خودروهای شاسی بلند (SUV) و کراس اوور، دو نوع از خودروهای چند منظوره هستند که در ظاهر ممکن است شباهت‌هایی داشته باشند، اما در اساس، تفاوت‌های قابل توجهی با هم دارند. با پیشرفت مداوم هر دو پلتفرم، مرز بین آن‌ها کم‌رنگ‌تر شده است و گاهی حتی ممکن است خودروسازان یک خودرو را هم SUV و هم کراس اوور معرفی کنند.
اما با وجود ظاهر مشابه، تفاوت‌های ذاتی بین SUV و کراس اوور وجود دارد. در این مقاله، به برخی از این تفاوت‌ها اشاره کرده و به شما میگوییم که کراس اوور بهتر است یا شاسی بلند.
شاسی بلند (SUV) چیست؟ شاسی بلند (SUV) چیست؟
شاسی بلند یا SUV مخفف عبارت Sport Utility Vehicle، به معنای خودرو چندمنظوره اسپرت، ماشینی است که برای انجام وظایف مختلف در محیط‌های گوناگون ساخته شده است. یک شاسی بلند می‌تواند مانند یک سدان سریع و چابک باشد، بارهای سنگین را مانند یک وانت پیکاپ با خود حمل کند و در عبور از مسیرهای ناهموار مانند یک وسیله نقلیه آفرود توانایی‌های بالایی داشته باشد.
به طور کلی، در مقایسه با کراس اوور، یک SUV معمولاً بزرگ‌تر، حجیم‌تر، قدرتمندتر و مناسب‌تر برای مسیرهای ناهموار است و فضای داخلی جادار و راحت‌تری دارد. اما آنچه که تعریف‌کننده اصلی تفاوت بین این دو مدل است، ساختار بدنه آن‌هاست.
فریم بدنه در SUVها براساس یک شاسی مستقل ساخته می‌شود. در این نوع ساختار، تمام اجزای خودرو از موتور تا بدنه، روی یک فریم فلزی (شاسی) مستقل سوار می‌شوند. این نوع ساختار در قرن بیستم بسیار رایج بود، اما امروزه بیشتر در کامیون‌ها و ماشین‌های سنگین مورد استفاده قرار می‌گیرد.
یکی دیگر از تفاوت های شاسی بلند با کراس اوور، سیستم انتقال قدرت است. در حالی که برخی از کراس اوورهای مدرن دارای سیستم تمام چرخ محرک دائمی (AWD) هستند، اما معمولا یک شاسی بلند تمام عیار با سیستم چهار چرخ محرک 4WD تعریف می‌شود که برای رانندگی در شرایط آفرود سنگین یا نیمه سنگین طراحی شده است.
محصولاتی نظیر تویوتا لندکروزر، پرادو، سانگ یانگ رکستون، نیسان پاترول، فورد اکسپدیشن و... جزو معروف‌ترین شاسی بلندهای جهان هستند.
کراس اوور چیست؟ کراس اوور چیست؟
کراس اوور، شاسی بلند شهری یا خودروی چندمنظوره جمع و جور، همگی به یک نوع خودرو اشاره دارند. برخلاف شاسی بلندهای واقعی، کراس اوور بر اساس ساختار تک‌بدنه یا یکپارچه (Unibody) ساخته می‌شود؛ یعنی بدنه و شاسی خودرو یکپارچه هستند و بر خلاف ساختارهای شاسی‌مستقل در SUV ها، دو قطعه مجزا نیستند.
این نوع ساختار سبک‌تر است و حداکثر فضای مناسب برای سرنشینان و بار را حتی در مدل‌های با اندازه جمع و جور، فراهم می‌کند. در مقایسه با شاسی بلند، کراس اوورها خودروهای کوچکتر، سبک‌تر و با قابلیت آفرود محدودتری هستند و درنتیجه برای نیازهای شهری مناسب‌ترند.
اگرچه کراس اوورها نخستین بار در دهه ۱۹۶۰ میلادی ظاهر شدند، اما معمولاً مدل ۱۹۸۰ AMC Eagle را به عنوان اولین کراس اوور مدرن می‌شناسند. پس از آن، ساختار یکپارچه یا یونی-بادی به رویکرد غالب برای انواع خودروها، از جمله سدان‌ها و هاچ‌بک‌ها تبدیل شد.
امروزه، کراس اوور به‌عنوان یک خودروی چندمنظوره مسافری با ظاهری مشابه شاسی بلندها تعریف می‌شود که بر اساس پلتفرم یکپارچه ساخته شده است. به‌طور ساده، هنگامی که بدنه کوچکتر یک شاسی بلند را با شاسی یک خودرو سواری ترکیب می‌کنید، نتیجه یک کراس اوور خواهد بود. این محصولات نسبت به خودروهای سواری، عریض‌تر و جادارتر هستند، اما در عین حال کوچکتر، سبک‌تر، سریع‌تر و کم‌مصرف‌تر از شاسی بلندها عمل می‌کنند. برای بسیاری از مشتریان، کراس اوورها بهترین ویژگی‌های هر دو نوع از خودروهای سواری و شاسی بلند را ارائه می‌دهند.
در بحث سیستم انتقال قدرت همان طور که اشاره شد ، یک کراس اوور به‌طور معمول دارای سیستم تمام چرخ محرک (AWD) است، اما یافتن مدل‌هایی با دیفرانسیل عقب، دیفرانسیل جلو یا چهار چرخ محرک نیز چندان غیرمعمول نیست. برخی از محبوب‌ترین کراس اوورها شامل فورد اکسپلورر، تویوتا هایلندر، شورولت اکینوکس، هونداCRV، فورد اسکیپ، نیسان روگ، ماشین دیگنیتی، تویوتا RAV4 و لکسوس RX350 هستند.
مزایا و معایب شاسی بلندها مزایا و معایب شاسی بلندها
خودروهای شاسی بلند واقعی با شاسی مستقل دارای نقاط قوت و ضعف مختلف هستند که در اینجا به آن اشاره می‌کنیم.
مزایای شاسی‌بلندها
• کابین جادار: بزرگترین مزیت داشتن یک SUV، فضای فوق‌العاده‌ای است که در اختیار شما قرار می‌دهد. چه فضای کابین و چه فضای بار، شاسی‌بلندها در هر دو زمینه جادارتر هستند. بسته به اندازه و نوع SUV، می‌توانید تا هشت نفر را داخل آن جای دهید و بیش از هفتصد لیتر فضای بار داشته باشید.
• ساختار مستحکم: شاسی‌بلندها ماشین‌های بزرگ و حجیمی هستند که برای تحمل شرایط شدید جاده و آب و هوا ساخته شده‌اند. آن‌ها از فولاد و آلیاژهای آلومینیوم بسیار مقاوم برای استحکام بهتر تشکیل شده‌اند. ساختار بدنه روی شاسی(Body-on-frame) نیز استحکام و تحمل بالاتری را فراهم می‌کند. طراحی ساده چنین سیستم‌هایی تعمیر SUVها را نیز آسان‌تر می‌کند.
• توانایی آفرود عالی: یکی از دلایلی که مردم SUV می‌خرند، قابلیت‌های استثنایی آن‌ها در آفرود است. سیستم انتقال قدرت 4×4 باعث می‌شود شاسی بلندها بتوانند با مسیرهای ناهموار یا پوشیده گل، برف یا شن مقابله کنند. ارتفاع بالاتر از سطح زمین با موتورهای قدرتمند نیز به عبور از شیب‌های تند و مسیرهای ناهموار کمک می‌کند.
• ظرفیت یدک‌کشی بالا: یک SUV فول‌سایز به‌طور کلی می‌تواند تا حدود ۴۵۳۵ کیلوگرم یدک بکشد، زیرا ساختار شاسی مستقل از بدنه در ابتدا برای کامیون‌ها استفاده می‌شد. اما استفاده از همین معماری در SUVها، به آن‌ها اجازه می‌دهد ظرفیت‌های یدک‌کشی و حمل بار فراتر از اکثر خودروهای سواری دیگر ارایه دهند.
معایب شاسی بلندها
• غول‌های غیردوست‌داشتنی شهر: شاسی‌بلندها، در مقایسه با کراس‌اوورها، بسیار بزرگ هستند. حتی یک SUV متوسط می‌تواند تا 5 متر طول و 2 متر عرض داشته باشد. ابعاد بزرگ‌تر آن‌ها را به سختی قابل مانور و پارک می‌کند. به‌خصوص SUVهای فول‌سایز در محیط‌های شهری شلوغ می‌توانند دست‌وپاگیر باشند.
• مصرف سوخت بالا: وزن یک SUV می‌تواند بین ۱۶۰۰ تا ۳۰۰۰ کیلوگرم باشد. اندازه بزرگ این خودروها آن‌ها را از لحاظ آیرودینامیک با مشکل مواجه می‌کند و موتورهای بزرگ‌تر، مصرف سوخت SUVها را نسبت به کراس‌اوورها بالا می‌برد.
• هزینه‌های سنگین مالکیت: هزینه مالکیت یک شاسی بلند بیشتر از یک سدان، هاچ‌بک یا کراس‌اوور معمولی است. این به دلیل افزایش مصرف سوخت و نیاز به مقادیر قابل توجهتری از روغن و سایر مایعات و لاستیک‌های بزرگ‌تر و قطعات یدکی گران‌تر است.
• دید محدود و نقاط کور بیشتر: ارتفاع صندلی بالا می‌تواند میزان دید به نقاط کور خودرو را برای راننده دشوار کند.
• استهلاک بیشتر: به دلیل وزن و اندازه زیاد، قطعات SUVها سریع‌تر فرسوده می‌شوند و هزینه‌های تعمیر و نگهداری را افزایش می‌دهند.
• اثرات زیست‌محیطی: موتورهای بزرگ‌تر شاسی بلندها گاز CO2 بیشتری تولید می‌کنند که به آلودگی هوا و تغییر اقلیم می‌انجامد.
در نتیجه، هنگام انتخاب بین یک SUV و یک کراس‌اوور، مهم است که نیازهای خود و سبک زندگی‌تان را در نظر بگیرید. اگر عمدتاً در شهر رفت‌وآمد می‌کنید و به فضای زیادی نیاز ندارید، یک کراس‌اوور یا حتی یک خودروی سدان یا هاچ‌بک ممکن است انتخاب بهتر و مقرون‌به‌صرفه‌تری باشد.
مزایا و معایب کراس اوورها مزایا و معایب کراس اوورها
کراس اوورها نسبت به شاسی‌بلندها، مزایای زیادی در محیط‌های شهری و حومه‌ای دارند. اما آن‌ها محدودیت‌های خاصی هم دارند که باعث می‌شود برای مناطق روستایی کمتر مناسب باشند. البته بدنه‌ی کوچکترشان نیز باعث بهبود چابکی و راحتی رانندگی می‌شود.
مزایای کراس اوورها
• فضای مناسب سرنشینان و بار: با وجود کوچکتر بودن نسبت به شاسی‌بلندها، کراس‌اوورها فضای کافی برای سرنشینان و بار ارائه می‌دهند. حتی مدل‌های کوچکتر برای یک خانواده‌ی چهارنفره مناسب هستند. کراس‌اوورهای بزرگ‌تر مانند هوندا پایلوت و آئودی Q7 یا فیدلیتی پرستیژ و... می‌توانند تا هفت نفر را جا دهند. همچنین، صندلی‌های تاشو ردیف‌های دوم و سوم، فضای خوبی برای لوازم کاربران ایجاد می‌کنند. علاوه بر این، کراس‌اوورهای بزرگ‌تر تا ۳ تن ظرفیت یدک‌کشی دارند و برای حمل تریلرهای سفری مناسب هستند.
• مصرف سوخت کمتر: کراس‌اوورها نسبت به شاسی‌بلندها مصرف سوخت پایین‌تری دارند. این به دلیل وزن سبک‌تر و بدنه‌ی آیرودینامیک‌تر آن‌هاست. علاوه بر این، بسیاری از کراس‌اوورها با پیشرانه‌ی هیبریدی کم‌مصرف ارائه می‌شوند که میزان مصرف را به شدت پایین می‌آورد.
• ایمنی بالا: خودروسازان کراس‌اوورها را با تمرکز بر حمل و نقل خانواده‌ها می‌سازند، بنابراین غالباً این خودروها از ابتدا برای کسب امتیاز ایمنی ۵ ستاره در تست‌های تصادف دولتی و سازمان‌های مستقل طراحی می‌شوند. ساختار شاسی یکپارچه نیز امکان مقاوم سازی بهتر ساختار بدنه و شاسی در این خودروها را فراهم می‌کند.
معایب کراس اوورها
• نامناسب برای آفرود سنگین: در حالی که کراس‌اوورها برای مسیرهای خاکی و آفرود سبک ایده‌آل هستند، اما استحکام و انعطاف لازم برای مقابله با بارهای سنگین و شرایط آفرود شدید را ندارند. به‌طور کلی، ارتفاع کمتر از سطح زمین، قدرت متوسط و سیستم‌های کشش و انتقال قدرت محدود، توانایی‌های یک کراس‌اوور را کم می‌کنند.
• هزینه تعمیر بالاتر: در تصادف، کل ساختار شاسی یکپارچه ضربه‌ی اصلی را متحمل می‌شود. این شاسی یکپارچه، انتقال نیروی تصادف به داخل کابین را به حداقل می‌رساند، اما تعمیر آن نیز گران‌تر است.
شاسی‌بلند بخریم یا کراس‌اوور؟ کدام‌یک برای شما مناسب‌تر است؟ شاسی‌بلند بخریم یا کراس‌اوور؟ کدام‌یک برای شما مناسب‌تر است؟
با روشن شدن تفاوت‌های بین شاسی‌بلندها و کراس‌اوورها، تنها کاری که باقی می‌ماند، پیدا کردن خودرویی است که برای شما مناسب باشد و سریع‌ترین راه برای دانستن این موضوع که شاسی بلند بهتره یا کراس اوور، شناسایی نیازهایتان است.
به‌طور کلی، اگر به دنبال یک خودروی روزانه هستید و از خود میپرسید که شاسی بلند بخریم یا کراس اوور، باید بدانید که کراس‌اوور گزینه ایده‌آل تری است. آن‌ها نه تنها فضای کافی و مصرف سوخت بهتری دارند، بلکه اندازه کوچکترشان آن‌ها را برای استفاده در حومه و شهر ایده‌آل می‌کند. حتی برای رانندگی‌های معمولی در بزرگراه و سفرهای ماجراجویانه سبک، یک کراس‌اوور می‌تواند اکثر نیازها را برآورده کند.
اما اگر به یک خودروی محکم‌تر برای حمل بارهای سنگین یا یدک‌کشی‌های جدی نیاز دارید و همچنان چیزی برای استفاده روزانه می‌خواهید، پس یک SUV انتخاب واضحی است. علاوه بر این، اگر تصور شما از رانندگی شامل عبور از گل و لای، برف یا شن یا پیمودن مسیرهای ناهموار با شیب‌های ۳۰ درجه است، در دوراهی خرید کراس اوور یا شاسی بلند گیر کرده‌اید ، به دنبال چیزی جز یک SUV واقعی با شاسی مستقل نباشید.
در نهایت، برای پاسخ به سوال کراس اوور بهتره یا شاسی بلند باید گفت انتخاب بین SUV و کراس‌اوور به سبک زندگی و نیازهای شما بستگی دارد. اگر بیشتر در شهر تردد می‌کنید و به فضای بزرگ و توانایی آفرود نیاز ندارید، کراس‌اوور گزینه‌ای اقتصادی‌تر و بهتر است. اما اگر ماجراجویی‌های خارج از جاده و حمل بارهای سنگین بخشی از برنامه‌های شماست، خرید یک شاسی بلند انتخاب بهتری خواهد بود.
سخن پایانی
تفاوت اصلی بین شاسی‌بلند و کراس‌اوور به شاسی آن‌ها برمی‌گردد. اگر شاسی بر اساس پلتفرم مستقل باشد، با یک SUV یا شاسی بلند واقعی تمام عیار سروکار دارید. اما اگر شاسی بر اساس پلتفرم یک خودروی سواری ساخته شده باشد، آنگاه خودرو مورد نظر یک کراس‌اوور است.
به طور کلی انتخاب بین شاسی بلند و کراس‌اوور به موقعیت جغرافیایی و اولویت‌های راننده بستگی دارد. پس اگر می‌خواهید بدانید خرید کراس اوور بهتره یا شاسی بلند، اول باید این موارد و نوع نیازتان را مشخص کنید. در این راستا یک ماشین شاسی بلند انتخابی ایده‌آل برای ساکنان مناطق روستایی، کوهستانی یا طبیعت گردان حرفه‌ای با نیاز به حمل بارهای سنگین است. اما به‌دلیل ابعاد بزرگ‌تر و موتور حجیم، مصرف سوخت بیشتر و هزینه‌های نگهداری بالاتری دارد.
اما یک ماشین کراس‌اوور یا در اصطلاح عامیانه «نیم شاسی»، مناسب برای خانواده‌های ساکن در شهر است.وزن سبک‌تر آن منجر به رانندگی راحت‌تر و مصرف سوخت پایین‌تر می‌شود. البته به‌دلیل وزن سبک‌تر شاسی، یک ماشین کراس‌اوور توانایی لازم برای حمل بارهای سنگین و عبور از مسیرهای آفرود دشوار را در حد خودروهای شاسی بلند تمام عیار ندارد.
شاید مطالب زیر هم برای شما مفید باشد:
آپشن ماشین های ایرانی
تشخیص مدل ماشین از روی شماره شاسی
بهترین ماشین برای رانندگان تازه کار
نویسنده حسین باباپور
