آزمایش و نوشته: سپهر زنگنه
عکس: بامداد صفائیان
هیچ کس نمی داند که چرا تیبا هاچ بک تحت عنوان تیبا 2 به بازار آمد اما به هرحال این خودرو با چند سال اختلاف نسبت به مدل سدان تیبا عرضه شد و علیرغم گذشت حدود یکسال از ورودش به خیابان ها، خودرویی نسبتاً جدید محسوب می شود که نقاط و مثبت و منفی عملکردش برای بسیاری افراد مبهم است. همچنین در پی نوسانات شدید ارزی چند سال گذشته ایران خودرو ناچار به اعمال تغییرات متعددی در مهندسی و تکنولوژی پژو 206 شد تا این بچه شیر نه چندان جوان را همچنان بر روی خط تولید حفظ کند. بنابراین در آزمایشی بر آن شدیم تا تیبا 2 که بر روی پلت فرم ارتقاء یافته پراید شکل گرفته است را در مقابل 206 ایرانی شده ایران خودرو قرار دهیم تا برای خریدارانی که قصد خرید یک هاچ بک ارزان قیمت درون شهری دارند، سنگ محکی از مزایا و معایب این دو خودرو نه چندان محبوب وجود داشته باشد.
طراحی
شاید بهتر باشد که وقت خود را برای توصیف طراحی این خودروها تلف نکنیم. 206 قریب به 14 سال است که در بازار حضور دارد و به یک زیباروی به شدت تکراری مبدل شده که جذابیت خود را برای عموم افراد از دست داده است اما تیبا هاچ بک در مقابل عجیب الخلقه و نازیبا اما تازه و متفاوت است. برخی کارشناسان ریشه های طراحی بخش جلو تیبا را الگو برداری از روی لانچیا اپسیلون توصیف می کنند، اما در نمای بغل عملاً این پلت فرم X100 سایپا (پراید ارتقاء یافته) است که حد و مرز هایی همچون فاصله محوری و پیش آمدگی سپر های جلو و عقب از محور چرخ ها را تعیین کرده و طبیعتاً دست طراحان برای ایجاد تغییرات وسیع در این پارامتر ها چندان باز نبوده است.
در نهایت به نمای عقب می رسیم که معجون بد مزه ای از بی حوصلگی و عدم خلاقیت را توامان ارائه می دهد. بر خلاف اصول رایج جهانی که طراحان تلاش می کنند تا تناسبی بین طرح چراغ های جلو و عقب را ارائه دهند، در نمای عقب تیبا 2 شاهد طرح چراغ های کاملاً متضاد با چراغ های بزرگ جلو هستیم و سادگی درب پنجم و سپر عقب هم هیچ نکته خاصی را به همراه ندارد. بنابراین دقیقاً مشخص نیست که سایپا استعداد طراحان خود را در چه راستایی استفاده می کند چرا که اثری از خلاقیت طراحان در هیچ یک از زوایای این خودرو به چشم نمی خورد.
مشخصات فنی
تیبا از هر جهت نسبت به پراید بهبود پیدا کرده، موتور 1.3 لیتری و ناتوان پراید به لطف افزایش حجم تا 1.5 لیتر و تغییر در سرسیلندر حالا حدود 80 اسب بخار قدرت ارائه می دهد، ضرایب گیربکس اندکی اصلاح شده و مجموعه دیسک و صفحه نیز بزرگتر شده اند. ترمز ها نسبت به پراید تقویت شده اند و در ساختار جلوبندی اثراتی از پیوند ژنتیکی با ریو دیده می شود. همچنین به لطف انجام اصلاحاتی ایمنی تیبا هم حداقل نسبت به پراید مقداری بهبود یافته اما به لطف عدم انتشار نتایج تست های تصادف، حد و اندازه این بهبود به شکل رسمی مشخص نیست.
بنابراین منصفانه است که تیبا را یک قدم مثبت و رو به جلو در ادامه سیر تغییر و تحول خاندان پراید بدانیم. در مقابل پژو 206 با موتور 1.4 لیتری 75 اسب بخاری، مشخصاً در مدل فرانسوی و اصلی از نظر ایمنی از تیبا پیشی می گیرد، اما از آنجا که ورژن جدید ایرانی شده هیچ گاه در آزمون تست تصادف شرکت نکرده است و تغییرات این خودرو در طول 14 سال عرضه در بازار ایران نیز روشن نیست، نمی توان در این مورد به درستی قضاوت کرد. به هر حال کمی بعید است که ایمنی 206 های فعلی از تیبا پایین تر باشد و در بدبینانه ترین حالت باید هر دو خودرو را از این لحاظ هم سطح دانست.
فضای داخلی
همانطورکه در تصاویر مشاهده می کنید، پژو 206 حاضر در میدان از نوع فرانسوی با کارکرد نسبتاً بالاست که به وضوح از نظر کیفیت کابین و زیبایی فضای داخلی نسبت به خودروهای جدید پژو نشان (غایب در تصاویر) برتری دارد. تیبا در مقابل چه از نظر کیفی و چه از نظر زیبایی طراحی داشبورد و فضای کابین هیچ نقطه قوت خاصی نسبت به 206 ندارد و یکپارچه و بلا استثنا از پلاستیک خشک و خشن شکل گرفته است، اما برای سرنشینان عقب فضای پا در تیبا بسیار بهتر از 206 است و این موردی است که می تواند مورد توجه مصرف کنندگان ایرانی واقع شود.
اندر حکایت دقت در طراحی تیبا اینکه دید رو به عقب (آینه وسط) به دلیل تعبیه سه پشت سری هم اندازه بر روی صندلی عقب در حد فاجعه است و این مورد وقتی تشدید می شود که بدانید ارتفاع شیشه عقب نیز به دلیل تعبیه لولا درون سقف، نسبت به تیبا سدان کاهش یافته. در واقع این وضعیت به قدری بغرنج است که مالک تیبا ناچار شده تا پشت سری وسط را از جای خود خارج کند بلکه روزنه ای از نور و میدان دید برای مواقع لزوم وجود داشته باشد.
در مقابل فرانسوی ها از شیوه رایج در سطح جهان استفاده کرده اند و پشت سری مربوط به سرنشین وسط را با ابعادی کوچکتر و به شکل جذب شده درون صندلی عقب درنظر گرفته اند تا دید رو به عقب حتی المقدور مختل نشود. به هرحال جزییات در کابین تیبا چندان چنگی به دل نمی زند، برای مثال کلید های شیشه برقی عقب (آپشن) با کلید های شیشه برقی پراید مشترک هستند و اتفاقا همچون کلید های پراید از جای خود خارج می شود. جالب تر آنکه آینه های جانبی برقی هم در این خودرو آپشن هستند و مجموعه این دو آپشن در کنار رینگ های اسپرت چرخ، حدوداً 700 هزار تومان اختلاف قیمت را نسبت به نمونه پایه که فاقد این تجهیزات است،به وجود می آورد.
پشت فرمان
توصیف حس و حال رانندگی با 206 به نظر کاملا زاید و تکرار مکررات است، چرا که اکثر ایرانیان تجربه رانندگی با این خودرو را داشته اند، اما اگر کنجکاو هستید تا تفاوت رانندگی تیبا هاچ بک را با 206 تیپ 2 بدانید، می توان به مواردی از قبیل احساس بهتر راننده پشت فرمان 206 اشاره کرد که هم به موقعیت قرار گیری صندلی، فرمان و ارتفاع نشیمنگاه صندلی ارتباط دارد و هم از کمتر بودن مرکز ثقل و هندلینگ بهتر 206 ناشی می شود. در مقابل راننده تیبا به لطف ارتفاع بیشتر، تسلط بهتری بر ابعاد خودرو دارد و این نکته ای است که می تواند به خصوص برای رانندگان تازه کار و کم تجربه از اهمیت ویژه ای برخودار باشد. همچنین فنربندی تیبا در مجموع نرمتر از 206 احساس می شود و سرنشینان عقب با کوبش های کمتری بعد از افتادن چرخ ها درون انواع چاله و خندق های موجود در سطح شهر روبرو می شوند.
این نکته شاید از نظر رانندگی اسپرتی و هندلینگ چندان تاثیر گذار نباشد اما با توجه به ماهیت شهری خودروهای این کلاس و شرایط جاده ها و راه های کشورمان می توان نتیجه گرفت که نرم بودن فنربندی در مجموع مزیتی برای تیبا محسوب می شود.
به بخش هیجان انگیز و جالب آزمایش فنی یعنی مقایسه توانایی های حرکتی می رسیم. برای خود ما هم سوال است که بین 206 شناخته شده و تیبا که بر اساس پراید ارتقاء یافته کدام یک می تواند در رقابت شانه به شانه برنده میدان باشد.
پس از گرم کردن نسبی موتور و رسیدن به دمای مطلوب کاری، خودروها را به خط می کنیم تا درگی کوتاه اما جالب را برگزار کنیم. برای پرهیز از بروز خطای راننده، تصمیم میگیریم که مسابقه را در هر دو حالت درگ از حالت ایستاده و استارت در حین حرکت برگزار کنیم و نتیجه این رویارویی درون شهری را می توانید در ویدیو زیر مشاهده فرمایید:
گفتنی است که این تست به دلیل نزدیک بودن شرایط چندین بار تکرار شده تا حتی المقدور از خطای آن کاسته شود.
تیبا از نظر کشش موتور و ضرایب دنده مشکل چندانی ندارد اما مسئله قلق گیری تعویض دنده 2 به 3 وجود دارد که می تواند نتیجه را به نفع راننده پژو 206 تغییر دهد. مسئله دیگر به کات آف بسیار پایین موتور تیبا مربوط می شود که در حدود 5500 دور بر دقیقه تعیین شده است و احساسی شبیه راندن موتورهای دیزل را به راننده منتقل می کند. در واقع برای شتاب گیری بهینه لازم است که تعویض دنده را در حدود 5000 دور بر دقیقه انجام دهید که رقمی مضحک در مقایسه با سایر موتورهای بنزینی به نظر می رسد.
همچنین صدای وارد شده به درون کابین تیبا در دورموتور های بالا به شدت زیاد می شود و از این نظر می تواند به خوبی با خودروهای ارزان قیمت چینی رقابت کند. در مقابل 206 علاوه بر آرامش بیشتر کابین و هندلینگ بهتر از نظر ترمز گیری نیز قبراق تر از تیبا ظاهر می شود. هرچند در این مورد نمی توان به قطعیت نظر داد چرا که هیچ یک از خودروهای حاضر در آزمایش کاملاً نو نیستند و ممکن است کیفیت ترمزگیری آن ها نسبت به شرایط ایده آل دچار افت شده باشد.
پیروز میدان
در شرایطی که اوضاع بازار خودروهای ارزان قیمت اصلاً جالب نیست، هر دو خودرو جزو معدود انتخاب های خریداران به حساب می آیند و اگر به دنبال هاچ بک مطمئن و کم دردسر با گیربکس اتوماتیک و حداقل فاکتورهای ایمنی تایید شده هستید، باید نزدیک به 2 برابر قیمت تیبا را خرج خرید رنو ساندرو کنید! بنابراین مشخص است که انتخاب بین این دو خودرو نبرد بهترین ها نیست و کاملاً برعکس، انتخابی بین بد و بدتر خواهد بود، اما تیبا هاچ بک در حدود 27 میلیون قیمت دارد و خرید پژو 206 تیپ 2 هم حداقل 33 میلیون تومان خرج بر میدارد.
با این حساب مشخص است که با توجه به افت کیفی شدید و عجیب 206 های جدید، خرید تیبا با قیمت کمتر ریسک کمتری به همراه دارد و این خودرو نه چندان زیبا، می تواند در بلند مدت هم مخارج نگهداری کمتری را به مالک تحمیل کند، البته که تیبا 2 به هیچ عنوان خودرو بی عیبی نیست و در بعضی مدل ها مالکین با مشکلاتی در سنسور های چینی موتور مواجه شده اند و یا از سر و صدای اضافی گیربکس این خودرو شکایت دارند، اما چنین مشکلاتی در مقابل فهرست بلند بالا و طویل بلاهایی که 206 می تواند سر خریدارش بیاورد به شوخی شبیه است.
بنابراین در انتخاب بین این دو خودرو سه حالت مختلف اتفاق می افتد. در مقایسه نمونه های صفر کیلومتر، تیبا می تواند با قیمت کمتر و هزینه کمتر نگهداری برنده میدان باشد، اما چنانچه نمونه های تمیز و کم کارکرد پژو 206 را با قیمتی کمتر از تیبا سراغ دارید، انتخاب این خودرو در مقایسه با تیبا هاچ بک می تواند کاملاً منطقی باشد، اما در سومین حالت اگر بین 206 دست دوم و تیبا صفر کیلومتر مردد هستید، باید بین هندلینگ و طراحی بهتر 206 در مقابل هزینه نگهداری کمتر و شتاب بهتر تیبا یکی را انتخاب کنید. جدال همیشگی عشق و منطق...
همانطورکه گفتیم هدف از این مقایسه، رقابت تیبا ۲ با پژو ۲۰۶ های جدید ایرانخودرو بوده است اما در روز آزمایش به دلیل عدم دسترسی به ۲۰۶ مدل بالا از یک نمونه قدیمی تیپ ۳ استفاده کردیم، نکته مهم این است که از نظر فنی هیچ تفاوتی بین تیپ ۲ و ۳ وجود ندارد و اختلاف این دو مدل به تجهیزات رفاهی آنها مربوط میشود، برای مثال درحالی که ۲۰۶ تیپ ۲ از شیشه بالابر برقی، آینه های جانبی همرنگ بدنه و تهویه مطبوع اتوماتیک بی بهره است، تیپ ۳ به عنوان نمونه فول مدل ۱.۴ لیتری با چنین امکاناتی راهی بازار می شد اما به هر روی از نظر مسائل فنی و توانایی های حرکتی تیپ ۳ با نمونه های تیپ ۲ جدید ایرانخودرو مشابهت کامل دارد، هرچند که متاسفانه نمونه های جدید دچار افت کیفیت شده اند.
در پایان ضمن تشکر از مالکین محترم خودرو ها،آقایان مهبد سائسی و محمد حسین صیفی و آرزوی عرضه محصولی با کیفیت، ایمن و ارزان قیمت برای عموم ایرانیان، جدول مشخصات فنی تیبا 2 و 206 تیپ 2 را به خوانندگان همشگی خودروبانک تقدیم می نماییم:
مشخصات فنی |
مدل | تیبا 2 | پژو 206 تیپ 2 |
پیشرانه | 4 سیلندر 1.5 لیتری | 4 سیلندر 1.4 لیتری |
قدرت | 80 اسب بخار | 75 اسب بخار |
گشتاور | 126 نیوتن متر | 118 نیوتن متر |
وزن | 1050 کیلوگرم | 1025 کیلوگرم |
ایمنی | نا مشخص | 2 یا 3 ستاره بر اساس مدل فرانسوی |
شتاب صفر تا صد رسمی | اعلام نشده | 14.1 ثانیه |
قیمت | حدود 27 میلیون تومان | حدود 33 میلیون تومان |