اگر خودرو قرعه کشی خریداری کرده باشید یا اگر خودروی اقساطی را از شرکت‌های لیزینگی گرفته‌اید، یکی از کارهایی که احتمالا باید پیگیری آن باشد، موضوع فک رهن خودروست. در این مطلب می‌خواهیم نکاتی را درباره فک رهن سند خودرو، شرایط فک رهن و نحوه استعلام فک رهن خودرو را بگوییم.
فک رهن سند چیست؟
اگر سند هر نوع دارایی، تحت عنوان وثیقه یا تحت عنوان ضمانت، دست شخص یا شرکت دیگری باشد، اصطلاحا می‌گوییم «سند در رهن» است. بعد از پایان معامله و در صورتی که هرکدام از طرفین معامله، به تعهدات‌شان عمل کنند، مالک می‌تواند برای آزادسازی سند، اقدام کند که به این حالت نیز اصطلاحا «فک رهن سند» می‌گوییم.
به عنوان مثال، اگر وام مسکن را یکی از بانک‌های کشورمان گرفته باشید و با کمک آن، اقدام به خریداری مسکن کنید، سند مسکن در رهن بانک باقی می‌ماند چراکه بانک، وثیقه‌ای می‌خواهد تا مطمئن شود که شما، وامی که گرفته‌اید را دوباره به بانک برمی‌گردانید.
سند در رهن؛ شیوه جدید فروش خودروسازان
در بازار خودرو نیز اصطلاح «فک رهن خودرو» را زیاد می‌شنویم. به خصوص در سال‌های اخیر چراکه میزان تقاضا از عرضه، پیشی گرفته و خودروسازان برای شناسایی مصرف‌کنندگان واقعی، محدودیت‌هایی برای ثبت نام کنندگان خودرو تعیین می‌کنند. یکی از این محدودیت‌ها، در رهن بودن سند خودروست.
به لطف اختلاف قیمت کارخانه با قیمت بازار، سودجویان بازار همواره در تلاشند تا خودرویی که معامله می‌کنند را به کمترین قیمت بخرند اما به بیشترین قیمت بفروشند. به همین دلیل، این سودجویان با شگردهای مختلف، معمولا در شرایط فروش خودروسازان شرکت می‌کنند و به محض آنکه موفق به خریداری خودرو شدند، آنرا از کارخانه تحویل می‌گیرند و بلافاصله با قیمت بیشتر، در بازار آزاد می‌فروشند.
یکی از شیوه‌های نسبتا موثر برای جلوگیری از این کار سودجویان، در رهن نگه داشتن سند خودروها تا مدت زمانی مشخص (معمولا تا یکسال) است. یعنی خودروساز بعد از آنکه خودرو را به شما تحویل می‌دهد، سند خودرو را نزد خودش نگه می‌دارد. به همین دلیل، مالک خودرو دیگر نمی‌تواند برای فروش خودرو، اقدام کند چراکه هیچ خریدار عاقلی، تمایلی برای داشتن خودرویی که سندش در اختیار فروشنده نیست، ندارد!
فک رهن خودرو به چه معناست؟
با توجه به توضیحاتی که در ابتدای متن دادیم، حالا معنی فک رهن خودرو نیز مشخص و واضح است: فک رهن خودرو یعنی اینکه تمامی شروط فروشنده خودرو را انجام دهید تا فروشنده نیز، سند خودرو را به شما تحویل دهد.
فک رهن خودرو قرعه کشی قانونی است؟
اگر در فاصله سال‌های 1399 تا اواسط سال 1400 در قرعه کشی ایران خودرو یا قرعه کشی سایپا شرکت کرده باشید، حتما می‌دانید که یکی از مهم‌ترین شرایط ثبت نام مشتریان، در رهن بودن اسناد خودروها بود. اما با تصمیم کمیته خودرو، این محدودیت از اواسط پاییز 1400 از شرایط فروش ایران خودرو و همچنین از شرایط فروش سایپا، حذف شد. به این معنی که محصولات فروخته شده توسط این دو خودروساز، دیگر نیازمند فک رهن خودرو نیستند چراکه اساسا، سندشان دیگر در رهن خودروساز، باقی نمی‌ماند.
البته این موضوع، به این معنی نیست که ماجرای «سند در رهن بودن» تمام شده است! هرچند که شرکت‌هایی مانند ایران خودرو و سایپا، تا اطلاع ثانوی از شیوه فروش خودرو با سند رهنی، دست کشیده‌اند اما شرکت‌هایی دیگری مانند کرمان موتور و بهمن موتور، برای فروش برخی محصولات‌شان، همچنان مجبورند تا از این شیوه استفاده کنند.
پس باید بدانید تا زمانیکه عرضه و تقاضا با یکدیگر متناسب نباشند، احتمال استفاده از این روش فروش خودرو، توسط خودروسازان ایرانی همیشه وجود دارد. البته یک نکته را فراموش نکنید: در بازار خودروی ایران، همه چیز موقتی است و ممکن است یک روز، قانونی تصویب شود و روزی دیگر، همان قانون لغو گردد! بنابراین برای آنکه بدانید خودرویی که می‌خرید، سند آزاد دارد یا اینکه سندش در رهن است، باید متن قرارداد فروش خودروسازان را به دقت مطالعه کنید.
برای فک رهن خودرو کجا برویم؟
ساده‌ترین راه برای فک رهن خودرو، مراجعه حضوری به نمایندگی‌های خودروسازان است. فقط مراقب این نکته باشید که شخصی که نامش در متن قرارداد ذکر شده، اجازه فک رهن خودرو را دارد و در غیر اینصورت، هیچ شخص دیگری نمی‌تواند برای فک رهن خودرو اقدام کند؛ مگر آنکه وکیل داشته باشید و در متن وکالتنامه نیز موضوع فک رهن خودرو، صراحتا اعلام شده باشد.
فک رهن خودرو سایپا چگونه است؟
برای فک رهن خودرو سایپا، یا می‌توانید به نمایندگی سایپا بروید و درخواست فک رهن را ارائه دهید، یا می‌توانید به سایت فروش اینترنتی سایپا به نشانی saipa.iranecar.com رفته و وارد حساب کاربری‌تان شوید و درخواست فک رهن خودرو را ثبت کنید.
فک رهن خودرو سایپافک رهن ایران خودرو چگونه است؟
همان روشی که برای فک رهن سایپا گفتیم، برای فک رهن ایران خودرو نیز وجود دارد ولی با یک تفاوت مهم. برای فک رهن خودرو ایران خودرو، علاوه بر مراجعه حضوری به نمایندگی ایران خودرو، می‌توانید به سایت میز خدمت مشتری ایران خودرو به نشانی اینترنتی customer.ikco.ir مراجعه کنید و برای فک رهن خودرو، ثبت درخواست را انجام دهید.
فک رهن خودرو ایران خودرو مدارک لازم برای فک رهن خودرو چیست؟
اگر با روش مراجعه حضوری، قصد انجام مراحل فک رهن خودرو را دارید، باید علاوه بر مدارک شناسایی (کارت ملی، شناسنامه و ...)، مدارک وسیله نقلیه نیز همراهتان باشد. همچنین اگر باید تسهیلاتی را پرداخت می‌کردید، مدارک لازم جهت تسویه حساب را نیز با خودتان داشته باشید.
فک رهن خودرو چقدر طول می‌کشد؟
جواب دادن به این سوال، به پارامترهای مختلفی وابسته است و نمی‌توان یک جواب کلی به آن داد. به عنوان مثال، روند فک رهن خودرو در خودروسازان خصوصی، ممکن است با روش خودروسازان دولتی، تفاوت‌هایی داشته باشد. اما معمولا فرآیند فک رهن ایران خودرو یا فک رهن خودرو سایپا، در شرایط عادی، باید کمتر از یکماه انجام شود. البته این یک زمان تقریبی است و تحت شرایط مختلف، ممکن است کمتر از این زمان یا بیشتر از این زمان نیز فک رهن خودرو طول بکشد.
استعلام فک رهن خودرو چگونه است؟
اگر خریدار خودرو هستید ولی فروشنده خودرو، به دلایل مختلف، سند خودرو را به شما نشان نمی‌دهد، بدانید و آگاه باشید که یک جای این معامله می‌لنگد! در چنین شرایطی که نمی‌دانید سند خودرویی که قصد خریدنش را دارید، در رهن است یا آزاد است، حتما باید استعلام فک رهن خودرو را انجام دهید. برای این کار کافی است با نمایندگی خودروسازان تماس بگیرید.
به عنوان مثال اگر قصد خریداری محصولات سایپا را دارید، کافی است با شماره تلفن سراسری 096550 تماس بگیرید و استعلام سند خودرو را انجام دهید. یا اگر قصد خریداری محصولات ایران خودرو را دارید، باید با شماره سراسری 096440 تماس بگیرید و از آزاد بودن سند خودروی‌تان مطلع شوید.
فک رهن خودرو لیزینگی چگونه است؟
اگر برای خریداری خودرو، از وام استفاده کرده باشید یا تسهیلاتی در اختیارتان قرار گرفته باشد، تا زمانیکه آن تسهیلات را تسویه نکرده باشید، امکان فک رهن خودرو نیز وجود ندارد. در زمینه فک رهن خودرو لیزینگی باید مراقب نکته دیگری نیز باشید. برخی از شرکت‌های لیزینگ، امکان فک رهن زودتر از موعد مقرر را ندارند. اما یعنی چه؟
تصور کنید خودرویی را به روش اقساطی خریداری می‌کنید و بازپرداخت اقساطش باید 12 ماهه انجام شود. حالا اگر 6 ماهه بتوانید تمام اقساطش را برگردانید، قاعدتا باید بتوانید سند خودرو را هم فک رهن کنید. اما ممکن است تحت شرایطی، فک رهن خودرو امکان‌پذیر نباشد. پس قبل از خریداری خودرو لیزینگی، حتما به این نکته نیز توجه داشته باشید و متن قراردادتان را به خوبی، مطالعه کنید.
معامله خودرو سند در رهن چگونه است؟
انتقال سند برای خودرویی که در رهن فروشنده قرار دارد، امکان‌پذیر نیست. به عبارت بهتر، تا زمانیکه فک رهن خودرو انجام نشده باشد، امکان نقل و انتقال خودرو در دفاتر اسناد رسمی نیز وجود ندارد. به همین دلیل برخی‌ها برای دور زدن این قانون، دست به دامان وکالتنامه فروش می‌شوند و همین وکالتنامه، ممکن است آنها در هزارویک دام حقوقی دیگر بیاندازد.
