برند خودروسازی جیپ، یکی از قدیمی‌ترین خودروسازان جهان و متخصص در زمینه طراحی و تولید خودروهای شاسی بلند آفرودی، شعار مشهوری دارد که در دهه 1970 میلادی و در راستای تبلیغات عمومی پلتفرم نوظهور FSJ منتشر کرد. این شعار می‌گوید: "کتاب آفرود را ما نوشته‌ایم."
این جمله ادعایی بسیار بزرگ در دنیای فعال و داغ آفرود سواری است اما حقیقت آن است که این برند با داشتن بیش از 80 سال سابقه تخصصی در طراحی و تولید انواع خودروهای آفرودی دو دیفرانسیل، مسیر جنگ جهانی دوم و تاریخ کره زمین را تغییر داد.
آنچه در ادامه می‌خوانید معرفی و بررسی فنی نسل چهارم خانواده مشهور رنگلر (Wrangler) از برند جیپ است که از قضا با بازگشت دوباره پیشرانه‌های V8 به خانواده رنگلر همراه شد. سری رنگلر از توانمندترین و برترین خودروهای آفرود جهان است که به عنوان پایه و استاندارد طراحی خودروهای دو دیفرانسیل سایر شرکت‌های خودروساز شناخته می‌شود.
رنگلر روبیکان 392تاریخ جیپ
غیر ممکن است بتوان بدون بررسی تاریخچه برند جیپ، به موضوع معرفی خانواده رنگلر ورود کرد. نام جیپ (Jeep) در سال 1943 به صورت رسمی و مستقل از زیرمجموعه شرکت خودروسازی ویلیز-اوورلند (Willys-Overland) و با تولید خودروی تاریخ‌ساز و مشهور ویلیز MB در جنگ جهانی دوم تاسیس شد. پیش از آن محصولات این برند تحت نام‌های دیگر و وابسته به برندهای خودروسازی دیگر به تولید می‌رسید و نام مشخصی به همراه نداشت. در نتیجه طول عمر این برند از زمان نام‌گذاری رسمی در سال 1943، به 81 سال می‌رسد.
این برند در سال 1953 به شرکت کایزر واگذار و سپس بانام کایزر جیپ (Kaiser Jeep) شناخته شد. دوران اوج و شکوفایی جیپ زمانی بود که در سال 1970، شرکت خودروسازی نسبتا کوچک اما پرآوازه، توانمند و پیشرو اِمِریکن موتورز (AMC)، مدیریت این برند را در دست گرفت و محصولات تولیدی آن را با استانداردهای روز خودروسازی و تولید عمومی (از دیدگاه کیفیت سواری و تجهیزات رفاهی و ایمنی) به اوج خود رساند. یکی از مهم‌ترین دستاوردهای شرکت AMC تجهیز محصولات جیپ به پیشرانه‌های قدرتمند، امکانات رفاهی و ایمنی روزمره و تخصصی آفرود و همچنین طراحی و تولید پلتفرم‌های نوین در سگمنت شاسی بلندهای آفرودی روزمره و شهری بود. به عنوان مثال اعمال بهبود مهندسی در پلتفرم FSJ (Full Size Jeep) یا همان جیپ‌های فول سایز، به تولید خودروهایی چون چروکی چیف، چروکی، واگونییر (در ایران به نام آهو) و پیکاپ سری J (در ایران به نام سیمرغ) انجامید و در سال 1974 عنوان برترین شاسی بلند سال را به خود اختصاص داد.
شرکت کرایسلر در سال 1987 و تنها به منظور دستیابی به سهام برند جیپ، مجبور به خرید کل شرکت AMC شد. این شرکت سپس در سایه کرایسلر به شرکت ایگل (Eagle Corp.) تغییر نام داد و پس از آن به طور کامل در کرایسلر ادغام شد.
جد پدری رنگلر روبیکان 392 CJ، جد پدری رنگلر
اگرچه برند هامر (Hummer) و مخصوصا مدل H1 آن به عنوان برترین آفرودهای تاریخ صنعت خودروسازی جهان شناخته می‌شوند ولی H1 و حتی H2 در سگمنتی بزرگ‌تر و بالاتر از شاسی بلندهای فول سایز (شاسی بلند سایز بزرگ) به تولید رسیدند و طبقه بندی سگمنت شاسی بلندها را تغییر دادند. در نتیجه اگر قرار باشد کار را از سگمنت شاسی بلندهای رایج روزمره آغاز کنیم، باید دو کلاس سایز کوچک و سایز متوسط را ملاک قرار دهیم.
در نتیجه پای مدل سری CJ به موضوع باز می‌شود. خانواده CJ جیپ، مخفف Civilian Jeep یا جیپ مردمی، نمونه‌های تولید انبوه شهری شده نسخه‌های نظامی ویلیز بود که تحت عنوان جیپ یونیورسال (Universal Jeep/جیپ عمومی) مخصوص به استفاده مردمی در تیراژ انبوه بود. از این رو سری CJ اولین خودرو دو دیفرانسیل آفرودی تولید انبوه تاریخ به حساب می‌آید.
معرفی کامل خانواده سری CJ خود نیازمند یک مقاله مفصل است اما برای کوتاه شدن مقاله، تنها لازم است دو مدل نام آشنا CJ5 (در ایران به نام شهباز) و CJ7 (در ایران تنها به صورت وارداتی) را بشناسید. مدل CJ5 و CJ7 دو نسخه از شاسی بلندهای سایز کوچک جیپ از زیرمجموعه AMC بودند که با طیف گسترده‌ای از پیشرانه‌ها نظیر 232 و 258 (3.8 و 4.2 لیتر) برای مدل CJ5 و سپس 258 تا 360 (4.2 تا 5.9 لیتر) برای مدل جدید‌تر CJ7 به تولید رسیدند.
نکته مهم در این بخش مقاله آن است که مدل CJ7 آخرین سری از محصولات جیپ بود که در آن از پلتفرم مناسب برای مدل پیکاپ (CJ8) و سری پیشرانه‌های V8 استفاده شد. از آن پس برند جیپ با دو مفهوم پیکاپ سایز متوسط و پیشرانه حجیم V8 برای بیش از سه دهه خداحافظی کرد.
رنگلر روبیکان 392 سرآغاز رنگلر
پس از تسلط برند کرایسلر بر AMC و برند جیپ، این خودروساز دستی بر سر و روی محصولات این برند کشید و حجم قابل توجهی از امکانات رفاهی و ایمنی را با طراحی نوین خودروسازی به محصولات روز این برند تزریق کرد. در نتیجه سری جدید از خانواده محصوات جیپ در دوران تسلط برند کرایسلر به این برند اضافه شد. یکی از این تغییرات و تحولات عمده، معرفی نسل اول رنگلر (Wrangler) در سال 1986 به عنوان جانشین رسمی سری CJ در دوران مدیریت AMC بود.
تا کنون چهار نسل مستقل از رنگلر به بازار معرفی شد که به ترتیب با کد‌های فنی YJ (تنها جیپ سایز متوسط چراغ مستطیل تاریخ/در ایران با طراحی اتاق مشابه با نام جیپ صحرا)، TJ، JK و JL شناخته می‌شوند که معرفی آن‌ها نیز به تنهایی نیازمند یک مقاله بسیار مفصل است. خانواده رنگلر همچنان در زیرمجموعه‌های نظامی، ارتشی و نیروهای امدادی بسیاری از کشورهای به عنوان خودرو ارگانی سبک به کار گرفته می‌شود.
سری رنگلر دارای ابعاد بزرگ‌تر اتاق و پلتفرم بود که در نسخه 3 و 5 در به تولید رسید. از این رو با افزایش ابعاد به یک کلاس بالاتر، در نسخه 5 در به کلاس شاسی بلندهای سایز متوسط وارد شد. اما سه نسل اول این خودرو یعنی مدل‌های YJ، TJ و JK همچنان فاقد دو ویژگی پیشرانه V8 و ساختار پیکاپ بودند. تا این که نسل چهارم رنگلر (JL) در سال 2017 به بازار جهان معرفی شد و سرآغاز به کارگیری دو مدل پیکاپ 4 در (با نام جیپ گلادیاتور با کد شناسایی JT) و پیشرانه V8 شد. نسخه مورد بررسی این مقاله نیز نمونه 5 در نسل چهارم رنگلر است.
کلمه رنگلر (Wrangler) به معنای متخاصم، جنگجو و گله‌بان، نامی درخور و مناسب برای خودرویی است که زادگاه آن بیراهه‌های دشوار جنگ جهانی دوم و مسیرهای آفرودی است.
نمای جلویی جیپ رنگلر رنگلر، خداوندگار آفرود
ادعاهای بسیاری در سگمنت‌های مختلف خودروسازی در میان خودروسازان مطرح این صنعت بین المللی وجود دارد. بخصوص در بازار محدود ایران که هیچ برند دیگری جز تویوتا فرصت عرض اندام نیافت، مدل لندکروزر به عنوان غول مرحله آخر آفرود شناخته می‌شود. این در حالی است که ایرانیان پس از انقلاب، شانس دیدار دوباره با محصولات توانمند و غول پیکر جیپ (یا سایر برندهای آمریکایی) را نداشتند.
پس از معرفی سری رنگلر، این مدل تنها به صورت وارداتی و در تیراژ انگشت شمار به بازار ایران راه یافت. در نتیجه تصور عمومی از توانایی‌های بی‌نظیر این خودرو در ذهن ایرانینان وجود ندارد. ساختار فنی زیربندی خانواده رنگلر (از نسل دوم/TJ به بعد) از نوع محور یکپارچه مولتی لینک است که در عقب از نوع 5 لینک و در جلو از نوع 3 یا 4 لینک است و ساختار شاسی مستقل (Body on Frame) به منظور ارائه بهترین توانمندی آفرود در آن همواره حفظ شد. این ساختار برای برند جیپ به اندازه ساختار پیشرانه عقب در مدل 911 برند پورشه مهم و تاریخ‌ساز است.
خانواده رنگلر با قرارگیری در دو سگمنت شاسی بلند آفرودی سایز کوچک (نسخه 3 در) و سایز متوسط (نسخه 5 در)، بارها به عنوان برترین شاسی بلند آفرودی جهان از سوی رسانه‌های تخصصی حوزه خودرو در سراسر دنیا شناخته شده و خط تولید و صادرات آن به بازارهای جهانی منجر به شناخت این خودرو به عنوان خداوندگار آفرودهای سنگین شد.
سری رنگلر از زمان معرفی نسل اول در سال 1986 تا کنون در تیراژ فراتر از 5 میلیون دستگاه به تولید رسیده است. تیراژی که هیچ یک از خودروسازان مدعی در زمینه آفرود، حتی برندهای آمریکایی، به آن نزدیک هم نشدند.
پیشرانه تنفس طبیعی 6.4 لیتر V8 گروه خودروسازی کرایسلر بازگشت V8
همان‌طور که گفتیم سه نسل ابتدایی رنگلر در قدرتمندترین نسخه متکی بر پیشرانه‌های شش سیلندر خطی (4.0 لیتر 242/نسخه به روز شده و ارتقا یافته 4.2 لیتر 258) یا نمونه جدید‌تر 3.8 و سپس 3.6 لیتر V6 خانواده پنتا استار (Pentstar) متکی بودند. از این رو هر نسخه V8 از سه نسل ابتدایی رنگلر بدون تردید حاصل استفاده از کیت‌های تبدیل و تغییر پیشرانه از بازار افترمارکت، معروف به کیت تغییر موتور یا Engine Swap است.
دوران معرفی نسل چهارم رنگلر (JL) در سال 2017، با دوران معرفی قدرتمندترین پیشرانه‌های V8 تولید انبوه جهان از جمله پیشرانه مشهور هلکت (Hellcat) از سوی کرایسلر همزمان شده بود. از آن‌جایی که این شرکت همواره از سوی رسانه‌های تخصصی به دلیل عدم ارائه نسخه پیکاپ و پیشرانه V8 نقد می‌شد، کرایسلر تصمیم گرفت تا برای رقابت مستقیم با رقبای V8 آمریکایی (مخصوصا فورد برانکو جدید)، نمونه استاندارد V8 را به خط تولید خانواده رنگلر اضافه کند.
نتیجه کار تولید نسخه تولید انبوه رنگلر روبیکان JL 392 بود که به پیشرانه تنفس طبیعی 6.4 لیتر V8 گروه خودروسازی کرایسلر مجهز شد. نسخه‌های عملکرد محور برند جیپ پا پیشرانه‌های غول‌پیکر هِلکت، نظیر جیپ گرند چروکی ترک هاوک (Track Hawk/شاهینِ پیست)، به منظور تحمل توان و گشتاور بسیار زیاد این پیشرانه به شدت تقویت شده و مخصوص استفاده سرعتی و درون‌شهری ستاپ شدند. در نتیجه شاسی بلند ترک هاوک به عنوان سریع‌ترین شاسی بلند دوران تولید، به هیچ عنوان توانایی عبور از بیراهه را نداشت. از سوی دیگر، استفاده از پیشرانه هلکت در شاسی بلند آفرودی سایز متوسط رنگلر نیازمند تغییرات فنی بسیار زیاد در خط انتقال نیرو، گیربکس و محورها بود. همچنین وجود این پیشرانه در یک خودرو آفرودی با ریسک جانی و مالی بسیار زیاد برای سرنشینان و شرکت تولید کننده همراه می‌شد. از این رو قدرتمندترین پیشرانه تولید انبوه تنفس طبیعی V8 کرایسلر، یعنی نسخه 6.4 لیتری از خانواده مشهور هِمی (HEMI) با کد شناسایی 392 HEMI برای رنگلر V8 در تریم مشهور روبیکان (Rubicon/به معنای خط مرزی/یکی از برترین تریم آفرودی محصولات جیپ) برگزیده شد تا پس از گذر بیش از 30 سال، یک بار دیگر پیشرانه V8 به سبد آپشن‌های سری سایز کوچک و سایز متوسط جیپ بازگردد.
فضای داخلی رنگلر روبیکان 392 برترین رنگلر تاریخ
حالا دقیقا می‌دانید که رنگلر روبیکان 392 چیست، از کجا آمده و به چه منظور تولید شده است. پس بهتر است به گوشه‌ای از توانایی‌های این غول بی‌شاخ و دم که در مسیر بیراهه 10 دستگاه تویوتا لندکروزر را ناشتا قورت می‌دهد، بپردازیم
ابتدا باید عنوان کرد که تریم روبیکان (Rubicon) در سبد محصولات جیپ، یکی از بالاترین و قدرتمندترین تریم‌های ممکن برای استفاده برون شهری است. تریم روبیکان شامل مجموعه‌ای از تجهیزات جانبی سفارشی است که منحصر به استفاده آفرودی به رنگلر افزوده می‌شود. به عنوان مثال تایرهای آفرودی 35 تا 38 اینچ (37 اینچ در نسخه مورد بررسی)، ریم‌های 17 اینچ آلیاژی، کیت لیفت زیربندی، تریم تزئیناتی بدنه، قابلیت‌های برتر نظیر قفل دیفرانسیل عقب، جلو و مرکزی، سیستم قفل برقی موج‌گیر جلو، سیستم تعلیق تقویت شده با دمپرهای قدرتمندتر، گیربکس کمک با ضریب سنگین‌تر برای صخره نوردی (Rock Crawling)، محورهای جلو و عقب ارتقا یافته قفل‌دار مدل دِینا 44 (Dana 44/محورهای مشترک به کار رفته در چروکی چیف‌های تولیدی و وارداتی دهه 1970 بازار ایران)، کاپوت متفاوت، تایر زاپاس با ریم مشابه و ابعاد اصلی و بسیاری دیگر از ویژگی‌های مختص به آفرود است.
تریم روبیکان بر استفاده سنگین آفرودی متمرکز است تریم روبیکان بر استفاده سنگین آفرودی متمرکز است اما تریم ساهارا بر افزایش سطح رفاه و راحتی در سفرهای بیراهه سبک‌تر معطوف شده است. ترکیب این دو آپشن به تریم ارتفاع بالا (High Altitude) می‌انجامد که گران قیمت‌ترین تریم ممکن در خانواده رنگلر است.
پیشرانه 6.4 لیتری تنفس طبیعی رنگلر روبیکان 392 قادر به تولید 470 اسب بخار قدرت و 650 نیوتون.متر گشتاور است. این اعداد و ارقام از پیشرانه‌ای خارج می‌شود که از مهندسی قدیمی اما بسیار بادوام و قدرتمند پوش راد (Push Rod یا OHV) با 16 سوپاپ به دست می‌آید. در نتیجه این پیشرانه در صورت استفاده صحیح به سادگی می‌تواند بدون اوورهال (بازسازی درونی قطعات)، تا فراتر از 500 هزار کیلومتر کار کند. گیربکس خودرو یک نمونه 8 سرعت اتوماتیک نوع AT از خانواده تورک‌فلایت (Torqueflite) مدل 850RE است که گشتاور را از طریق گیربکس کمک ضریب سنگین دو سرعت مکانیکی و به روش 4WD (دو دیفرانسیل موقت) به هر دو محور منتقل می‌کند.
رنگلر روبیکان 392 در نسخه 5 در برابر با 2.3 تن وزن دارد اما با این حال می‌تواند در مدت زمان خیره کننده 4.5 ثانیه از حالت سکون به سرعت 100 کیلومتر بر ساعت دست یابد و بسیاری از خودروهای اسپرت V8 روز را پشت سر بگذارد. این مهم درحالی است که وزن مجاز قابل حمل آن (سرنشین و بار) برابر با 615 کیلوگرم و ماکزیمم توان کشش آن معادل 1600 کیلوگرم است. البته به حرکت درآوردن این جثه با چنین شتاب خیره کننده‌ای کار راحتی نیست. در نتیجه جای تعجب ندارد که مصرف سوخت متوسط آن برابر با 16.8 لیتر در هر 100 کیلومتر باشد.
سیستم تعلیق رنگلر روبیکان 392 رنگلر، 911 از تبار جیپ
اگر یک ماشین‌باز دوآتشه باشید، بدون تردید عنوان "طراحی جاودان" یا Timeless Design (طراحی بدون تاریخ انقضا) به گوشتان خورده است. خودروهایی چون پورشه 911، شورولت کوروت، مرسدس بنز 300SL و همچنین جیپ رنگلر، در زمره خودروهایی قرار دارند که طراحی پایه و اساس مهندسی آن‌ها در تاریخ طولانی تولید، تقریبا دست نخورده باقی مانده است و از این رو در گروه معدودی از خودروها قرار می‌گیرند که بدون نیاز به هیچ گونه تغییر محسوس در طراحی، همچنان پس از گذر دهه‌ها در بازار جهان محبوب هستند.
رنگلر نسل چهارم نیز همان ساختار جلوپنجره عمودی 7 پره ثبت شده به نام برند جیپ را حفظ کرده است. این جلوپنجره در نسل چهارم تنها با شب ملایم در بخش بالایی (به منظور هم‌خوانی با استانداردهای ایمنی برخورد با عابر پیاده) و نفوذ قاب دایره‌ای چراغ‌های جلو به شکاف عمودی جلوپنجره همراه شد. به جرات می‌تواند گفت که هیچ تغییر محسوس دیگری در گلگیرهای جانبی، چراغ‌های عقب، سپرها و سبک طراحی کلی اتاق جعبه‌ای رنگلر انجام نگرفته و از این رو پس تولید نزدیک به 40 سال، همچنان بدون تغییر و جاودان باقی مانده است.
سبک طراحی داخلی اتاق نیز با رویه‌ای مشابه همراه بوده است. بر اساس این تفکر آمریکایی که آنچه به خوبی عملکرده نیازی به تغییر ندارد، فضای داخلی رنگلر نسل چهارم تنها با ارتقا ویژگی‌های کیفی و رفاهی همراه شده است. پوشش داخلی اتاق از چرم قابل شست و شو است. تمامی ادوات برقی روی داشبرد و داخل خودرو از جمله نمایشگر لمسی 10.0 اینچ مولتی مدیا و کلاستر آنالوگ/دیجیتال خودرو کاملا عایق طراحی شده و قابل شست و شو با فشار آب است. کف اتاق به خروجی‌های آب مجهز است تا امکان شست و شو کامل اتاق با فشار آب وجود داشته باشد. همانند خانواده سری CJ، سقف خودرو به صورت پنل‌های سه تکه قابل برداشتن است و همچنین درهای خودرو از قسمت لولا باز شده و خودرو بدون در و سقف به یک آفرود بسیار سبک و بسیار قدرتمند برای رانندگی در محیط‌های باز و خوش آب و هوا تبدیل می‌شود.
پنل‌های سه تکه قابل برداشتن سقف رنگلر روبیکان 392 در یک نگاه
جیپ رنگلر و جد پدری آن یعنی سری CJ، پرکپی‌ترین خودرو در تاریخ صنعت خودروسازی جهان است. بسیاری از خودروسازان آسیای شرق، از جمله نیسان، تویوتا، میتسوبیشی و سانگ‌یانگ محصولات آفرودی خود را ابتدا بر اساس طراحی نسخه‌های نظامی جنگ جهانی دوم و سری CJ جیپ بنا کردند. رنگلر دارای بیشترین امکانات و تجهیزات رفاهی، ایمنی و کاربردی آفرود در دنیا است. هیچ خودرو دیگری در تاریخ به اندازه یک جیپ رنگلر قابل شخصی‌سازی و تولید در منحصر به فرد‌ترین حالت ممکن نیست.
نسخه روبیکان 392 نسل چهارم (JL) بار دیگر غرش و گشتاور خیره کننده پیشرانه تنفس طبیعی حجیم V8 را به سبد محصولات سایز متوسط جیپ بازگرداند. متاسفانه نسل چهارم رنگلر آخرین نسل این خودرو خواهد بود که با چنین پیشرانه عظیمی به بازار عرضه می‌شود. با معرفی پیشرانه شش سیلندر خطی جدید 3.0 لیتری هاریکِین (Hurricane) کرایسلر، نسل بعدی رنگلر در قدرتمندترین نسخه از نمونه توئین توربو هاریکین به توان 540 اسب بخار بهره خواهد گرفت. این پیشرانه جدید اگرچه از نظر میزان مصرف سوخت، آلایندگی، توان و گشتاور به نسخه تنفس طبیعی 392 V8 برتری خواهد داشت اما هرگز جای صدای غرنده و گشتاور بدون تاخیر نسخه تنفس طبیعی 392 را نخواهد گرفت.
جیپ رنگلر روبیکان 392 جیپ رنگلر به عنوان بالانس‌ترین، پرتوان‌ترین و قدرتمندترین شاسی بلند سایز متوسط تاریخ شناخته می‌شود که نسخه روبیکان 392 آن با قیمت نهایی نزدیک که به 100 هزار دلار (در مدل 2024 Final Edition/ آخرین سری تولید) به هیچ عنوان خودرو ارزان قیمتی نیست اما بدون تردید در آینده نزدیک به یک نسخه ارزشمند کلکسیونی بدل خواهد شد.
