مقدمه
پیشرانه های توربو مدت ها بخاطر مشکلاتی از قبیل دردسرهای نگهداری، خرابی های مداوم، لگ اولیه بیش از حد و مواردی از این دست، عمومیت پیدا نمیکردند و فقط بر روی درصد کمی از محصولات استفاده میشدند. اما گذشت زمان و رفع نقایص این تکنولوژی از یک طرف و بحران سوخت و آلودگی هوا از طرف دیگر باعث شد که کمپانی ها رفته رفته به سمت استفاده از پرخوران ها حرکت کنند و اکنون از برندهای درجه چندم چینی گرفته تا برترین خودروسازان آلمان، از این طریق بازدهی موتورهای احتراقی خود را بالا میبرند. خوب کشور ما هم پس از یک وقفه طولانی و حرف و حدیث های فراوان بالاخره تصمیم گرفت از این تکنولوژی بهره ببرد و با ارائه سمند سورن توربو، سرکی هرچند خفیف به دنیای ماشین های روز بکشد. حالا پس از مدتی این موتور با مقداری اصلاحات بر روی نسخه فیس لیفت شده سمند یعنی دنا نیز قرار گرفته و خودروبانک مثل همیشه اینجا حاضر است تا ببیند دست پخت جدید ایران خودرو چطور از آب درآمده.
طراحی ظاهری
قضاوت در مورد طراحی دنا کمی سخت است. از طرفی میتوانیم دنا را یک ماشین خشن و تا حدودی خوش قیافه بدانیم که به نسبت پدرش سمند، زیباتر شده و با صورت پر جذبه تر نسبت به برخی از رقبا حس بهتری به مالکش هدیه میکند؛ و از طرف دیگر میشود بخاطر استفاده از خطوط قدیمی "نسبت به ماشین های روز" و ناهماهنگی میان بعضی قطعات از ظاهرش ایراد گرفت. اما با تمامی این صحبت ها در بازاری که در آن جد بزرگ دنا یعنی 405 با تیپ متعلق به دهه هشتاد میلادی(!) تولید میگردد، همین میزان پیشرفت هم غنیمت محسوب میشود. تازه در مدل پلاس قطعاتی مثل درب ها، خطوط کناری و گرافیک داخلی چراغها به روز رسانی شده اند و چند قطعه مثل سانروف و بالچه کوسه ای هم به اتومبیل اضافه شده تا چین و چروک های دوران میانسالای دنا، پشت این زیور آلات روز پنهان شوند.
اگر یادتان باشد در مقاله بررسی دنا پلاس این طراحی را به طور کامل نقد کردیم و تمامی خوبی ها و بدی هایش را گفتیم؛ پس اینجا دیگر خیلی سرتان را درد نمی آورم. فقط این را بگویم که پلاس توربو همان لباس های پلاس تنفس طبیعی را به تن کرده اما با پوشیدن کفش های زیباتر و بزرگتر 16 اینچی، مقداری خوش تیپ تر از برادرش شده است. در واقع بدلیل ارتفاع زیاد گلگیرها و بلندی درب های دنا، رینگ های 15 اینچی قبلی زیر بدنه کوچک نظر میرسیدند و خوشبختانه این ناهماهنگی در نمونه توربو برطرف شده است.
طراحی داخلی
در داخل هم همه چیز شبیه به قبل است و در نگاه اول تفاوتی میان میهمان امروزمان با پلاس اتمسفریک و حتی دنای ساده دیده نمیشود. اما با دقت بیشتر میتوان به تغییرات کوچکی مثل طراحی جدید دسته دنده یا دوخت قرمز رنگی که فرمان، گردگیر دنده و زیرپایی ها را تزئین نموده پی برد. البته باید اعتراف کنم که همین طراحی قدیمی همچنان در قیاس با بسیاری از ماشین های اقتصادی این رده جذاب محسوب میشود. از نکات مثبت کابین میتوان به خطوط منطقی و هماهنگ داشبورد، چیدمان مناسب نشانگرهای پشت آمپر و استفاده از قطعاتی با طرح چوب که حس لوکسی به سرنشینان هدیه مینمایند اشاره کرد.
ولی این کابین با تمامی خوبی هایش مشکلاتی هم دارد. اولین مشکل بحث کیفیت است. البته استفاده از پلاستیک خشک برای این رده کاملاً طبیعی است و به این قضیه ایرادی نمیگیریم؛ اما در روز تست مواردی دیده شد که مقداری ما را نا امید کرد. مثلاً در هنگام حرکت، صدای جیر جیر کمی از داشبورد به گوش میرسید که هر چند خیلی خفیف بود اما با توجه به کارکرد بسیار پایین ماشین مورد تست، ما را در مورد سمفونی احتمالی که در آینده از قطعات کابین نواخته خواهد شد نگران کرد. مشکل دیگر اینکه تمامی درب های دنا "از درب راننده گرفته تا زیرسیگاری عقب!" به سختی باز و بسته میشوند که این قضیه نشان از بی دقتی در مونتاژ دارد. بدتر از همه اینها امروز یک دنا ساده با کارکرد نه چندان بالا در صحنه حضور داشت که قطعه پلاستیکی روی ستون میانی اش بدون هیچ ضربه ای شکسته شده و از جا در آمده بود! خوب پس کیفیت داخلی دنا هر چند از فاجعه ای مثل رانا بهتر است اما در مجموع تعریف چندانی هم ندارد.
مشکل دوم مسئله بی دقتی در طراحی و عدم توجه به یک سری ریزه کاری هاست. مثلاً در هنگام استارت زدن متوجه میشوید که جای کافی برای دست شما در نظر گرفته نشده و در نتیجه مجبورید مثل خانم هایی که تازه لاک زده اند(!) سویچ را بصورت دو انگشتی در جایش بچرخانید! یا در هنگام بسته بودن درب های جلو، دسترسی به تنظیمات برقی صندلی ها دشوار میشود. یک مشکل دیگر اینکه بنا به دلایلی مثل حجیم تر شدن داشبورد و افزایش ضخامت قسمت داخلی سقف "بخاطر اضافه شدن سانروف"، فضای اتاق مقداری کوچک شده. البته هنوز هم فضای داخلی دنا برای استفاده های معمول خانوادگی کافی به نظر میرسد اما با توجه به اینکه پلتفرم های مشترک این محصول از جمله 405 و سمند کابین جادار تری دارند، مشخص میشود که فضا سازی دنا با نقص هایی مواجه بوده.
ولی با تمامی این انتقادات در مجموع از محیط داخلی راضی بودیم و زیبایی داشبورد، راحتی صندلی ها و وجود آپشن های زیاد باعث شد که بتوانیم مشکلاتش را تا حدودی به دست فراموشی بسپاریم.
راستی این هم از قلم نیندازم که صندوق 500 لیتری دنا، مثل تمامی خانواده سمند، جای کافی برای استفاده خانوادگی را در اختیار قرار میدهد و مشکلی از این بابت احساس نخواهید کرد.
امکانات
از نظر سطح آپشن تفاوتی میان پلاس توربو با پلاس معمولی وجود ندارد. اما در هر صورت وجود امکاناتی نظیر ایربگ های جلو و جانبی، سیستم ترمز چهارچرخ دیسکی مجهز به ABS و EBD، کروزکنترل، پخش تصویری مجهز به رهیاب، صندلی های تمام برقی سرنشینان جلو، تهویه مطبوع اتوماتیک، دوربین و سنسور دنده عقب، بلوتوث، آینه های تاشو برقی، سانروف برقی، چراغ ولکام و دی لایت و... گزینه های خوبی برای این رنج به حساب می آیند.
البته جا داشت که مدل توربو به کیلس و استارتر و مواردی از این دست هم مجهز شود اما ایران خودرو تصمیم گرفته این آپشن های اضافه را در نمونه توربو اتوماتیک ارائه دهد.
ایمنی
همانطور که در مقاله های قبلی هم اشاره کردیم اطلاعات دقیقی از میزان ایمنی دنا پلاس در دسترس نیست. اما به طور کلی قدیمی بودن پلتفرم و نتیجه ضعیف تست تصادف سمند "که با دنا از یک پلتفرم مشترک استفاده میکند" نکات دلگرم کننده ای به نظر نمیرسند. البته در طرف مقابل ایران خودرو ادعا نموده که بدنه دنا پلاس مستحکم تر از قبل شده که اگر این ادعا درست باشد میتوانیم این مورد را در کنار اضافه شدن ایربگ های جانبی به فال نیک بگیریم و با کمک ستاره ایمنی تکمیلی دعای خیر مادر! دل به جاده ها بزنیم.
پیشرانه و توانایی های حرکتی
خوب بالاخره به قسمت اصلی ماجرا رسیدیم! در حقیقت ما در مقاله قبلی خودروبانک با دنا پلاس آشنا شده بودیم و الان برای شناخت پیشرانه و توانایی های حرکتی مدل توربو اینجا هستیم. در زیر کاپوت دنا توربو همان موتور آشنای EF7 TC با حجم 1.65 لیتر و 16 سوپاپ قرار گرفته. نکته مثبت این است که برخی از قسمت های این موتور از جمله اینترکولر نسبت به نمونه قبلی که در سورن توربو استفاده شده بود مورد بازنگری قرار گرفته اند و ایران خودرو وعده داده که با این اصلاحات پیشرانه دنا به گرما مقاومت بیشتری خواهد داشت و دیرتر دچار افت توان خواهد گردید.
البته این پیشرانه نسبت به موتورهای توربو روز جهان بازدهی پایینی دارد اما به نسبت ماشین های این رنج از بازار و همچنین برادر تنفس طبیعی خود یک سر و گردن بالاتر ظاهر میشود و با 150 اسب بخار قدرت و 215 نیوتن متر گشتاور برای خیلی ها خط و نشان میکشد. قبل از ادامه بحث بیائید نگاهی به مشخصات میهمان امروزمان و مقایسه اش با مدل تنفس طبیعی داشته باشیم.
| مدل | دنا پلاس | دنا پلاس توربو |
| پیشرانه | 4 سیلندر 16 سوپاپ EF7 | 4 سیلندر 16 سوپاپ EF7 TC |
| حجم موتور | 1.65 لیتر | 1.65 لیتر |
| حداکثر قدرت | 115 اسب بخار در دور 6000 | 150 اسب بخار در دور 5500 |
| حداکثر گشتاور | 157 نیوتن متر در دور 4500 | 215 نیوتن متر از دور 2200 تا 4800 |
| گیربکس | 5 دنده دستی | 5 دنده دستی |
| شتاب 0 تا 100 | 13.5 ثانیه | 10 ثانیه |
| حداکثر سرعت | 189 کیلومتر در ساعت | 205 کیلومتر در ساعت |
| مصرف سوخت (ترکیبی) | 7.94 | 7.94 |
| وزن (کیلوگرم) | 1258 | 1262 |
خوب پس حالا دنا از یک ماشین معمولی تبدیل به یک خودرو فرز و چابک شده و شما میتوانید با این خودرو حتی سر به سر ماشین های گرانتر از خودتان هم بگذارید.
البته در مورد مصرف سوخت من نمیدانم مهندسین ایران خودرو محاسباتشان را چطور انجام داده اند که مصرف ترکیبی مدل توربو با تنفس طبیعی دقیقاً یکسان شده است! مگر میشود این همه قدرت و گشتاور بالاتر، آن هم در دور موتور پایین تر به مصرف سوخت بهینه تر منجر نشده باشد! البته میزان مصرف اعلامی برون شهری مدل توربو حدود 0.5 لیتر پائین تر از نمونه ساده اعلام شده اما با توجه به وزن مشابه، قطعاً مصرف ترکیبی هم باید یک اختلاف ولو جزئی با مدل تنفس طبیعی داشته باشد.
تجربه رانندگی
و اما رانندگی؛ در ابتدا که همه چیز شبیه به دنای تنفس طبیعی است. همان داشبورد، همان دید به اطراف نسبتاً خوب و همان حس تسلط کافی. حتی در شروع حرکت هم تفاوتی بین دنا پلاس توربو با دنای عادی احساس نمیشود. اما کافی است دور موتور از حدود 2200 دور در دقیقه بگذرد و شما هم پدال گاز را تخته کرده باشید تا متوجه شوید که این تو بمیری از آن تو بمیری ها نیست. در این شرایط قدرت و گشتاور مناسب حاصل از تلاش توربو به خوبی زیر پایتان حس میشود و میتوانید از بالا رفتن سریع عقربه سرعت لذت ببرید. البته با رسیدن دور به عدد 4800 توربو از مدار خارج و افت شدیدی در روند شتابگیری ایجاد میشود و بهتر است که نهایتاً در همین دور، دنده را سبک نمائید. هرچند رد لاین ماشین هم خیلی محدود است و اصلاً به شما اجازه رسیدن به دورهای بالای 5500 را نخواهد داد. خلاصه اینکه عملکرد توربو در بازه نسبتاً محدودی در اختیار شما قرار دارد و در نتیجه دستیابی به بهترین شتاب با این ماشین به مقداری تمرین نیاز خواهد داشت تا اصطلاحاً لمش دستتان بیاید. اما وقتی این لم به دستتان آمد میتوانید در حدود 11 ثانیه از حالت سکون به سرعت 100 کیلومتر در ساعت دست یابید که به نسبت رقبای قیمتی و یا دنا تنفس طبیعی عملکرد بهتری محسوب میشود.
البته در هنگام لانچ، چسبندگی ضعیف لاستیک های فابریکی کمی مشکل ساز است با هرزگردی بیش از حد، مقداری از توان موتور را هدر میدهد. اما به هر حال باز هم شتاب کلی مناسب ارزیابی شد. راستی تا یادم نرفته این را هم بگویم که صدای موتور، بخصوص در دورهای بالا نسبتاً زیاد است و به داخل کابین نفوذ میکند.
عملکرد گیربکس تا حدودی قابل قبول است. ضرائب هم در دنده های یک و دو اصلاح و با موتور هماهنگ شده اند. ولی مورد منفی در نحوه جا رفتن دنده هاست که اینقدر از هم دور هستند که سرعت تعویض را کاهش میدهند. اما در مجموع میتوانیم به گیربکس دنا هم نمره قبولی را بدهیم.
راستی اگر با دستی بودن گیربکس دنا مشکل دارید میتوانید کمی صبر کنید تا نمونه های اتوماتیک این محصول هم ارائه شوند. "البته امیدوارم تا آن موقع قیمت ها مجدداً سر به فلک نکشند و در آن زمان بنده را فحش ندهید که چرا شما را به صبر دعوت کرده بودم!" قطعاً خودروبانک در اولین فرصت به سراغ آن مدل هم خواهد رفت و در کنار شما دنا اتوماتیک را نیز بررسی خواهیم نمود.
به طور کلی میشود از دو زاویه به توانایی های حرکتی دنا توربو نگریست. از یک نظر ممکن است بگوئید یک ماشین 1.65 لیتری توربو تولید روز، باید قدرت بیشتری داشته باشد چون ماشین هایی مثل رنو تلیسمان، پژو 2008 و.. با موتورهای کم حجم تر راندمان بالاتری ارائه داده اند. اما اینجا بحث قیمت مطرح است و طبیعتاً از ماشینی با قیمت بسیار کمتر از مثالهای فوق نباید توقع تکنولوژی مشابه داشته باشیم. پس اگر از این زاویه به قضیه بنگریم و وجه پرداختی در مقابل کالای دریافتی را در نظر بگیریم، داستان شکل متفاوتی به خود میگیرد و حالا میشود از ماشین ارزان اما سریع خودمان حسابی لذت ببریم و از اینکه میتوانیم برای ماشین های گرانتر و پر ادعاتر بازار هم شاخ و شانه بکشیم خوشحال باشیم. تازه پیشرانه های توربو در ارتفاع تهران افت توان کمتری نسبت به انواع تنفس طبیعی دارند و چه بسا بتوان با این ماشین که شتاب رسمی 10 ثانیه ای دارد ماشین های 9 ثانیه ای اتمسفریک را هم به چالش کشید.
کمی هم در مورد سواری صحبت کنیم. به طور کلی تمامی مدل های دنا کیفیت سواری قابل قبولی دارند و حتی در مدل توربو با وجود کوتاه تر شدن فاق لاستیک ها میزان خشکی آزار دهنده نیست. اما اشکالی که وجود دارد این است که علیرغم افزایش شدید قدرت موتور در نمونه توربو فکر چندانی به حال ارتقاء سیستم ترمز و پایداری نشده و این قضیه لذت استفاده از حداکثر توان این موتور قدرتمند را کمرنگ کرده است. البته افزایش نسبت قطر رینگ به فاق لاستیک و پهن تر شدن چرخ ها در بهبود هندلینگ بی تاثیر نبوده اند اما جا داشت که از سیستم کنترل پایداری الکترونیکی و ترمزهای قویتر از این، برای نمونه توربو استفاده میشد تا با خیالی آسوده تر پدال گاز را بفشاریم.
نتیجه گیری
دنا پلاس توربو، در رنج قیمتی خودش ماشین پرشتاب و آپشنالی محسوب میشود و قادر است رقبای هم سطح را حسابی به دردسر بیندازد. همچنین از حیث بازار دست دوم و گستردگی خدمات هم شرایطش، حداقل در مقایسه چینی های خوش خط و خال بازار، بهتر است. پس اگر یک ماشین سریع و پر آپشن میخواهید که با آن سر به سر ماشین های گرانقیمت تر بگذارید میتوانید روی دنا پلاس توربو حساب باز کنید و در کنار تمامی این مزایا از مواردی مثل فضای صندوق کافی و سواری قابل قبول هم بهره مند شوید. اما در نظر داشته باشید که با خرید این محصول نکات منفی متنوعی مثل کیفیت نه چندان مطلوب در متریال و مونتاژ، استهلاک بالا، ترمز و پایداری متوسط "البته در قیاس با توانایی های حرکتی" و نا مشخص بودن وضعیت ایمنی نیز همراه شما خواهند بود.
در پایان جا دارد از آقای "شهاب باقری"، که در یک روز بسیار گرم بهاری خودرو و وقتشان را در اختیار تیم خودروبانک قرار دادند تشکر و قدردانی نمائیم.
