نام پژو با صنعت خودرو ایران عجین شده و از سال‌های دور شاهد همکاری این برند فرانسوی با خودروسازان ایرانی هستیم. اما این همکاری طی سال‌های گذشته حواشی زیادی را در پی داشته است که علت آن هم بد عهدی طرف فرانسوی و خوش خیالی سیاستمردان و مدیران صنایع خودرو سازی کشور است. همکاری مشترک ایرانخودرو و پژو فرانسه حدوداً از سال 1369 شمسی با عرضه پژو 404، 504 و 205 آغاز شد. همچنین پس از آن دو مدل موفق و معروف 405 و 206 از سری تولیدات مشترک ایرانخودرو و پژو فرانسه در ایران به‌شمار می‌روند که توانستند با روند سریع داخلی‌سازی، تیراژ تولید بالایی داشته باشند.
اما اوایل دهه 90 و با آغاز تحریم‌های بین‌المللی، این شرکت فرانسوی زمزمه ترک بازار ایران را شروع کرد تا سرانجام در سال 1391 به‌طور کامل به همکاری خود با ایران پایان داد. پس از آن به دلیل تامین قطعات یدکی خودروهای مذکور از چین، کیفیت محصولات تولیدی پژو در ایران به‌شدت افت کرد که موج عظیمی از اعتراضات خریداران را در پی داشت.
اما این ماجرای همکاری و اعتماد از سوی ایرانیان مجدداً پس از 5 سال شکل گرفت و با توافقاتی که در عهدنامه برجام صورت گرفت، دوباره شاهد حضور این برند فرانسوی در غالب شرکت ایکاپ که به عنوان سازمان مشترک میان پژو و ایرانخودرو شناخته می‌شود در بازار ایران بودیم. اما نکته مثبت این بازگشت، عرضه محصولات جدید و بروز مانند پژو 508 و 2008 به بازار ایران بود که البته با راه اندازی و تجهیز مجدد خط تولید، تعداد قابل توجهی پژو 2008 در ایرانخودرو تولید شد.
البته علاوه‌بر این دو مدل، مدل‌های دیگری نظیر 208 و 301 نیز در دستور کار عرضه این شرکت قرار داشت که تنها تعداد محدودی 301 توانستند به‌صورت وارداتی با مدل 2016 به بازار ایران راه پیدا کنند. شایان ذکر است که 301 به عنوان دومین محصول مونتاژی در ایران شناخته میشد که باتوجه به گفته‌های مدیرعامل ایرانخودرو، با داخلی‌سازی 50 درصد قرار بود روی خط تولید ایرانخودرو بیاید. اما متاسفانه با خروج ناگهانی و یک‌طرفه آمریکا از برجام، مجدداً شریک فرانسوی فعالیت خود را در ایران به تعلیق درآورد و بار دیگر اعتماد ایرانیان را با بدعهدی خود زیر سوال برد.
پس از اعلام قطع همکاری پژو با ایران خودرو، قیمت محصولات پژو در بازار آزاد با رشد چشمگیری مواجه شد که بر همین اساس پژو 301 که تا پیش از این حدود 100 میلیون تومان قیمت داشت، این روزها در آگهی‌های اینترنتی قیمتی حدود 125 تا 132 میلیون تومان پیدا کرده است. اما نکته‌ای که در این میان مطرح است، عرضه نسل پیشین این خودرو به‌صورت محدود به بازار ایران بود که البته با استقبال بسیار کمی همراه شد. ما نیز در این مقاله قصد داریم به سراغ این خودروی ناموفق در بازار برویم و به بررسی آن بپردازیم. با خودروبانک همراه باشید.
آشنایی با پژو 301
پژو 301 خودرویی است که در سال 2012 برای اولین‌بار در نمایشگاه خودرو پاریس رونمایی و معرفی شد. این خودرو که در کلاس سدان‌های کامپکت رده C قرار دارد، با هدف عرضه در بازارهای نوظهور پا به عرصه رقابت گذاشت. پژو ۳۰۱ از سیستم نام‌گذاری جدید پژو تبعیت می‌کند. در این سیستم، کد شناسایی خودروهایی که برای بازارهایی که پژو در آن‌ها حضور گسترده‌ای ندارد به دو رقم ۰۱ ختم می‌شوند مانند ۳۰۱. اما مدل‌هایی که برای بازارهایی که مدتهاست پژو در آن‌ها حضور دارد، به دو رقم ۰۸ ختم می‌شود مانند ۲۰۸، ۲۰۰۸ و ۵۰۸.
طراحی ظاهری ساده و قدیمی
از آن‌جایی که نسل اول این خودرو توانست وارد بازار ایران شود، از طرحی ساده و قدیمی بهره می‌برد که به عقیده بسیاری از علاقه‌مندان به سدان های اقتصادی، دارای ظاهری خسته‌کننده و بی روح است. گفتنی است که نسل جدید این خودرو که قرار بود به‌صورت مونتاژ داخل با مدل 2017 به بازار عرضه شود، از زبان طراحی جدید پژو بهره گرفته که شباهت زیادی با مدل 508 دارد.
نمای جلوی خودرو که اصلی‌ترین بخش در طراحی ظاهری به‌شمار می‌رود، به‌طور کلی دارای پیچیدگی زیادی نبوده و از یک جلوپنجره بزرگ با خطوط افقی کرومی تشکیل شده است. همچنین چراغ‌های اصلی که با طرحی کشیده و ظاهری نامنظم در طرفین خودرو قرار گرفته است، دارای ظاهری قدیمی بوده که هیچ‌گونه اثری از تکنولوژی در آن دیده نمی‌شود. طراحان پژو با نصب لوگوی معروف این برند یعنی همان شیر فرانسوی روی کاپوت و ایجاد خطوط برجسته روی در موتور، سعی بر تهاجمی‌تر نشان دادن این سدان داشتند که البته نمی‌توان به طور قطع گفت که در این زمینه موفق شده‌اند.
در نمای جانبی، ۳۰۱ ساده و بدون هیچ المان اضافه‌ای طراحی شده است. تنها نکته‌ای که در نمای جانبی این خودرو وجود دارد، خط افقی برجسته‌ای است که از گلگیر جلو تا بخش انتهایی خودرو امتداد یافته است، همچنین زه کرومی نصب شده زیر شیشه‌های جانبی نیز تاحدودی این طرح کسل‌کننده را احیا کرده است. نمای عقب پژو 301 با دلیل پیروی از زبان طراحی پیشین پژو، شباهت زیادی با مدل‌های گذشته این برند از جمله 407 دارد. از طرفی به دلیل حضور پژو 407 در سال‌های گذشته در بازار ایران، این طرح تازگی چندانی برای مشتریان ایرانی ندارد. چراغ‌های بزرگ و کشیده که تا روی گلگیرها ادامه دارد، اصلی‌ترین المان در نمای عقب به‌شمار می‌روند، زیرا هیچ‌گونه ریزه‌کاری در ظاهر عقب این خودرو مشاهده نمی‌شود. همچنین نشان تجاری پژو که در مرکز در صندوق جا گرفته است، خالی بودن فضای در صندوق را پر کرده است.
فضای کابین جادار و راحت
با ورود به کابین پژو 301، اولین موردی که توجه شما را به خود جلب می‌کندف فضای مناسب برای سرنشینان است. این جاداری کابین به‌گونه‌ای است که فضای کافی پا برای سرنشینان عقب به خوبی برای افراد بلند قد تعبیه شده است. همچنین ارتفاع سقف به گونه‌ای است که سرنشینان به راحتی می‌توانند سوار و پیاده شوند. طراحی کابین برخلاف طراحی ظاهری از المان بروزتری برخوردار است. کنسول میانی داشبورد که محل قرارگیری ادوات مربوط به سیستم صوتی و سیستم تهویه مطبوع هوا است، دارای تریم مشکی پیانویی است که ظاهری اسپرت و زیبا را پدید آورده است. نکته جالب در طراحی داشبورد، الهام‌گیری از نمای بیرونی است که دریچه‌های ورودی هوا به کابین مانند جلوپنجره خودرو طراحی شده‌اند. اما غربیلک فرمان یکی از ضعیف‌ترین بخش‌ها در طراحی کابین بوده که به دلیل داشتن ظاهری ساده، هیچ‌گونه هماهنگی با سایر بخش‌های کابین ندارد. همچنین به دلیل وجود دسته کنترل سیستم صوتی پشت فرمان (دقیقاً همان کنترلر صوتی پژو 206) هیچ‌گونه کلید و دکمه‌ای روی غربیلک فرمان وجود ندارد.
متریال مصرفی درون کابین به دلیل ارزان تمام شدن قیمت خودرو، از کیفیت چندانی برخوردار نیست اما در مقایسه با خودروهای اقتصادی موجود در بازار از جمله رنو سیمبل، می‌توان گفت در جایگاه مناسب‌تری قرار دارد.
امکانات رفاهی پژو 301
از آن‌جایی که این خودرو در رده سدان‌های متوسط شهری است، نمی‌توان انتظار لیست کاملی از امکانات رفاهی را از آن داشت، اما با این حال پژو 301 های وارداتی دارای امکانات رفاهی نسبتاً خوبی هستند که از بین آن‌ها می‌توان به مواردی همچون کروزکنترل و سیستم محدودکننده سرعت، سیستم کنترل پایداری الکترونیکی ESP ، سیستم ترمز ضد قفل ( ABS )، سیستم ترمز اضطراری (EBS) سنسور دنده‌عقب، سیستم پایش فشار تایرها، روشن شدن خوکار چراغ‌های خطر حین ترمزگیری‌های شدید، کیسه‌های هوای جانبی و جلویی و پرده‌ای، سیستم تهویه مطبوع دستی با تنظیمات برقی، آینه‌های جانبی برقی به همراه گرمکن، صفحه کیلومتر با طراحی ارگونومیک، شیشه‌های برقی جلو و عقب و شیشه عقب با گرمکن اشاره کرد.
اما با این حال جای خالی برخی از آپشن‌ها از جمله کی‌لس استارتر، تودوزی چرمی، سانروف و تنظیم برقی صندلی‌های جلو علی‌الخصوص صندلی راننده، به خوبی در خودرو احساس می‌شود.
تجربه رانندگی و مشخصات فنی
کمپانی پژو برای این سدان کلاس C یک پیشرانه کم حجم اقتصادی را درنظر گرفته که با کد فنی EC5 شناخته می‌شود. این پیشرانه چهار سیلندر خطی 16 سوپاپ با حجم دقیق 1587 سی‌سی توانایی تولید نیرویی معادل 114 اسب‌بخار در 6000 دور در دقیقه و حداکثر گشتاور 150 نیوتون متر در 4000 دور در دقیقه را دارد. اما نکته مثبتی که در مشخصات فنی این خودرو به چشم میخورد، بهره‌گیری از گیربکس اتوماتیک 6 سرعته است که نیروی تولید شده موتور را به چرخ‌های جلو منتقل می‌کند. همین موضوع سبب شده تا سیکل ترکیبی مصرف سوخت این خودرو عدد 6.6 لیتر در هر 100 کیلومتر را ثبت کند که این عدد برای یک سدان متوسط شهری عدد قابل توجهی است.
با دانستن این اطلاعات پشت فرمان پژو 301 می‌نشینیم تا ببینیم این خودروی ناموفق در بازار، در عمل چگونه است. در همان ابتدای کار و با بازکردن سوییچ تاشوی این خودرو، می‌توان به خوبی متوجه کمبود برخی از امکانات که در بالا نیز به آن اشاره کردیم، شد. با این حال با چرخاندن سوییچ پیشرانه کم حجم این خودرو را روشن می‌کنیم. همان‌طور که انتظار می‌رفت با روشن شدن موتور صدا و لرزش چندانی درون کابین احساس نمی‌شود که این موضوع یعنی عایق‌بندی خوب کابین می‌تواند یکی از مزایای این خودرو باشد.
با کمی گشت و گذار در خیابان‌های تهران متوجه سواری نرم و بدون تنش این خودرو شدیم که البته این جزو اصلی‌ترین مشخصه‌های خودروای فرانسوی به‌شمار می‌رود. سیستم تعلیق این خودرو که در قسمت جلو از نوع مک‌فرسون و قسمت عقب نیمه مستقل به همراه میله پیچشی است، عملکرد بسیار خوبی از خود نشان داده و در جذاب ضربات ناشی از ناهمواری مسیر، بسیار دقیق عمل می‌کند. به همین خاطر سواری نرم و راحتی را با این خودرو تجربه خواهید کرد.
موتور 1.6 لیتری این خودرو با توان 114 اسب‌بخار را نمی‌توان موتوری قدرتمند دانست، اما با این حال به دلیل خانوادگی بودن این خودرو کشش قابل قبولی را از خود نشان می‌دهد. از طرفی عملکرد گیربکس 6 سرعته اتوماتیک که قابلیت تعویض دستی دنده نیز دارد، در شهر خوب بوده و بدون ضربه زدن اقدام به تعویض دنده‌ها می‌کند. اما اگر قصد شتاب‌گیری ناگهانی با این خودرو داشته باشید، ممکن است تعویض دنده به دنده‌های پایین‌تر کمی با تاخیر انجام شود. همچنین ضریب دنده‌ها به نوعی است که اگر در یک مسیر سربالایی در حرکت باشید و کمی پدال گاز را بیش از اندازه فشار دهید، دنده‌ها دائما کم و زیاد شوند. گیربکس این خودرو دارای دو حالت رانندگی اسپرت و برفی است که با تنظیم حالت اسپرت، دور موتور تا بالاترین حد ممکن پر می‌شود و تعویض دنده‌ها کمی با طمانیه انجام می‌پذیرد. اما در این حالت صدای موتور کمی بیش از حد ممکن به داخل کابین نفوذ می‌کند.
در خصوص هندلینگ و تعادل پژو 301 نیز باید گفت که به دلیل بهره‌مندی از سیستم کنترل پایداری، چسبندگی خودرو به هنگام مانورهای ناگهانی قابل قبول است. اما نباید انتظار این را داشته باشید که با سرعت‌های بالا تعادل خودرو در پیچ برهم نخورد. همچنین ممکن است در پیچ‌ها احساس کنید که قسمت انتهایی خودرو در حال منحرف شدن است که در واقع این‌طور نبوده و به دلیل بازی و تکان‌های بدنه روی سیستم تعلیق، این گونه احساس می‌شود. سیستم ترمز پژو 301 در بخش جلو از نوع دیسکی خنک شونده است، اما چرخ‌های عقب از ترمز کاسه‌ای بهره می‌گیرند که این موضوع از نقاط ضعف 301 به‌شمار می‌رود. با این حال نمی‌توان گفت که این خودرو دارای سیستم ترمز ضعیفی است، اما آن‌طور هم که انتظار می‌رود قوی به نظر نمی‌رسد.
نتیجه‌گیری
در پایان اگر بخواهیم نتیجه‌گیری کلی از پژو 301 داشته باشیم، باید بگوییم که قیمت‌گذاری نه‌چندان مناسب سبب شد تا این خودرو علی‌رغم مشخصات فنی و قابلیت‌های قابلی قبولی که دارد، چندان مورد استقبال خریداران قرار نگیرد. از طرفی خدمات پس از فروش مناسب که از سوی امدادخودرو ایران برای خودروهای پژو انجام می‌گیرد، یکی از نقاط قوتی است که در نگاه اول خریداران پژو را دلگرم می‌کند اما در بلند مدت و در صورت پژو از ایران سرنوشت تامین قطعات این مدل چندان روشن نیست. از سوی دیگر برخی از اشتراکات قطعات فنی این خودرو با موتور TU5 سبب شده تا مالکان این خودرو دغدغه چندانی برای تامین قطعات یدکی نداشته باشند.
امیدواریم که باتوجه به اتفاقات پیش آمده، به تعلیق در آمدن فعالیت‌های پژو در ایران به‌صورت مقطعی باشد و مجدداً واردات و مونتاژ این خودرو در ایران از سر گرفته شود، زیرا نسل جدید این خودرو که قرار بود در ایرانخودرو مونتاژ و تولید شود، دارای ظاهری مدرن‌تر و امکانات رفاهی بیشتری است که با سلیقه مشتریان ایرانی تطابق بیشتری دارد، اما در شرایط فعلی نمی توان تصور کرد که این خودرو نسبت به رقیبی مانند سراتو سایپا، شانسی برای رقابت و درخشش در بازار داشته باشد.
