در آغازین سال‌های دهه اخیر، هر سه خودروساز تیراژ بالای آلمانی (آئودی، مرسدس بنز و ب ام و) در طی اقدامی هماهنگ شده و البته عجیب اقدام به گسترش سبد محصولات و کم‌تر کردن فاصله خالی میان هر یک از سگمنت‌های تولیدی خود کردند. در نتیجه این اقدام مدل‌های جدید و گاهاً بی‌اصالتی به طیف محصولات هر سه خودروساز اضافه شد که از دیدگاه بسیاری از نگارنده‌های تخصصی حوزه خودرو، ارائه چیزی در حدود 90 درصد این محصولات ضروری نبوده و تنها برای کسب سهم بیشتر از بازار فروش طراحی و تولید شدند و تا اندازه‌ای شبیه به دیگر محصولات این خودروسازها هستند که حتی خبرنگارهای تخصصی این حوزه نیز در بسیاری از مواقع در تشخیص صحیح مدل پیش رو دچار خطا می‌شوند. در این میان CLA یکی از مدل‌هایی است که بر اساس این سیاست به لیست محصولات تولیدی مرسدس بنز اضافه شد.
آنچه در ادامه این مقاله از خودروبانک می‌خوانید، آشنایی با مرسدس بنز CLA200 نسل دوم (C118/2019 به بعد) است که در قالب گذرموقت به کشور راه یافته است و از این رو یکی از تر و تازه‌ترین محصولات این برند به حساب می‌آید که به خاک کشور پا گذاشته است.
عجیب اما محبوب
مرسدس بنز CLA برای اولین بار در سال 2013 با کد فنی C117 وارد بازار اروپا شد. این خودرو بر پلتفرم مشترک دو خودرو W176 (نسل سوم کلاس A) و W246 (نسل دوم کلاس B) طراحی و تولید شد تا یک سدان (چهار درب) فست‌بک کوپه (درست همانند مدل محبوب CLS) را تشکیل دهد که ابعاد خارجی آن برای نسل دوم برابر با 4688×1830×1439 میلی‌متر با فاصله محورهای 2729 میلی‌متری است. از این رو CLA یک کلاس بالاتر از کلاس A و تقریباً هم رده کلاس C قرار می‌گیرد اما برخلاف انتظارها و بررسی‌ها، به اندازه کلاس A کاربردی ارزیابی نشده است. در سال 2015 برند مرسدس بنز CLA را در فرمت شوتینگ‌بِرِیک (Shooting Brake/استیشن واگن اسپرت) نیز به تولید رساند. در گذر از سال‌ها نسل چهارم کلاس A سدان (V177) با داشتن قیمت اقتصادی‌تر، جای CLA را گرفت و مرسدس بنز مجبور شد با تغییر در ابعاد خارجی CLA در نسل دوم، میان آن و کلاس A تمایز ایجاد کند تا این دو خودرو در یک سگمنت مشترک با یکدیگر تلاقی پیدا نکنند. از این رو نسل دوم CLA در طول و عرض از نسل پیشین خود (C117) و نسل چهارم کلاس C (W205) نیز اندکی کشیده‌تر است.
مرسدس بنز CLA اولین سدان تاریخ مرسدس بنز و اولین خودرو ارائه شده این برند در بازار ایالات متحده آمریکا است که از فرمت دیفرانسیل جلو بهره می‌برد. بزرگ‌ترین بازار عرضه این مدل اروپا غربی و ایالات متحده شمالی است. فروش ابتدایی این مدل در اولین سال عرضه برابر با 100 هزار دستگاه است که به تنهایی نشان‌دهنده محبوبیت این سگمنت نوظهور و توجه بازار به این محصول گیشه‌ای مرسدس بنز است. فروش کل جهانی از اولین نسل CLA برابر با رقم 750 هزار دستگاه به اندازه‌ای مرسدس بنز را شوکه کرد که از آن به عنوان "بهترین خودرو عرضه شده در دو دهه گذشته" یاد می‌کند.
طراحی
مرسدس بنز CLA نسل دوم (C118) به منظور حفظ فاصله با مدل سدان کلاس A در نسل دوم همچنان ساختار فست‌بک خود را حفظ کرد. اما شباهت میان این سگمنت جدید با CLS افسانه‌ای تنها در همین یک نکته خلاصه نشد. زبان طراحی نسل دوم CLA این بار مستقیماً از زبان طراحی نسل سوم CLS الهام گرفت که در سال 2018 معرفی شده بود و از این رو چندان دور از انتظار نیست که شباهت‌های این دو مدل به یکدیگر مخصوصاً در نمای جانبی و طراحی چراغ‌های جلو، بسیار شدید باشد. البته این شباهت ظاهری به نفع CLA تمام میشود چراکه مدل محبوب CLS در هر سه نسل خود همواره با استقبال چشمگیر خریداران مواجه بوده است و الهام‌گیری CLA از زبان طراحی CLS نسل سوم، بدون‌شک نقطه قوت بزرگی برای این کلاس به شمار می‌آید. ساختار زیرین اتاق CLA C118 بسیار صاف و مسطح طراحی شده که این مهم به داشتن وضعیت ایرودینامیک بسیار خوب منجر شده و از این رو ضریب درگ (Cd) در این خودرو تنها برابر 0.23 است که در نوع خود به واقع تحسین بر‌انگیز به شمار می‌آید.
بهبود و البته تغییر فاحش در سبک طراحی به نمای داخلی CLA نسل دوم نیز راه یافت و این خودرو با توجه به سطح آپشن و سفارش مشتری می‌تواند به طیف گسترده‌ای از سیستم‌های رفاهی و امنیتی از جمله دو نمایشگر 7.5 اینچی سیستم نمایشگر و مولتی‌مدیا حساس به حرکات فیزیکی در مدل‌های استاندارد با قابلیت ارتقاء به سایز 10 اینچ در صورت سفارش، سیستم فرمان‌پذیر صوتی، سیستم کروز کنترل هوشمند و تطبیق‌پذیر، سیستم هشدار نقطه کور، سیستم HUD تمام رنگی، سیستم کمک فرمان و کمک ترمز پویا، رادار کنترل حرکت بین خطوط، سیستم تهویه مطبوع دو نقطه‌ای، سانروف، سقف پانورامیک، برف پاک‌کن و سیستم روشنایی خودکار، سیستم نورپردازی داخلی با قابلیت انتخاب رنگ دلخواه، پدال‌های اسپرت پشت فرمان، سیستم استارت/استاپ، سیستم ورود بدون کلید، آینه‌های الکتروکرومیک، صندلی‌های مجهز به گرم‌کن و سردکن با قابلیت تنظیم برقی و دارای حافظه و ده‌ها سیستم دیگر است که بیشتر آن‌ها بصورت سفارشی از سوی مالک قابل انتخاب هستند.
این خودرو در محور جلو از سیستم تعلیق بسیار ساده مکفرسون و در عقب وابسته به سطح آپشن از سیستم ساده میل پیچشی یا سیستم بسیار پیچیده‌تر 5 نقطه اتصال (5-Link) بهره می‌برد. بر خلاف انتظار CLA در نسل اول و دوم تنها با طیف نسبتاً گسترده‌ای از پیشرانه‌های 4 سیلندر خطی توربو ارائه شد که حجم هیچ یک از آن‌ها از 2 لیتر تجاوز نکرد. در حقیقت CLA با شش پیشرانه (سه مدل توربو بنزین و سه مدل توربو دیزل)، سه گیربکس (6 سرعت دستی، 7 و 8 سرعت اتوماتیک دوکلاچه/DCT) و دو نوع سیستم انتقال نیرو (متحرک جلو یا دو دیفرانسیل) به بازار عرضه شد که جمعاً 13 تریم متفاوت قابل سفارش (شامل یک نمونه هایبرید با کد CLA 250e) را برای نسل دوم CLA به ارمغان می‌آورد. از این رو CLA C118 خودرویی بسیار متنوع از دیدگاه حق انتخاب مشتری به شمار می‌آید.
ضعیف‌ترین پیشرانه ارائه شده در CLA نسل دوم که به عنوان اولین سطح ورودی این کلاس با کد CLA 180 شناسایی میشود، یک نمونه 4 سیلندر 1.3 لیتر دو میل سوپاپ با کد شناسایی M282 DE 14AL به قدرت 134 اسب بخار و 200 نیوتن‌متر گشتاور است که از اعداد و ارقام خروجی مطرح شده و شتاب 0 تا 100 کیلومتر بر ساعت 9.4 ثانیه‌ای مشخص است که چندان چنگی به دل نمی‌زند. پیشرانه به کار رفته در CLA200 مورد معرفی این مقاله از خودروبانک که در حقیقت دومین سطح از تریم‌های تولیدی CLA نسل دوم به شمار می‌آید، همان پیشرانه 1.3 لیتری توربو اما با ستاپ متفاوت ECU و سیستم توربو است که می‌تواند معادل 161 اسب بخار قدرت در دور 5500 و 250 نیوتن‌متر گشتاور در دور بسیار پایین 1620 ایجاد کند و به شتاب قابل قبول 8.5 ثانیه برای دستیابی به سرعت 100 کیلومتر بر ساعت اکتفا کند. شاید مهم‌ترین ویژگی تریم‌های کم‌آپشن و ضعیف‌تر CLA را بتوان مصرف سوخت کم آن‌ها عنوان کرد. مصرف سوخت متوسط نمونه CLA200 با وزن تقریبی 1.4 تنی برابر با 5.3 تا 5.6 لیتر در هر صد کیلومتر عنوان شده که قطعاً از اعداد و ارقام و توانمندی‌های نهایی آن جذاب‌تر جلوه می‌کند.
مدل مورد بررسی این مقاله نمونه متحرک جلو و فاقد سیستم 4Matic (سیستم دو دیفرانسیل ویژه محصولات مرسدس بنز) است چرا که این سیستم پیچیده‌تر در تریم‌های گران قیمت و قدرتمندتر از نسخه CLA220 به بعد ارائه میشود که با پیشرانه 188 اسب بخاری و 300 نیوتن‌متری به بازار عرضه میشود و ویژگی‌های اسپرت بیشتری دارد.
گیربکس استفاده شده در این CLA200 نیز یک نمونه و DCT 7G (7 سرعت دوکلاچ G-Tronic) است که نیرو تولیدی پیشرانه را به چرخ‌های جلو منتقل می‌کند. تنها حق انتخاب گیربکس به جز این نمونه 7DCT، تنها یک نمونه شش سرعت دستی است که برای خریدار باقی می‌ماند چرا که نمونه DCT 8G تنها برای نسخه‌های AMG CLA45 و 45S و دو مدل دیزل 200d و 220d قابل سفارش بود که تنها در نسخه‌های AMG با سیستم انتقال نیرو دو دیفرانسیل 4Matic بنز ارائه می‌شد.
در حقیقت قدرتمندترین نمونه CLA C118 عرضه شده در بازار جهانی که متاسفانه نتوانست همانند نسل پیشین به کشور راه پیدا کند، یک نمونه 2 لیتری دو میل سوپاپ توربو با کد شناسایی M139 به قدرت 420 اسب بخار و گشتاور 500 نیوتن‌متر است که به کمک سیستم انتقال نیرو دو دیفرانسیل می‌تواند تنها در 4 ثانیه به تندی 100 کیلومتر بر ساعت دست پیدا کند که باعث میشود در زمره یکی از سریع‌ترین سدان‌های جهان به شمار آید.
سخن نهایی
در سال 2014، سازمان بسیار قدیمی و معتبر آمریکایی گزارش مصرف‌کننده (Consumer Report) در گزارش خودرویی سالانه خود در زمینه دوام و کیفیت، مرسدس بنز CLA را با عنوان "140 درصد بدتر از یک خودرو معمولی" توصیف می‌کند که نشان می دهد این خودرو آن چنان که انتظار می رود به کیفیت و پایداری اعتبار نشان سه پر خود وفادار نیست. ذهنیت آمریکایی‌ها با ورود CLA به بازار آمریکای شمالی (به عنوان اولین مرسدس بنز دیفرانسیل جلو) به شدت دگرگون شد. مرسدس بنز با روانه کردن سدانی نسبتاً کوچک با پیشرانه 4 سیلندر و سیستم انتقال نیرو محور جلو بر هر آنچه آمریکایی‌ها از آن نفرت داشتند، دست گذاشتند. اگرچه در برخی تست‌های انجام شده CLA C118 از دیدگاه کیفیت کلی، لذت سواری و فرمان‌پذیری به عنوان یک خودرو اسپرت خانوادگی و وفادار به برند مادر شناخته شده است، اما در این زمینه حتی خود مرسدس بنز CLA را با عنوان "خودرویی ابتدایی برای ورود به حوزه مرسدس بنز بازی" در کلاس خودروهای ارزان قیمت و معمولی توصیف می‌کند که قیمت آن از حدود 33 هزار دلار آغاز میشود و یکی از کمترین قیمت‌های پایه برای سگمنت خودروهای کامپکت لاکچری آن هم برای ضعیف‌ترین و کم‌آپشن‌ترین نمونه CLA در بازار ایالات متحده آمریکا به شمار می‌آید. به آن معنا که در صورت تمایل به خرید برترین نمونه این خودرو یعنی CLA AMG45S، باید رقم 53 هزار دلار از جیب مبارک پرداخت کنید. پس چندان عجیب نیست که مرسدس بنز به منظور کسب هرچه بیشتر از بازار فروش، آپشن‌ها و تریم‌های قابل سفارش برای CLA را از همان اولین نسل بسیار متنوع طراحی کرد. مشکل آن جا است که این بازه قیمت در بازار ایالات متحده آمریکا که مملو از رقبای قدرتمند و عملکرد محور است، خریدار با ده‌ها خودرو قدرتمندتر، جادارتر و بسیار کاربردی‌تر مواجه است که هر یک انتخابی به مراتب معقول‌تر در برابر CLA به شمار می‌آید.
CLA در ایران
داستان ورود و حضور نسل اول CLA در ایران حتی به مراتب خنده‌دارتر و عجیب و غریب‌تر از حضور نه‌چندان قدرتمند آن در بازار جهانی در عین فروش بسیار بالای آن است. نسل اول CLA هرچند پس از وضع قانون خنده‌دار منع واردات خودروهای بالاتر از 2500 سی سی به کشور وارد شد، اما واردات آن تحت پوشش برندی انحرافی به کشور ممکن شد که نشان می‌دهد چقدر راحت می‌توان قانون‌های بی‌دروپیکر وضع شده در حوزه صنعت خودرو را دور زد. اما بسیار زود و با رو شدن دست وارد کنندها، از این واردات نیز جلوگیری به عمل آمد. اما با این حال تعداد محدود CLA AMG45 (ملقب به CLA45) به بازار خودرویی کشور راه یافت که از نمونه‌های مدل بالاتر (2015 به بعد) و مجهز به نسخه ارتقاء یافته پیشرانه 2 لیتری توربو M133 DE 20AL به قدرت 375 اسب بخار و 450 نیوتن‌متر گشتاور، سیستم انتقال نیرو دو دیفرانسیل و گیربکس اتوماتیک 7 سرعت اتوماتیک هستند. این نمونه‌های وارد شده مجهز به پلاک ملی می‌توانند در 4.2 ثانیه به تندی صد کیلومتر بر ساعت دست پیدا کند که در آن دوران و پیش از حضور داج چارجر هِلکت 707 اسب بخاری، یکی از سریع‌ترین سدان‌های جهان به شمار می‌آمد. حقیقت آن که قدرتمندترین پیشرانه 4 سیلندر 2 لیتری جهان از ساخته‌های برند مشهور AMG (در آن زمان) توانسته بود به خاک کشور راه پیدا کند شوق و ذوق وصف‌ناپذیری در هر ایرانی علاقمند به صنعت خودرو به راه می‌انداخت.
متاسفانه CLA AMG45 های موجود در ایران با وجود عدم فراوانی مکانیک زبده و قطعات مورد نیاز و قیمت سرسام‌آور هزینه‌های نگهداری و تعمیرات، در نمونه‌های دست دوم چیزی در حدود 2.5 تا 3 میلیارد تومان (و قطعاً بالاتر در نمونه‌های صفر کیلومتر) قیمت می‌خورند که با توجه به کارایی و ویژگی‌های فنی آن‌ها در این بازه قیمت، نه‌تنها رقم بسیار عجیبی است بلکه در این بازه قیمتی حتی در ایران نیز می‌توان خودروهای بهتری همچون پورشه باکستر را صاحب شد.
