تا چند سال گذشته اغلب خودروهای موجود در بازار ایران گیربکس دستی داشتند و وجود گیربکس اتوماتیک برای هر خودرو یک آپشن ویژه و یا حتی بعضاً سفارشی بود. جعبه‌دنده‌های دستی زحمت رانندگی را برای راننده زیاد می‌کنند و لازم است حین رانندگی چندین و چند بار راننده خودرو اقدام به تعویض دنده کند. این فرایند به‌خصوص زمانی که خودرو در ترافیک است بیشتر تکرار می‌شود. در مقابل استفاده از جعبه‌دنده‌های اتومات امروزه در اغلب خودروها یک چیز رایج و معمول است و کمتر خودروی تازه تولیدی پیدا می‌شود که گیربکس آن اتوماتیک نباشد.
در دنیای امروز وجود گیربکس اتوماتیک برای صرفه‌جویی در وقت اهمیت بالایی دارد؛ چرا که بسیاری از افراد حین رانندگی با تلفن صحبت می‌کنند و فعالیت‌های خود را انجام می‌دهند. صحبت‌کردن با تلفن به‌خصوص در مسیرهای پرترافیک با وجود جعبه‌دنده دستی کار بسیار سختی است و ممکن است سرنشینان را به خطر بیندازد. در این مقاله از مجله خودرو بانک، تفاوت‌های جعبه‌دنده دستی و اتوماتیک بررسی و اطلاعاتی ارائه شده تا بدانیم ماشین دنده ای بخریم یا اتوماتیک؟ اگر این سؤال پیش روی شما نیز قرار دارد که ماشین دنده ای بخریم یا اتوماتیک؟ تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
قیمت خودرو
استفاده از جعبه‌دنده اتوماتیک در خودروها باعث بالارفتن قیمت آنها می‌شود، چرا که معمولاً گیربکس‌های اتومات قطعات بیشتر و سیستم پیچیده‌تری دارند و همین نیز در قیمت آنها تأثیر مستقیم دارد. بااین‌حال قیمت گیربکس‌های اتومات بسته به نوع خودروها می‌تواند متفاوت ممکن باشد و باتوجه‌به کارکرد خودرو و نوع فعالیت آن می‌تواند گران‌تر یا ارزان‌تر باشد.
در اکثر موارد تعبیه یک جعبه‌دنده اتوماتیک می‌تواند قیمت خودرو را در حدود ۶۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان افزایش دهد. برخی از خودروهای معروف دنیا مانند آئودی نیز در صورت داشتن یک جعبه‌دنده اتومات، در حدود ۳۰۰۰ پوند گران‌تر خواهد بود. انتخاب یک خودرو با گیربکس اتوماتیک احتمالاً تأثیر چندانی روی قیمت دسته دوم آن نداشته باشد؛ اما در برخی از خودروهای گران‌قیمت و لوکس مانند مرسدس‌بنز، اگر خودروی شما گیربکس اتومات داشته باشد، قیمت مدل کارکرده آن بیشتر خواهد بود. در خرید خودرو از طریق ثبت‌نام سایپا، جعبه‌دنده یکی از مؤلفه‌هایی است که باید مورد دقت واقع شود.
مصرف سوخت خودرو
در گذشته استفاده از جعبه‌دنده اتومات در خودروها باعث بالارفتن مصرف سوخت آنها می‌شد و این مسئله سبب کاهش ارزش آنها نسبت به خودروهایی با جعبه‌دنده دستی می‌شد. به‌مرور و با پیشرفت تکنولوژی و علم کامپیوتر، جعبه‌دنده‌های اتومات پیشرفت‌های قابل‌توجهی به‌دست آوردند که یکی از آنها کاهش مصرف سوخت خودرو بود. این تأثیر مثبت تا جایی است که در خودروهای اتومات مدرن، گیربکس‌های آنها با احتمال خیلی پایینی بر روی مصرف سوخت تأثیر منفی دارند.
بااین‌حال لازم است بدانید که ادعای سازندگان خودرو در مورد مصرف سوخت همیشه درست نیست و ممکن است مصرف سوخت خودروی اتومات شما بیش از میزانی باشد که در بروشور آن درج شده است. برای مثال اگر خودروی بی ام و 320 i را مورد بررسی قرار دهیم، می‌بینیم که در مدل با جعبه‌دنده دستی، مصرف سوخت در هر ۱۰۰ کیلومتر در حدود ۳/۵ لیتر است و این در حالی است که مصرف سوخت مدل اتومات در هر صد کیلومتر برابر با ۴/۵ لیتر است. در مقابل اما برخی از جعبه‌دنده‌های اتومات مصرف سوخت پایین‌تری دارند؛ برای مثال در خودروی پورشه ۹۱۱ کررا با گیربکس اتومات پی دی کی (PDK)، نه‌تنها خودرو سریع‌تری عمل می‌کند که مصرف سوخت آن نیز پایین‌تر است. البته ممکن است خرید خودروی اتومات با قیمت بالاتر، در ابتدا چندان به مذاق شما خوش نیاید و احساس کنید که هزینه زیادی به شما تحمیل شده است، بااین‌حال نیاز نیست نگران این مسئله باشید چرا که پس از طی‌کردن مسافتی در حدود ۲۴۰ هزار کیلومتر، این اضافه پرداخت چند ده میلیونی جبران خواهد شد. بهترین ماشین کره‌ای در ایران مصرف سوخت بسیار پایینی دارند.
عملکرد گیربکس
همان‌طور که می‌دانید اغلب ماشین بازهای حرفه‌ای مایل هستند که خودرویی با گیربکس دستی داشته باشند. این نشان می‌دهد که استفاده از گیربکس دنده‌ای حس خوشایند تعویض دنده و در دست‌داشتن کنترل خودرو را منتقل می‌کند. اما برای کسانی که عاشق سرسخت رانندگی نیستند اوضاع چطور است؟ جالب است بدانید که در ابتدا جعبه‌دنده اتومات برای کسانی اختراع شد که علاقه‌ای به رانندگی کردن نداشتند و خودرو را فقط بر حسب ضرورت و انجام کارهای روزانه خریداری می‌کردند. بااین‌وجود امروز شرایط تغییر کرده است و باتوجه‌به پیشرفت تکنولوژی، تعویض دنده‌ها در خودروهای اتومات بسیار سریع‌تر از خودروهای دستی است. فاصله زمانی بین تعویض دنده‌ها در خودروهای اتومات بسیار اندک است و این باعث می‌شود که خودروی اتومات خیلی سریع شتاب بگیرد و لذت رانندگی با سرعت بالا را نصیب شما کند. البته کارایی گیربکس‌ها با توجه مسیرهای مختلف می‌تواند کم یا زیاد شود؛ مثلاً در مسیرها و جاده‌های پر پیچ‌وخم، وجود جعبه‌دنده دستی باعث زحمت زیاد راننده می‌شود و کار کنترل خودرو را سخت می‌کند.
در این وضعیت شما باید هم زمان ترمز کنید، کلاچ را بگیرید و دنده را تعویض کنید و در این حال نیز پدال گاز را فشار دهید. این فرایند طولانی و پرزحمت در خودروهای اتومات تنها با فشار دادن یک پدال انجام می‌شود و به همین سبب است که رانندگان خودروهای مسابقه‌ای به‌شدت طرفدار خودروهای دستی هستند، چرا که وجود گیربکس دستی مهارت بالاتری می‌طلبد و کنترل همه چیز لذت رانندگی را دوچندان می‌کند. در ترافیک اما شرایط متفاوت است و استفاده از جعبه‌دنده اتوماتیک کار شما را بسیار راحت می‌کند. قاعدتاً بهترین ماشین بعداز پراید، خودرویی است که گیربکس اتومات دارند.
مقایسه ماشین دنده ای و اتوماتجعبهدنده CVT چیست؟
جعبه‌دنده CVT یا سیستم انتقال قدرت متغیر پیوسته (Continuously Variable Transmission) نوعی جعبه‌دنده اتومات است که به‌جای چرخ‌دنده‌های معمولی، از دو عدد فولی که با زنجیر (تسمه) به هم متصل شدند و می‌توانند ضریب دنده‌های بی‌نهایتی برای خودرو ایجاد کند، استفاده می‌کند. در جعبه‌دنده‌های سی وی تی دیگر با زحمت تعویض دنده مواجه نیستید و به‌جای آن بی‌نهایت ضریب متغیر به طور مداوم در حال تغییرند و قدرت را از موتور به چرخ‌ها منتقل می‌کنند.
اجزای جعبه‌دنده CVT عبارت‌اند از: پولی ورودی، پولی خروجی و تسمه فلزی یا پلاستیکی.
بهترین ماشین شاسی بلند در ماشین‌های شاسی‌بلند دنده دستی، دارای جعبه‌دنده CVT است.
ماشین دنده ای یا اتومات انتخاب شما کدام است؟
در این مقاله از مجله خودرو بانک به بررسی جعبه‌دنده‌های اتومات و دستی و مقایسه آنها پرداختیم. اگر شما طرفدار رانندگی پر هیجان هستید و از فعالیت رانندگی لذت می‌برید، گیربکس دستی انتخاب بسیار جذابی است. علاوه بر این گیربکس‌های دستی هزینه کمتری روی دست شما می‌گذارند و در بلند مدت انتخاب بهتری هستند. بااین‌حال اگر هزینه اضافه خرید خودروهای اتومات را می‌توانید تقبل کنید، رانندگی راحت‌تری خواهید داشت و نرمی تعویض دنده خودرو را می‌توانید به خوبی حس کنید. امیدواریم مطالعه این نوشته برای شما مفید بوده باشد. انتخاب شما کدام ماشین است؟
