در گذشتههای دور یعنی چیزی در حدود 70 سال پیش، زمانی که حرف از لوکسگرایی در صنعت خودرو به میان میآمد، تنها نام تعداد معدودی از برندهای خودرویی بر زبانها جاری میشد که برند کادیلاک (با تلفظ صحیح کَدیلَک/کادیلاک در زبان فارسی) یکی از سه برند برتر جهانی در این بین بود. کادیلاک یکی از قدیمیترین خودروسازان جهان است که به ترتیب پس از برندهای اولدزمبیل (1897) و بیوئیک (1899)، سومین خودروساز قدیمی آمریکایی است که از ابتدای ظهور در سال 1902 زیر سایه بزرگ جنرال موتورز به تولید خودروهای سفارشی، لوکس و منحصر به فرد پرداخت. نام این برند از نام مکتشف فرانسوی و موسس شهر دیترویت "آنتونی دیلا موث کدیلک" برگرفته شد. همچنین لوگو رسمی کادیلاک نیز از نشان خانوادگی آنتونی کدیلک الهام گرفته شده است.
آنچه در ادامه این مقاله از خودروبانک خواهید خواند، معرفی الدورادو نسل نهم مدل 1977 است که در شیراز نگهداری میشود.
اولین استاندارد جهانی
سابقه درخشان این برند در مقیاس جهانی باعث شد که واژه کادیلاک به معنای "منحصر به فرد و برتر از دیدگاه کیفیت، لوکسگرایی و ابعاد" بصورت رسمی به تمامی واژه نامههای موجود در جهان راه یابد. اعتبار ملی این برند در آمریکا به اندازهای بالا است که بیش از دو برابر بیشتر از محصولات لوکس لینکلن (با تلفظ صحیح لینکِن – حرف لام دوم خوانده نمیشود) به عنوان خودرو تشریفاتی ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا برگزیده شده است.
برند کادیلاک اولین خودروساز جهان بود با تولید ماژولار قطعات با سطح کیفی بسیار بالا امکان جایگزینی قطعات فرسوده و آسیب دیده را برای اولینبار در جهان فراهم آورد و پایههای مورد نیاز برای انبوهسازی خودرو در جهان را بنا نهاد و از آن پس شعار "مرجع استاندارد جهان" را برای خود برگزید. این خودروساز مخترع ترکیب کنترلی سه پدال (گاز، ترمز و کلاچ) در جهان است و اولین خودروسازی بود که اهرمهای کنترلی خودرو را از روی فرمان خودرو برداشت و در زیر پاها قرار داد. همچنین کادیلاک اولین خالق گیربکس اتوماتیک و خودرو سقف فلزی در جهان، اولین خودرو تولید انبوه تاریخ خودروسازی مجهز به سیستم روشنایی و استارت برقی است. اما بدون شک بزرگترین دستاورد این برند تولید اولین پیشرانه V شکل (خورجینی) در جهان و در نتیجه آن خلق سه نوع پیشرانه قدرتمند V16، V12 و V8 بود که نمونه V8 برای همیشه با صنعت خودروسازی آمریکا عجین شد.
با کسب شناخت بهتر از برند کادیلاک حال تصور کنید که در این مقاله به سراغ معرفی مدل الدورادو (El Dorado)، یکی از برترین خودروهای تولیدی تاریخ کمپانی خوش نام کادیلاک میرویم که برای درک هرچه بهتر نام و ویژگیهای آن لازم است ابتدا با مجموعه سری الدورادو آشنا شویم.
الدورادو، معدن گم شده طلا
تولید مداوم در دوازده نسل طی 50 سال متمادی و تشکیل سهم 10 درصدی از فروش کل برند کادیلاک در دوران تولید تنها گوشه کوچکی از افتخارات سری الدورادو است. نامگذاری این مدل در سال 1952 و در طی یک رقابت درون شرکتی، به منظور نامگذاری محصول مفهومی جدید این برند انجام شد. مریان مارینی، یکی از کارمندان بخش تجارت شرکت کادیلاک با ترکیب دو واژه لاتین کلمه El Dorado را خلق کرد که معنای "پوشیده از طلا" داشت. این اسم همچنین نام منطقهای در آمریکای جنوبی است که شهر گمشده طلا نام دارد و برای سالیان دراز کاشفان اسپانیایی در راستای یافتن آن زمین را میکندند.
نمای خارجی: وزینِ پر ابهت
نهمین نسل از کادیلاک الدورادو در حقیقت نسخه باز طراحی شده نسل هشتم این خودرو بود. اگرچه نسل اول الدورادو و نمونه بروم (در ایران به اشتباه بروگهام تلفظ میشود) نسل سوم به عنوان زیباترین الدورادوهای تاریخ شناخته میشوند اما نسل هشتم نیز بدون شک یکی از زیباترین، با پرستیژترین و در عین حال سادهترین نمونههای الدورادو بود که طراحی آن از سوی بیل میشل، یکی از بزرگترین طراحان آمریکایی انجام شده بود.
در این بازطراحی ابعاد خارجی الدورادو به ترتیب طول×عرض×ارتفاع به 5700×2030×1380 میلیمتر رسید که نشان دهنده افزایش 10 سانتیمتری در طول و افزایش 20 سانتیمتری در فاصله محورها در مقایسه با نسل هشتم بود. این دو ویژگی باعث شد که نسل نهم کادیلاک الدورادو حتی سنگینتر و پهنتر و شکیلتر به نظر برسد.
الدورادو از نسل هشتم به بعد پلتفرم خود را با پلتفرم E جنرال موتورز معروف به E-Body مشترک بین نسل دوم بیوئیک ریوییرا و اولدزمبیل تورونادو (Toronado/با کلمه تورنادو-Tornado به معنای گردباد اشتباه نشود) شریک شد. ساختار اتاق همچون سنت اصیل الدورادو بصورت دو در فرمت کوپه و کانورتیبل ساخته و ظرفیت نشیمن آن مناسب برای شش فرد بزرگسال طراحی شد. از این رو همانند دو برادر خود، دربها بدون قاب و بسیار عریض ساخته شدند تا برای سوار شدن سرنشینان به ردیف عقب نیازی به خم کردن پشتی صندلیهای جلویی نباشد. همچنین هر در دارای دو دستگیره برای باز شدن هستند که دو عدد از آنها در کنار سرنشینان جلو و در جای استاندارد قرار گرفته اما دو تای دیگر در نهاییترین نقطه دربها یعنی پشت صندلیهای ردیف جلو قرار دارند تا سرنیشنان عقب برای باز کردن در نیازی به کش و قوس دادن بدن خود به منظور دستیابی به دستگیرههای ردیف جلو نباشند.
از دیگر ویژگیهای بارز متمایز کننده الدورادو میتوان به جلوپنجره و سپرهای کرومی بسیار بزرگ، ساختار چهار چراغ گرد در مدلهای پایین (1971-1974) و چهار چراغ مستطیل در مدلهای بالاتر (1975-1978)، چراغهای روشنایی موجود بر پایین گلگیرهای جلو برای روشنایی در شب به هنگام پیچیدن (همانند شورولت کوروت C4)، وجود لچکی کوچک در ستون C (در نسل نهم)، سقف نیم وینیل (Vinyl-نوعی چرم مصنوعی) و مهمتر از همه چراغهای عقب عمودی که از سنتهای کادیلاک به شمار میروند، نام برد.
فضای داخلی: حس آرامش
ترکیب چوب و چرم ویژگی اصلی نمای داخلی کادیلاک های کلاسیک است. داشبورد پهن با چیدمان راننده محور که تنظیم و استفاده از همه آپشن ها را به آسانی در دسترس راننده قرار داده است تا سرنشینان فقط تکیه داده و سواری نرم و راحت خود لذت ببرند. با کمی دقت می توان دریافت نمای داخلی الدورادو 1975-1978 شباهت بسیار زیادی به مدل سِویل (SeVille-کادیلاک ایران) دارد. به عبارت دیگر با ورود مدل محبوب سِویل در سال 1975 به بازار، کادیلاک الهام بسیار زیادی از مدل الدورادو به عنوان یکی از لوکس ترین محصولات خود گرفت تا مدل موفق و پرفروش سویل را روانه بازار کند.
تریم دو رنگ داخلی یکی دیگر از ویژگیهای بارز و البته سنتی کادیلاک بود که در مدل الدورادو بصورت آپشن ارائه شد و مدل مورد بررسی فاقد آن است. اما صندلیهای بسیار پهن ردیف جلو در آن با سیستم کنترلی برقی در 8 جهت، سیستم کروز کنترل برقی با قابلیت افزایش یا کاهش سرعت، آنتن برقی اتوماتیک، سیستم رادیو پخش AM/FM با قابلیت جست و جو اتوماتیک کانالهای رادیویی، گرمکن شیشه عقب و سیستم شیشه شور و برف پاک کن شیشه جلو با قابلیت تنظیم سرعت و تاخیر که در آن زمان فقط بر محصولات لوکس خودروسازان آمریکایی عرضه میشد، سیستم تهویه مطبوع با قابلیت تنظیم دما مجهز به کمپرسو جدید با بازدهی بالا، سیستم روشنایی پیشرفته ویژه تنظیم نوردهی چراغها در شب مجهز به تایمر برای تعیین زمان خاموش شدن چراغها، سیستم تنظیم ارتفاع، قفل مرکزی هوشمند با قابلیت قفل اتومات به هنگام حرکت و سیستم فیبر نوری نشانگر صحت و سلامت سیستم روشنایی و راهنماهای خودرو تنها گوشهای از ویژگیهای لوکس این سدان پهن پیکر است.
ویژگیهای فنی: سنگین اما چالاک
نزدیک به 2.3 تن وزن. شاید قابل باور نباشد که این الدورادو 2.3 تنی از سیستم انتقال نیرو دیفرانسیل جلو بهره میبرد. بله درست خواندید، دیفرانسیل جلو! سال 1977 اولین سال در تاریخ جنرال موتورز بود که تمامی محصولات ساخته شده بر پلتفرم E (به استثنا بیوئیک ریویرا که در سال 1979 به این تیم پیوست) در فرمت دیفرانسیل جلو ساخته شدند. دقیقاً به همین دلیل است که خانواده خودروهای ساخته شده بر پلتفورم E ازجمله الدورادو مورد بررسی، همگی فضای نشیمن بسیار بزرگ و راحتی دارند چرا که دیگر از گلدانی گیربکس و تونل دیفرانسیل خبری نیست و کف اتاق مسطح و فراخ ساخته شده است.
کادیلاک برای الدورادو مدل 1977 به بعد پیشرانه V8 500CI عظیم 8.2 لیتری را کنار گذاشت و نمونه به روزتر V8 425CI به حجم 7 لیتر را برگزید. این پیشرانه توانمند به دلیل محدودیتهای بیمه و استانداردهای آلایندگی قدرتی معادل 180 اسب بخار و 435 نیوتنمتر گشتاور به تولید میرساند که چندان راضیکننده به نظر نمیرسد. الدورادو خودرو سرعتی و عضلانی نیست و نیازی به شتابگیری سریع ندارد اما با کمک گیربکس عجیب و غریب ارتقا یافته اتوماتیک سه سرعت با کد شناسایی GM TH425 میتواند تیکآف و هرزگردی در دنده 1 را تضمین کند.
این گیربکس نمونه تغییر یافته همان گیربکس GM TH400 معروف به گیربکس 400 جنرال موتورز است که برای انتقال نیرو از پیشرانه به چرخ مورد تغییرات اساسی قرار گرفته است. برخلاف خودروهای دیفرانسیل جلو، در الدورادو پیشرانه به صورت طولی نصب شده است در حالی که گیربکس با طراحی ترنس اکسل (Transaxle-قرارگرفته بر محور جلو) به چرخها متصل شده است. این طراحی عجیب و غریب که از ابداعات کمپانی مخترع و قدرتمند اولدزمبیل است به کمک زنجیرهای تقویت شده موتورسیکلت انجام میشود که در نوع خود کاملاً منحصر به فرد و یکتا است.
با وجود وزن 2.3 تنی و قدرت نهچندان زیاد پیشرانه، الدورادو قادر است تا در حدود 13 ثانیه جثه عظیم خود را به سرعت 100 کیلومتر بر ساعت و در نهایت به سرعت 200 کیلومتر بر ساعت برساند که با مدنظر قرار دادن استانداردهای آن زمان و مقایسه با لوکسهای اروپایی چون رولزرویس سریع و تیزپا به حساب میآید.
برای یکی از گرانترین و لوکسترین خودروهای آمریکایی آن هم در دوران کلاسیک، بدون شک مصرف سوخت فاکتور مهمی نبود. الدورادو با توجه به شرایط رانندگی چیزی در حدود 17 تا 24 لیتر در هر صد کیلومتر سوخت میل میکند تا راننده و سرنشینان را در رضایت و رفاه کامل به مقصد برساند.
الدورادو به دلیل داشتن وزن قابل توجه از تایرهای کلاسیک دور سفید بهره میبرد که با تایرهای دور سفید کلاسیک معمولی کاملاً متفاوت بود. این تایر نیز از اختراعات کمپانی اولدزمبیل بود و اولین بار بر اولدزمبیل تورونادو با عنوان تایرهای TFD (Toronado Front Drive) به معنای تورونادو دیفرانسیل جلو به بازار معرفی شد. این تایرها دارای دیواره مستحکمتر و ضخیمتر بودند تا بتوانند وزن قابل توجه بخش جلویی خودرو را در مانورهای تند و تیز و پیچهای تند بدون بروز مشکل تحمل کنند.
سخن نهایی
الدورادو یکی از برترین مدلهای کادیلاک است که تنها در نهمین نسل خود آن هم در تیراژ نسبتاً محدود موفق شد به خاک ایران راه یابد. این خودرو تلفیقی از لوکسگرایی جهانی، کیفیت، اصالت و حس اسپرتگرایی است که از برادرش اولدزمبیل تورونادو الهام گرفته است. واردات محدود، طراحی منحصر به فرد، لوکسگرایی در سطح بالا، لذت سواری و اعتبار برند آن را به یکی از برترین انتخابها در میان گزینههای کلاسیک و لوکس بدل میکند. اما باید به خاطر داشت حفظ و نگهداری چنین جواهری ارزان نخواهد بود. در انتها، از همکاری صمیمانه آقای هومن جهان میری بابت تهیه این مقاله، سپاسگزاری میکنیم.