در حالی که خودروسازان بزرگ کشور همچنان به دنبال افزایش قیمت خودرو هستند، نگرانی‌های زیادی در جامعه به‌ویژه در میان اقشار مختلف مردم ایجاد شده است. این افزایش قیمت‌ها و مشکلات مربوط به آن، در جلسه اخیر مدیران ایران‌خودرو با سهامداران، دوباره به چالش‌های اصلی این صنعت تبدیل شده است. خودروسازان می‌گویند که برای جلوگیری از زیان، افزایش قیمت‌ها ضروری است، اما آیا این دلیل کافی است تا بار مالی بیشتری بر دوش مردم گذاشته شود؟
درخواست افزایش قیمت از شورای رقابت و علت آن
در نشست اخیر مدیرعامل ایران‌خودرو، عادل پیرمحمدی، با سهامداران این شرکت، مسئله قیمت‌گذاری خودروها دوباره به میان آمد. وی ضمن اشاره به مشکلات ناشی از افزایش قیمت نهاده‌های تولید، تاکید کرد که برای ادامه فعالیت و پیشبرد برنامه‌های توسعه‌ای، ضروری است که قیمت‌ها به‌صورت مستمر افزایش یابد. به گفته وی، اگر قیمت خودروها با نرخ ارز و افزایش هزینه‌های تولید همگام نباشد، تولیدکنندگان با زیان روبه‌رو خواهند شد. این در حالی است که در ماه‌های اخیر، پس از اصلاح قیمت‌ها توسط وزارت صمت، افزایش نرخ ارز و مواد اولیه دوباره منجر به زیان‌دهی در صنعت خودروسازی شده است.
این گفته‌ها در حالی مطرح می‌شود که در شرایط اقتصادی کشور، بسیاری از مردم دیگر قادر به خرید خودرو با این قیمت‌ها نیستند. قدرت خرید مردم به شدت کاهش یافته است و هزینه‌های بالا باعث شده که بیشتر افراد حتی از خرید خودروهای داخلی نیز صرف‌نظر کنند. افزایش قیمت‌ها نه‌تنها مشکلات معیشتی را برای مردم دوچندان کرده، بلکه باعث شده است که بخش وسیعی از جامعه از دسترسی به خودروی شخصی محروم شوند.
واکنش خودروسازان به مشکلات قیمت‌گذاری دستوری
مدیرعامل ایران‌خودرو همچنین به چالش‌هایی اشاره کرد که این شرکت به‌خاطر قیمت‌گذاری دستوری با آن روبه‌رو است. پیش‌بینی می‌شد که پس از واگذاری مدیریت خودروسازان به بخش خصوصی، این مسئله به پایان برسد، اما با کمال تعجب، قیمت‌گذاری خودرو هنوز هم توسط دولت انجام می‌شود. مدیران این شرکت درخواست کرده‌اند که شورای رقابت و سازمان حمایت نظارت‌های پسینی را انجام دهند و قیمت‌ها را بر اساس نرخ ارز و تورم تعدیل کنند.
این درخواست‌ها و نظرات باعث می‌شود که پرسش اصلی همچنان بی‌پاسخ بماند: چرا باید در شرایطی که مردم از خرید خودرو محروم شده‌اند، خودروسازان بر افزایش قیمت‌ها تاکید داشته باشند؟ آیا تنها دلیل این درخواست‌ها حفظ منافع خودروسازان و جلوگیری از زیان است یا واقعا شرایط اقتصادی به‌گونه‌ای است که قیمت‌ها باید بالا برود؟
بحران افزایش قیمت‌ها و نادیده گرفتن مردم
در این میان، جمشید ایمانی، قائم‌مقام ارشد ایران‌خودرو، نیز در این نشست درباره عرضه خودرو در بورس‌کالا صحبت کرد. وی اعلام کرد که طبق دستورالعمل شورای رقابت، ایران‌خودرو به‌هیچ‌وجه قصد ندارد که خودروهای سواری خود را در بورس‌کالا عرضه کند. اما در عین حال، اشاره کرد که در هفته‌های گذشته تعداد محدودی از محصولات ایران‌خودرو، مانند وانت آریسان، در بورس عرضه شد و برنامه‌هایی برای عرضه مجدد این خودروها تا پایان سال جاری وجود دارد.
این اظهارات باعث شد که بسیاری از تحلیلگران و کارشناسان بازار خودرو به این نکته اشاره کنند که در حالی که برخی از خودروها در بورس‌کالا عرضه می‌شوند، هنوز هم قیمت‌های خودرو در بازار آزاد به شدت بالا است و این موضوع به بحران قیمت‌گذاری در این صنعت دامن می‌زند. بسیاری از مردم این پرسش را مطرح می‌کنند که چرا خودروهایی که قرار است در بورس عرضه شوند، همچنان در بازار آزاد به قیمت‌های بالاتری به فروش می‌رسند؟
نتیجه‌گیری و چالش‌های پیش‌رو
آقاپور، قائم‌مقام مالی و اقتصادی گروه صنعتی ایران‌خودرو، نیز در این کنفرانس بر این نکته تاکید کرد که با تغییر نرخ ارز از نیمایی به توافقی، خودروسازان مجبور شده‌اند درخواست افزایش قیمت محصولات خود را به شورای رقابت و سازمان حمایت ارسال کنند. وی همچنین اظهار داشت که تا زمانی که حاشیه قیمت کارخانه و بازار افزایشی باشد، مسائل مرتبط با قرعه‌کشی و لاتاری خودرو همچنان ادامه خواهد داشت. این نکته نشان‌دهنده این است که خودروسازان به دنبال راه‌حل‌هایی هستند که به جای حل مشکلات اصلی، تنها به افزایش درآمد خود توجه دارند و در این مسیر، مصرف‌کنندگان و جامعه تحت فشار قرار می‌گیرند.
در حالی که خودروسازان از اصلاح دستورالعمل‌های شورای رقابت سخن می‌گویند، این سوال همچنان مطرح است که آیا این تغییرات به نفع مردم خواهد بود یا تنها به منافع خودروسازان می‌انجامد؟ در صورتی که این اصلاحات انجام شود، آیا در آینده قیمت خودروها همچنان به این صورت افزایشی خواهد بود؟ و مهم‌تر از همه، آیا این اقدامات می‌تواند راه‌حلی برای حذف مشکلاتی مانند قرعه‌کشی خودرو و کمبود عرضه باشد؟
در ادامه این جلسه، مدیرعامل ایران‌خودرو به مساله کاهش هزینه‌ها و ارتقای کیفیت نیز اشاره کرد و اعلام کرد که این شرکت توانسته با همکاری تامین‌کنندگان خارجی، 25 میلیون دلار در هزینه‌ها صرفه‌جویی کند. این امر می‌تواند در کوتاه‌مدت به کاهش هزینه‌های تولید و در بلندمدت به ارتقای کیفیت محصولات منجر شود. همچنین، وی به تولید خودروهای هیبریدی در آینده اشاره کرد و اعلام کرد که این محصولات به‌زودی وارد بازار خواهند شد و می‌توانند مصرف سوخت را تا 35 درصد کاهش دهند.
این گفته‌ها از سوی برخی کارشناسان با تردید مواجه شده است. آنها معتقدند که با وجود کاهش هزینه‌ها و ارتقای کیفیت، هنوز هم قیمت‌ها در بازار خودرو به شدت بالا است و بعید به نظر می‌رسد که خودروسازان بتوانند از این طریق به کاهش قیمت‌ها و حل بحران خودرو در کشور کمک کنند. به نظر می‌رسد که ادامه روند افزایش قیمت‌ها و مشکلات مرتبط با آن، تنها به نفع خودروسازان خواهد بود و مردم همچنان در این شرایط سخت اقتصادی، از داشتن خودروی شخصی محروم خواهند ماند.
با توجه به این شرایط، این سوال همچنان بی‌پاسخ باقی می‌ماند که آیا خودروسازان با دستاویز قرار دادن افزایش قیمت‌ها، در واقع تنها به فکر جبران زیان‌های خود و حفظ حاشیه سود هستند؟ برای مردم، دیگر خرید یک خودرو به یک آرزو تبدیل شده و تمامی این مسائل نشان‌دهنده یک بحران جدی در صنعت خودروسازی کشور است که نه تنها به نفع مصرف‌کنندگان نیست، بلکه باعث تضعیف قدرت خرید جامعه نیز شده است.
در نهایت، به نظر می‌رسد که دولت و خودروسازان باید به‌طور جدی به وضعیت بحرانی قدرت خرید مردم توجه کنند و به جای اقدامات کوتاه‌مدت برای جبران زیان‌های خود، به‌دنبال راه‌حل‌های بلندمدتی باشند که هم به نفع مردم و هم به نفع صنعت خودروسازی باشد.
