تست فنی و بررسی سوزوکی GSX1300R هایابوسا؛ شاهین زمینی

مقدمه

شرکت‌های موتورسیکلت سازی که اسم و رسمی در دنیای سرعت و شتاب دارند، کم تعداد نیستند و هرچند برخی از محصولات آن‌ها به خاطر ویژگی‌هایی مثل بالاترین شتاب در کلاس زیر هزار سی‌سی یا عناوینی مثل زیباترین طراحی و ... معروف شده‌اند، اما بی‌شک هیچ موتورسیکلتی در دنیا قادر نیست تا نام و آوازه سوزوکی GSX1300R یا همان هایابوسا را زیر سوال ببرد.

موتورسیکلتی بسیار معروف در تاریخ این صنعت که به خاطر سرعت بسیار بالایش، عنوان سریع‌ترین موتورسیکلت تولید انبوه قرن بیستم را به خود اختصاص داد و باعث نوشتن قراردادی بین موتورسیکلت سازان برای محدودیت سرعت ساخته‌هایشان شد.

از شاهین تا هایابوسا:

هایابوسا به معنی شاهین اشاره به سرعت بالای این پرنده در زمان شیرجه زدن برای شکار دارد. این موتورسیکلت در کلاس اسپرت قرار دارد که با حجم بالای خود و پیشرانه‌ای که خروجی شگفت‌انگیزی دارد، اعداد و ارقام قابل توجهی از خود به جای گذاشته است. هایابوسا در سال 1999 معرفی شد و آنقدر طراحی و مشخصات آن قوی بود که تا 20 سال با کمترین تغییرات به حیاتش ادامه داد. نسل اول تا سال 2007 تولید شد و نسل دوم که از نظر ظاهری فقط تغییرات کمی در آن اعمال شده بود، از سال 2008 تا 2019 روی خط تولید بود، هرچند از نظر فنی این گونه نبود و تغییراتی در پیشرانه و سیستم صفحه کلاچ آن پیاده شد. هایابوسا اصلاً موتورسیکلت گرانی نیست و با قیمت نزدیک به 15 هزار دلار، برای بسیاری از علاقمندان به سرعت قابل دستیابی و خریداری بوده است.

البته در کشورمان این قضیه کاملاً متفاوت است. این دوچرخه سنگین وزن با سرعت بالای 300 کیلومتری خود باعث شد تا بین موتورسیکلت سازان اروپایی و ژاپنی یک توافق نوشته شود که دیگر موتورسیکلتی با قابلیت رسیدن به سرعت بالای 300 کیلومتر ساخته نشود و به این صورت تمام ساخته‌های اروپایی و ژاپنی از آن تاریخ به سرعت 299 کیلومتر در ساعت محدود شدند.

رقابت در دنیای سرعت:

هایابوسا در حقیقت برای شکست دادن هوندا CBR1100xx ساخته شد و تا سال‌ها بی‌رقیب بود چرا که تمام تلاش مهم‌ترین رقیبش یعنی کاوازاکی با ZX12R به جایی نرسید و هایابوسا با رسیدن سال 2000، توانست نام خود را به عنوان سریع‌ترین موتورسیکلت تولید انبوه قرن بیستم به ثبت برساند. اما کاوازاکی رقابت خود را با سوزوکی در قرن جدید نیز ادامه دارد و این بار نینجا خود را با افزایش حجم و با نام ZX14R به میدان فرستاد.

از طرفی سوزوکی نیز در سال 2008 به حجم پیشرانه هایابوسا 41 سی‌سی اضافه کرد تا بازهم کاوازاکی در پس رقیب خود بماند. اما در حالی که سوزوکی با تاپ اسپید 312 کیلومتر در ساعتش، خود را برنده این رویارویی می‌دانست، کاوازاکی برگ برنده خود را با نام H2R که به یک پیشرانه 998 سی‌سی مجهز به سوپرشارژر بود عرضه کرد تا با اختلافی چشمگیر و با سرعت بالای 400 کیلومتر در ساعت، رقیب خود را شکست دهد. سرانجام در حالی که همگان انتظار عرضه هایابوسا با موتور سوپرشارژ شده و یا توربو شده را از سوزوکی داشتند، موتورسیکلت سازان به توافقی برای محدود کردن سرعت ساخته‌هایشان به 299 کیلومتر رسیدند تا پیش از آنکه دولت‌ها برای اعمال این محدودیت‌ها وارد عمل شوند، خود راه چاره‌ای پیدا کرده باشند.

خداحافظی با هایابوسا:

این روزها آخرین سری از هایابوسا در آمریکا با قیمت پایه 14799 دلار در حال فروخته شدن است چرا که این موتورسیکلت یورو 3 به خاطر اجرایی شدن قانون آلایندگی یورو 4 از 31 دسامبر سال 2018 در منطقه اروپا، دیگر نمی‌توانست در آن منطقه فروخته شود. این قانون از سال 2016 باید اجرا می‌شد که با یک ارفاق دو ساله، اجرایی شدن آن را به سال 2018 موکول کردند. سوزوکی هم که قصد ارتقا آلایندگی پیشرانه شاهین خود را نداشت، اعلام کرد که آخرین ساخته‌های هایابوسا را در آمریکای شمالی که استانداردهای فعلی آن، محدودیتی برای این موتورسیکلت ایجاد نمی‌کند، خواهد فروخت و در اواخر سال 2019 به تولید آن خاتمه می‌دهد. این روزها زمزمه‌هایی مبنی برعرضه نسل بعدی هایابوسا در سال 2021 شنیده می‌شود که هیچ وقت از سوی سوزوکی تایید نشده است.

مشخصات فنی و حرکتی:

در حالی که نسخه‌های زرد رنگ و طلایی این موتورسیکلت جزو نسخه‌های محدود و خاص آن هستند، رنگ سفید آن نیز در جایگاه خاصی قرار دارد و این روزها فقط هایابوسا را در دو رنگ نقره‌ای و مشکی می‌توان خرید. پیشرانه سری اول این موتورسیکلت تا سال 2008 دارای 1299 سی‌سی حجم بود که با یک ارتقا در سری دوم به 1340 سی‌سی رسید. این ارتقا حجم که همراه با تغییراتی در گیربکس این موتورسیکلت نیز بود، منجر شد تا قدرت پیشرانه از 173 اسب بخار به 197 اسب افزایش پیدا کند.

هر سیلندر دارای دو نازل انژکتور 10 سوراخه است و دو ورودی هوای قار گرفته در دماغه موتورسیکلت وظیفه تامین هوای مورد نیاز این پیشرانه را برعهده دارند. نکته جالب در مورد گیربکس این موتورسیکلت این است که دارای برنامه‌ای به نام Suzuki Clutch Assist system یا همان SACS است که گشتاور را در زمان معکوس دادن دنده محدود می‌کند تا تعویض دنده نرم‌تری داشته باشیم و همچنین برای کاهش صدای تولیدی از گیربکس، سه دنده آخر توسط یک نازل اختصاصی، روغن پاشی می‌شوند.

اما باید بدانیم که هرچند هایابوسا موتورسیکلتی فوق سریع و پرسرعت است اما به خاطر وزن بالایی که دارد و علی رغم هندلینگ بسیار خوبش، سواری گرفتن از آن از عهده هر راننده‌ای بر نمی‌آید. وزن بالای این موتورسیکلت در کنار ابعاد درشت آن، باعث می‌شود مانورپذیری این شاهین ژاپنی کمی از موتورسیکلت‌های سبک وزن، پایین‌تر باشد و به نوعی، استفاده از تمام قابلیت‌های آن نیازمند یک راننده حرفه‌ای است. هرچند که اگر در پیچ و خم جاده و پیست بتوان از آن رد شد، در خط مستقیم و درگ لاین، همانند موشکی به جلو شلیک می‌شود. البته همین وزن بالا باعث شده است که سواری آن همچون صدای نرم و آرام پیشرانه حجیمش، نرم، پایدار و راحت باشد به نحوی که کنترل و ایستایی آن در سرعت‌های بالا، مثال زدنی است و سواری آن را می‌توان به شناور شدن تشبیه کرد که در این میان طراحی خاص بدنه و آیرودینامیک عالی هایابوسا در کنار سیستم فنربندی بی‌نظیرش بی تاثیر نیست.

ترمزها به خوبی توانایی متوقف کردن این غول 266 کیلوگرمی را دارند و مثل دیگر ساخته‌های سوزوکی از محصولات برمبو و نایسین هستند که در هایابوسا به شکل استاندارد، دارای سیستم ضد قفل ABS نیز شده‌اند. شاهین سوزوکی همچون دیگر 4 سیلندرهای اسپرت بایک این شرکت نیز حالت‌های مختلف رانندگی را به صورت پیش فرض دارد که بسته به انتخاب هرکدام، عکس‌العمل پیشرانه متفاوت خواهد بود. سه برنامه حرکتی A و B و C که در حالت اول، موتور تمام توانایی‌های خود را به نمایش خواهد گذاشت. در حالت B، خروجی پیشرانه در دورهای پایین محدود خواهد شد اما در دور موتورهای بالا، می‌توان از تمام 197 اسب بخار آن استفاده کرد و در حالت C با محدود شدن 50 درصد از توان پیشرانه، برای رانندگی در شهر مناسب است. نکته خاص دیگری که در این محصول سوزوکی دیده می‌شود، مخفی بودن جایگاه ترک دوم در عقب موتور است. جایگاهی که کمی خاص‌تر از دیگر اسپرت بایک‌ها بوده و با برداشتن قاب کوچکی در عقب زین اصلی، نمایان می‌شود.

استفاده از پیشرانه هایابوسا:

پیشرانه هایابوسا به واسطه توان بالایی که دارد، تنفس طبیعی بودنش که امکان اضافه کردن سوپر و توربوشارژر را به آن می‌دهد، قیمت مناسب آن، وزن کم و از طرفی استحکام بالایش، برای ساخته‌های دیگری نیز مورد استفاده قرار گرفته است. این پیشرانه را معمولاً در خودروهای کارت و اوپن ویل‌ها مثل وست‌فیلد مگابوسا که بر اساس لوتوس 7 ساخته شده است و یا محصولات شرکت رادیکال، کیترهام و حتی آریل می‌توان دید. ضمن اینکه خود شرکت سوزوکی نیز یک خودرو چرخ باز مفهومی به نام Suzuki GSX-R/4 را در سال 2001 با استفاده از همین پیشرانه به نمایش گذاشت.

از دیگر کاربردهای این پیشرانه، ترکیب دو عدد از آن‌ها به شکل یک موتور خورجینی V8 نیز بوده که در خودرو رادیکال SR8 نصب شد و توانست رکوردهای جالبی در پیست نوربرگ‌رینگ معروف به جهنم سبز از خود باقی بگذارد.

سخن آخر:

هایابوسا جزو گران‌ترین محصولات موجود در سبد سوزوکی است اما موتورسیکلت گران قیمتی نیست چرا که قیمت پایه آن که در حدود 15 هزار دلار است، با قیمت کلاس هزار سی‌سی از این شرکت برابر بوده و از قیمت برخی از ساخته‌های اروپایی نیز کمتر است اما با این حال در کشورمان به خاطر وجود تعداد بسیار اندکی که طبق برخی منابع فقط سه دستگاه به شکل قانونی وارد شده است، قیمت بسیار بالایی دارد. این موتورسیکلت طبق اندازه، حالت نشستن موتورسوار، ابعاد و طراحی آن و حتی کلاس‌بندی خود سوزوکی در کلاس اسپرت قرار دارد اما برخی آن را در کلاس اسپورت تورینگ نیز جای می‌دهند که بیشتر به خاطر سواری نرم آن و قابلیت تردد در مسیرهای بلند با این موتورسیکلت است. هایابوسا موتورسیکلتی برای به چالش کشیدن اسپرت بایک‌های کم‌حجم‌تر در پیست نیست اما گشتاور و قدرت بالایش می‌تواند تمام عقب ماندنش در پیچ و خم‌های مسیر در برابر موتورسیکلت‌های سبک را در قسمت مستقیم پیست جبران کند. این موتورسیکلت در بازار داخلی با قیمت 600 میلیون تومان به فروش رسیده است. در پایان از همکاری آقایان محسن مرگن و مجتبی مرگن و فریبرز عطایی که در تهیه و تدوین این گزارش، به ما کمک شایانی کرده‌اند، تشکر می‌کنیم.