تجربه نشان داده است که خودروهای سدان یا به اصطلاح صندوقدار، در بازار ایران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند. به همین خاطر گروه خودروسازی ایران خودرو تصمیم گرفت پس از عرضه موفق پژو 206 که به عنوان یک هاچ بک اسپرت و جوان‌پسند توانست سهم عمده‌ای از بازار خودروهای اقتصادی را به خود اختصاص دهد، نمونه صندوقدار این خودرو را روانه بازار کند تا توجه جامعه آماری بیشتری از مشتریان را به خود جلب کند.
اواسط سال 1385 نخستین پژو 206 صندوقدار که با همکاری شرکای اروپایی ایران خودرو طراحی شده بود، روانه بازار شد. این خودرو در ابتدا با نام پژو 206 آریان شناخته میشد، اما بعدها پسوند SD میان مردم رایج شد و از آن پس پژو 206 صندوقدار با نام SD شناخته شد. این خودرو مانند نسخه هاچ بک با چند تیپ گوناگون که شامل دو پیشرانه متفاوت و امکانات رفاهی گوناگون میشد، به بازار عرضه شد.
اما پس از گذشت 6 سال از عرضه این سدان خانوادگی، ایران خودرو بار دیگر تصمیم گرفت تا دستی بر سر و گوش این خودرو بکشد و محصولی جدید را به عنوان جایگزین ارزان قیمت پیکان به بازار معرفی کند. حاصل این تغییرات رانا بود که نتیجه بازنگری و داخلی سازی مهندسان ایرانی به منظور کاهش هزینه‌ها و در نهایت حذف نام پژو از روی این محصول بود.
از آن جایی که این دو خودرو دقیقاً مشابه یکدیگر هستند و بر روی یک پلتفرم شکل گرفته‌اند، از همان ابتدا رقابت نزدیکی با یکدیگر داشتند و دارند. حال اکنون که اوضاع بازار چندان مساعد نیست و قیمت‌ها سر به فلک می‌کشند، بر آن شدیم تا مقایسه‌ای در بازار خودروهای کارکرده کمتر از 50 میلیون تومان داشته باشیم. در این مقاله از خودروبانک قصد داریم نگاهی به ویژگی‌ها و نقاط ضعف پژو 206 صندوقدار و رانا داشته باشیم.
طراحی ظاهری
این ۲ خودرو از لحاظ پلتفرم بدنه کاملاً شبیه به یکدیگر هستند و هر دو براساس پلتفرم X12 طراحی شده‌اند. اما از آن جایی که پژو 206 صندوقدار تنها در بخش عقب تفاوت‌هایی با نسخه هاچ بک دارد، از مقبولیت بیشتری میان مشتریان برخوردار است. زیرا طراحی اروپایی این خودرو به گونه‌ای است که پس از گذشت چندسال هنوز هم مورد پسند بسیاری از مردم بوده و ظاهری نسبتاً مدرن را به نمایش می‌گذارد. همانطورکه گفته شد پژو 206 صندوقدار پروژه‌ای است که توسط مهندسان ایران خودرو و مهندسان اروپایی انجام شده است. اما نقطه قوت این پروژه نظارت برخی از کمپانی‌های مطرح از جمله پورشه آلمان روی طراحی بخش عقب به ویژه سیستم تعلیق آن است. بر همین اساس با بهره‌مندی از سیستم تعلیق پژو 206 RC برای چرخ‌های عقب نمونه صندوقدار، هندلینگ بهتر و پایداری بخش انتهایی بدنه که با اضافه شدن صندوق وزن بیشتری را متحمل می‌شود، تضمین شده است. همانطورکه گفته شد پسوند SD اضافه شده در انتهای نام این خودرو، اکنون رایج شده و با این نام شناخته می‌شود. اما شاید جالب باشد بدانید که این دو حرف لاتین برگرفته شده از عبارت فینگیلیش SANDOGH DAR است که البته برخی از کارشناسان برای برطرف کردن این موضوع بیان کرده‌اند که این دو حرف از کلمه SEDAN گرفته شده است.
رانا خودرویی است که به عنوان یک محصول مستقل و جدید روانه بازار شد، اما حقیقت امر آن است که رانا یک نمونه فیس‌لیفت شده از پژو 206 صندوقدار است که برخی اصلاحات و تغییرات در طراحی آن صورت گرفته است. از آن جایی که قیاس ظاهری یک امر کاملا سلیقه‌ای است، عده‌ای ظاهر رانا را هماهنگ‌تر و زیباتر از 206 صندوقدار می‌دانند. اما بسیاری برخلاف این موضوع فکر میکنند و ظاهر 206 را هماهنگ‌تر و استانداردتر از رانا می‌دانند.
طراحی داخلی
اما داستان در بخش طراحی داخل کابین کمی متفاوت‌تر است، زیرا پژو 206 یکی از خودروهایی بود که در زمان ورود به بازار ایران، به دلیل داشتن کابینی مدرن و با کیفیت، تواست نظر بسیاری از خریداران را به خود جلب کند. اما کم‌کم با آغاز داخلی‌سازی قطعات کابین، افت کیفیت نیز آغاز شد و شاهد تنزل جدی در کیفیت متریال مصرفی در کابین این خودرو بودیم. این روند در سال 91 و با آغاز تحریم‌ها و نرسیدن قطعات اصلی پژو به کشور، شدت گرفت و قطعات چینی و ایرانی جایگزین قطعات با کیفیت فرانسوی شد.
اما کابین رانا که از طرحی مستقل بهره گرفته است، به عقیده بسیاری از کارشناسان کاملاً ناهماهنگ و ناموزون بوده که به هیچ عنوان احساس خوشایندی که درون کابین 206 به سرنشینان منتقل میشد را بازگو نمی‌کند. همچنین جنس بی‌کیفیت و نامرغوب داشبورد از نقاط ضعف کابین رانا است که در مقایسه با پژو 206 صندوقدار در چند رده پایین‌تر جای می‌گیرد.
باتوجه به اینکه هر دو خودرو از پلتفرمی مشترک بهره گرفته‌اند، فضای درون کابین تا حد زیادی یکسان بوده و نمی‌توان تفاوت چندانی میان آن‌ها مشاهده کرد. نکته قابل توجهی که انتظار می‌رفت در رانا برطرف شود، کمبود فضای پا برای سرنشینان عقب بوده که در پژو 206 صندوقدار و هاچ بک مشکلات زیادی را برای سرنشینان بوجود آورده است. اما متاسفانه باوجود بازنگری طراحی در رانا، این مشکل همچنان وجود دارد و از نقاط ضعف آن به شمار می‌رود.
اما فضای قسمت بار و صندوق عقب در این خودرو متفاوت بوده و رانا حدود 23 درصد فضای بیشتری را در اختیار سرنشینان قرار می‌دهد که در مقایسه با 206 صندوقدار، این یک برتری نسبی به شمار می‌رود. در واقع می‌توان گفت حجم صندوق پژو 206 SD حدود 400 لیتر و حجم صندوق رانا حدود 450 لیتر است که این میزان می‌تواند برای خانواده‌ها اهمیت داشته باشد.
امکانات رفاهی
پژو 206 صندوقدار با چند تیپ مختلف به بازار عرضه می‌شود که تفاوت‌های زیادی از نظر فنی و امکانات رفاهی با یکدیگر دارند. اما محبوب‌ترین تیپ این خودرو V8 است که از همان پیشرانه TU5 206 تیپ 5 بهره می‌گیرد و بالاترین سطح امکانات رفاهی را دارا می‌باشد. از طرفی رانا نیز با دو تیپ EL و LX به بازار عرضه می‌شوند که تنها تفاوت آن‌ها در وجود برخی از امکانات رفاهی خلاصه می‌شود.
خودروهای مورد نظر ما در این تست از نوع پژو 206 صندوقدار V8 و رانا EL بوده که تفاوت‌هایی در امکانات رفاهی با یکدیگر دارند.
رانا EL از نظر امکانات رفاهی از وضعیت چندان مناسبی برخوردار نبوده و تنها دارای دو عدد کیسه هوا راننده و سرنشین، سیستم ترمز ABS و EBD، فرمان هیدرولیک، سیستم تهویه دستی، تنظیم برقی آینه‌های جانبی، شیشه‌های دستی برای عقب است. اما نمونه LX این خودرو دارای امکانات بیشتری نظیر بالابر برقی هر چهار شیشه با قطع کن اتوماتیک و قفل شیشه‌های عقب، سیستم عیب یابی (مالتی پلکس)، مه شکن جلو و عقب، تنظیم زاویه نور چراغ، تنظیم دستی صندلی‌های جلو با قابلیت تنظیم ارتفاع و کمربندهای سه نقطه‌ای پیش کشنده است.
اما پژو 206 صندوقدار V8 دارای امکانات بیشتری از رانا است که این موضوع برای مشتریان از اهمیت بیشتری برخوردار است. از امکانات این تیپ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد. دو عدد کیسه هوای راننده و سرنشین جلو، ترمزهای دیسکی جلو و عقب مجهز به سیستم ABS و EBD، سیستم تهویه مطبوع اتوماتیک، تنظیم برقی آینه ها به همراه گرمکن، شیشه بالابر جلو و عقب برقی با قطع کن اتوماتیک، قفل شیشه‌های عقب، فرمان هیدرولیک و نظیم ارتفاع نور چراغ‌های جلو.
مشخصات فنی
از نظر فنی هر دو خودرو دارای مشخصات مشترکی هستند که از پیشرانه TU5 بهره می‌گیرد. این موتور چهار سیلندر با حجم دقیق 1587 سی‌سی توانایی تولید نیرویی معادل 110 اسب بخار در 5800 دور در دقیقه و حداکثر گشتاور 142 نیوتون متر در 4000 دور در دقیقه را دارد. اما در برخی منابع قدرت خروجی این موتور را برای رانا 105 اسب بخار اعلام کرده‌اند که البته این موضوع تاثیر چندانی در شتاب و سواری این دو خودرو نداشته است و تجربه رانندگی این دو تا حدودی مشابه یکدیگر هستند.
نیروی تولید شده موتور در هر دو خودرو به وسیله جعبه دنده 5 سرعته دستی به چرخ‌های جلو منتقل می‌شود. لازم به ذکر است که پژو 206 صندوقدار در زمانی با جعبه دنده اتوماتیک 4 سرعته AL4 نیز عرضه میشد که با تیپ V9 در بازار شناخته می‌شود. اما رانا هرگز به جعبه دنده اتوماتیک مجهز نشد.
تجربه رانندگی
هنگامی که پشت فرمان هر دو خودرو می‌نشینید، تفاوت زیادی را میان آن‌ها احساس نمی‌کنید. این موضوع به این خاطر است که پژو 206 هایی که از سال 91 به بعد تولید شدند، دستخوش تغییرات بنیادی در قطعات یدکی شدند و اکثر قطعات آن‌ها با نمونه چینی و ایرانی جایگزین شدند که این موضوع کیفیت این خودرو را به شدت کاهش داد. همچنین از آن جایی که این داخلی‌سازی از زمان پروژه ساخت رانا آغاز شد، از آن پس قطعات بکار رفته در رانا و پژو 206 صندوقدار V8 و هاچ بک تیپ 5 با یکدیگر مشترک شد. در واقع می‌توان مرگ تدریجی کیفیت پژو 206 را دقیقاً از همان زمان دانست. زیرا کامپیوتر یا همان ECU این خودرو با نمونه چینی جایگزین شد.
از نکات بارز در تجربه رانندگی با این خودرو می‌توان به سیستم ترمزهای قوی اشاره کرد که به خوبی می‌تواند از پس جثه هر دو خودرو برآمده و شتاب آن را کنترل کند. اما یکی دیگر از مشکلاتی که به دلیل داخلی‌سازی در هر دو خودرو به وجود آمده است، سیستم کلاچ بوده که با توجه به نمونه‌های فرانسوی مدل پایین‌تر، بسیار خشک و سفت‌تر عمل کرده که در ترافیک‌های شهری می‌توانند برای راننده آزاردهنده باشد.
به همین خاطر بسیاری از مالکان این دو خودرو پس از خرید اقدام به تعویض کیت کلاچ با نمونه فرانسوی میکنند که البته با توجه به شرایط کنونی، پیدا کردن قطعات اورجینال در بازار کار بسیار دشواری بوده که در صورت یافتن، ممکن است با قیمت‌های نجومی و باورنکردنی مواجه شوید.
یکی دیگر از نقاط مشترک هنگام رانندگی با هر دو خودرو، سر و صدای اضافی از داشبورد و ستون‌ها است که پس از چند ساعت رانندگی، سرنشینان را آزار داده و موجب کلافگی می‌شود. این موضوع در 206 های مدل پایین باتوجه به کارکرد بالا و استهلاکی که داشته‌اند، کمتر دیده می‌شود که بازهم بی‌کیفیتی قطعات چینی و ایرانی را گوشزد می‌کند.
در کل می‌توان گفت که تجربه رانندگی با 206 صندوقدار تا حدودی بهتر از رانا بوده و احساس بهتری را به راننده و سرنشینان منتقل می‌کند. اما به طور کل نمی‌توان تفاوت چندانی میان آن‌ها قائل شد، زیرا 206 های کنونی از کیفیت بسیار پایینی برخوردار هستند و اغلب به دلیل افت کیفیت زود هنگام، مالکان خود را دچار دردسر میکنند. به همین خاطر رانا نیز از این قضیه مستثنی نبوده و به دلیل بهره‌مندی از همان مشخصات فنی، دارای ایرادات و اشکالات فنی مشابهی با پژو 206 صندوقدار V8 است.
نتیجه گیری
تا چند ماه گذشته این دو خودرو در بازه قیمتی 30 تا 40 میلیون تومان بودند و میشد با بودجه‌ای حدود 35 میلیون تومان خودرویی سالم از لحاظ فنی با کارکردی متوسط خریداری کرد. اما اکنون باتوجه به افزایش قیمت‌ها، بازار کارکرده نیز دستخوش تحولات اساسی شده و قیمت‌ها رو به افزایش رفته‌اند. به همین خاطر در حال حاضر می‌توان گفت که رانا و پژو 206 صندوقدار V8 در بازه قیمت 45 تا 60 میلیون تومان در بازار کارکرده جای دارند که بسته به میزان کارکرد و سلامت فنی و ظاهری ارزش‌گذاری می‌شوند. اما در نظر داشته باشید که اگر قصد خرید خودرویی این چنینی را دارید، باید به فکر هزینه نگهداری بالا و قیمت بالای قطعات یدکی آن نیز باشید. زیرا همانطور که در بالا اشاره کردیم، بخش عمده‌ای از قطعات اصلی این خودرو با نمونه چینی جایگزین شده که دردسرهای زیادی را برای مالکان ایجاد کرده است.
