاملاً چهره و هویتی مستقل و معلوم دارد. چراغ جلو به سبک همیشگی وسپا، گرد بوده و حالتی کلاسیک دارد. مثل همیشه یک باکس در جلو به همراه یک فضای بار در زیر زین عقب، برای قرار دادن وسایل در نظر گرفته شده است.

کیلومتر شمار آنالوگ است اما در آن یک صفحه نمایش دیجیتال نیز برای نمایش برخی اطلاعات قرار دارد تا ترکیبی از یک طرح سنتی و زیبا با دنیای مهندسی امروز باشد. اگر از بغل به این زنبور زرد رنگ ایتالیایی نگاه کنیم، شکل خاص زین بیش از دیگر بخش‌ها جلب توجه می‌کند. این نحوه طراحی باعث می‌شود تا راکب و سرنشین، راحتی خاصی در طول مسیر داشته باشند که البته در این میان، جنس فوم و پوشش چرم مصنوعی زین نیز کاملاً موثر است. با وجود نرمی فوم این نشیمنگاه، به خاطر کیفیت بالای آن در درازمدت تغییری در شکل زین ایجاد نمی‌شود و چون هوا از لابلای منافذ آن در جریان است، تعریق راننده و سرنشین بسیار کمتر خواهد بود. قطعات کرومی هنوز هم به سبک وسپاهای قدیمی در بخش‌های زیادی مثل آینه‌ها، لبه خارجی بدنه، دسته عقب و قاب روی موتور دیده می‌شود که باعث ایجاد یک طرح چشم نواز و البته کلاسیک شده است.

بررسی فنی

وسپاهای جدیدی که در کشورمان عرضه شده‌اند در دو نوع 250 و 300 سی‌سی هستند. مدل‌های 250 با 249 سی‌سی حجم واقعی، قدرتی برابر با 19 اسب بخار دارند که در نسخه‌های قوی‌تر آن‌ها یعنی HPE این خروجی به 23.8 اسب بخار می‌رسد. اما در مدل‌های 300 سی‌سی که حجم پیشرانه برابر با 278 سی‌سی است، قدرت تولیدی پیشرانه بین 21.2 تا 24 اسب بخار در نسخه‌های HPE است. به طور کلی رانندگی با یک اسکوتر آن هم با کیفیتی ایتالیایی همچون وسپا، راحت و لذت‌بخش است. ضمن اینکه پیشرانه برای وزن نه‌چندان سنگین این موتور نیز، قدرت کافی دارد. مانور دادن با وسپا GTS در نهایت آرامش و اطمینان انجام می‌شود که دلیل اصلی آن هم، هندلینگ خوب این موتورسیکلت در کنار سیستم تعلیق کارای آن و البته زین نرم و خوب آن است. این زین که با ارگونومی بالایی طراحی شده، امکان استفاده از این موتور را حتی برای مسافت‌های طولانی و یا ساعت‌ها استفاده در ترافیک شهرها می‌دهد و جنس آن به همراه نرمی فوم زین، دلیل این امر است.

نسخه مورد آزمایش از سری GTS است که این سری نیز، فروش بسیار بالایی در طول تاریخ این کمپانی دارد. این عبارت مخفف Granturismo Sport است و به طور کلی در دنیای خودروسازی و موتورسیکلت‌سازی به محصولاتی اشاره دارد که در عین راحتی برای ساعت‌ها رانندگی کردن، برای طی مسافت‌های بلند طولانی نیز مناسب هستند. گیربکس از نوع CVT است که با کلاچ اتوماتیک، راحتی بیشتری برای تردد در مسیرهای شهری خواهد داشت. ضمن اینکه هر دو ترمز عقب و جلو از نوع دیسک و با ترمز ضد قفل هستند که در کنار تایرهای میشلن، خیال راننده و سرنشین را برای یک توقف سریع و ایمن راحت می‌کنند.

این موتورسیکلت همچنین به سیستم ضد لغزش نیز مجهز است که شاید برای موتوری با این حجم و قدرت چندان نیاز نباشد اما نشان از مهندسی و ایمنی بالای آن و تفاوت این اسکوتر با کپی‌های شرقی است. نکته جالب در خصوص تعلیق جلو، اتصال تکی دوشاخه با تایر است که این رویه را در چرخ عقب موتورسیکلت‌های اسپرت می‌توان دید و وسپا از آن برای چرخ جلوی خود استفاده می‌کند. ضمن اینکه سیستم تعلیق این موتورسیکلت نیز کاملاً متفاوت از دیگر اسکوترهای بازار بوده و با چهار وضعیت در عقب و داشتن سیستم ESS در محور جلو، رانندگی در ناهمواری‌های مسیر را راحت‌تر و لذت‌بخش‌تر می‌کند. این سیستم باعث می‌شود تا تکان‌هایی که از مسیر به دوشاخه جلو و سپس به راننده منتقل می‌شود، بسیار کمتر شده و بخش اعظم آن در خود کمک فنر تکی چرخ جلو، میرا شود که کارکرد این تکنولوژی را می‌توان در هنگام رانندگی با یک وسپا که فاقد این سیستم است، به خوبی متوجه شد.

سخن آخر

امروزه در کشورمان، سوار شدن یک وسپا ایتالیایی با قیمت عجیبی که دارد، شبیه به سوار شدن یک خودرو ایتالیایی خاص است. در حالی که این روزها اسکوترهای شرقی که طراحی‌های زیبایی نیز دارند در حدود 50 میلیون تومان قیمت می‌خورند، برای داشتن یک وسپا جدید باید بین 200 تا 300 میلیون تومان هزینه کنید که حتی مدل‌های گران‌تر نیز در این میان دیده می‌شوند. از این رو دیگر نمی‌توان به وسپا لقب یک موتورسیکلت ساده و ارزان شهری داد و باید به آن به چشم یک کالای لوکس نگاه کرد. وقتی قیمت بالای این موتورسیکلت را در کنار لوازم گران قیمت بدنه و فنی آن می‌گذاریم، به این نتیجه می‌رسیم که این موتورسیکلت در شرایط فعلی کشورمان، بیشتر یک کالای نمایشی است تا وسیله‌ای برای تردد در خیابان‌ها و ترافیک و این در حالی است که این قبیل موتورها در اصل به منظور کارهای خدماتی و حمل و نقل کالاهای کوچک شهری متولد شده‌اند. این وضعیت باعث شده تا بازار دست دوم آن نیز اصلاً رونقی نداشته باشد و بسیاری از افراد با دیدن برچسب‌های قیمتی یک وسپا، متعجب شوند. قضیه‌ای که دلیل اصلی آن، افزایش نرخ ارز است که باعث شده یک موتورسیکلت اقتصادی با قیمتی در حدود 6 تا 7 هزار دلار، به چنین قیمت گزافی برسد.