سامانه کروز کنترل خودروهایی که مجهز به جعبه‌دنده دستی هستند کمی با سامانه کروز کنترل خودروهایی که مجهز به جعبه‌دنده اتوماتیک هستند فرق دارد. در خودروهای مجهز به جعبه‌دنده اتوماتیک، سامانه کروز کنترل در قسمت پدال‌ها فقط از فشنگی پدال ترمز اطلاعات می‌گیرد. در خودروهای مجهز به جعبه‌دنده اتوماتيک برای فعال کردن کروز کنترل باید پدال ترمز رهاشده باشد و سامانه کروز کنترل تنها پس از حصول اطمینان از رها بودن پدال ترمز فعال میشود و چنانچه کروز کنترل فعال باشد و پدال ترمز فشار داده شود، آنگاه کروز کنترل غیرفعال میشود.
حالا اگر فشنگی پدال ترمز فاقد کارایی لازم باشد، آنگاه در بعضی از خودروهای مجهز به جعبه‌دنده اتوماتیک موتور خودرو روشن نمی‌شود و در سایر خودروهاي اتوماتيک همچون جکJ5 و دانگ‌فنگ H30 Cross که موتور خودرو بدون فشار دادن پدال ترمز نیز روشن میشود، اهرم دسته‌دنده قفل بوده و از حالت پارک خارج نمی‌شود یا اینکه اهرم دسته‌دنده به‌سختی از حالت پارک خارج میشود. بنابراین چنانچه فشنگي اين خودروها خراب باشد، آنگاه مالک خودرو مجهز به جعبه‌دنده اتوماتیک قبل از اینکه به مرحله فعال نشدن کروز کنترل برسد، با مشاهده روش نشدن خودرو یا آزاد نشدن اهرم دسته‌دنده متوجه ايرادي در خودرو شده و برای رفع این ايرادها به تعمیرکار خودرو مراجعه می‌کند.
در خودروهای مجهز به جعبه‌دنده دستی سامانه کروز کنترل در قسمت پدال‌ها هم از فشنگی پدال ترمز اطلاعات می‌گیرد و هم از فشنگی پدال کلاچ. برای فعال شدن کروز کنترل باید هر دو پدال ترمز و کلاچ رهاشده باشند و سامانه کروز کنترل تنها پس از حصول اطمینان از رها بودن هر دو پدال ترمز و کلاچ فعال میشود. برخلاف اکثر خودروهای مجهز به جعبه‌دنده اتوماتیک، در اکثر خودروهای مجهز به جعبه‌دنده دستی اگر فشنگی پدال‌های ترمز و کلاچ فاقد کارایی لازم باشند، موتور خودرو بازهم روشن میشود. در جمله قبل گفته شد اکثر خودروها، زیرا هستند خودروهای مجهز به جعبه‌دنده دستی که موتور آنها فقط پس از حصول اطمینان از فشرده بودن پدال کلاچ روشن میشود. در ادامه این مقاله فرض بر این است که همچون اکثر خودروهای مجهز به جعبه‌دنده دستی ساخت داخل کشور، موتور خودرو بدون نیاز به فشردن پدال کلاچ روش میشود.
اگر فشنگی پدال‌های ترمز و کلاچ فاقد کارایی لازم باشند، آنگاه کروز کنترل روشن میشود ولیکن فعال نمی‌شود و معمولاً در عوض فعال شدن کروز کنترل هشدار صوتي فعال نشدن کروز کنترل شنيده مي‌شود. عیب فعال نشدن کروز کنترل خودرو مجهز به جعبه‌دنده دستی شایع‌تر از عیب فعال نشدن کروز کنترل خودرو مجهز به جعبه‌دنده اتوماتیک است. در ادامه سعی شده تا مراحل عیب‌یابی و رفع عیب کروز کنترل خودروهای مجهز به جعبه‌دنده دستی توضیح داده شود.
چگونه متوجه بشویم کدام فشنگی پدال خراب است؟
استفاده از دستگاه عیب‌یاب کامپیوتری یا همان دیاگ اولین و مطمئن‌ترین روش است. البته شاید بعضی‌ها ساده‌ترین روش تعیین خرابی فشنگی ترمز را مشاهده روشن شدن چراغ‌های سه‌گانه ترمز پس از فشردن پدال ترمز بدانند ولی باید توجه داشت که در بعضی از خودروها پدال ترمز دو فشنگی دارد که یک فشنگی برای روشن کردن چراغ‌های سه‌گانه ترمز است و دومین فشنگی اطلاعات لازم را به واحد کنترل موتور یا همان ECU یا سایر سامانه‌های الکترونیکی همچون کروز کنترل ارسال می‌کند.
ازآنجایی‌که بر روی اکثر خودروهای داخل کشور که مجهز به جعبه‌دنده دستی و دریچه گاز برقی هستند سامانه‌های کروز کنترل ساخت داخل کشور و مجهز به دزدگیر کدینگ نصب میشود روشي که در ادامه شرح داده مي‌شود برای این دسته از خودروها ارائه میشود.
این خودروها عبارت‌اند از : انواع پژو206، پژوi207، انواع سمند، پژو پارس با موتورTU5، پژو SLX405، رانا، فوتون تونلند، آریو، سراتو۱۶۰۰، برلیانس‌هایH220-H230-H320-H330، جکS5، لیفان620، لیفانX60، جیلی امگراند7، مدیران خودروMVM530 و MVM530، گریت‌وال ولکسC30 و بالاخره رنو فلوئنس و سراتو 1600 مونتاژ داخل. ویژگی این روش این است که هیچ‌گونه هزینه‌ای ندارد و حتی نیاز به مراجعه به تعمیرگاه و استفاده از دیاگ و عیب‌یابی هم ندارد و خودرو در هرجایی که باشد امکان انجام این روش فراهم است.
اساس این روش بر این پایه استوار است که در سامانه‌های کروز کنترل مجهز به دزدگیر کدینگ، برای فعال شدن دزدگیر کدینگ باید هم‌زمان پدال‌های ترمز و کلاچ گرفته‌شده و دکمه Cancel نیز فشار داده شود. حال اگر هرکدام از فشنگی‌های پدال ترمز یا کلاچ فاقد کارایی لازم باشند، تنها با فشردن یک پدال و فشردن دکمه Cancel دزدگیر کدینگ فعال میشود. احتمال خرابي فشنگی کلاچ بیشتر از احتمال خرابي فشنگی ترمز است، بنابراین توصیه میشود ابتدا وجود عیب در فشنگی کلاچ بررسی شود. البته دکمه Cancel در خودروهاي متفاوت با نمايه‌هاي متفاوت مشخص مي‌شود، به‌عنوان‌مثال در دسته اهرمي کروز کنترل 206 دکمه Cancel در نوک دسته اهرمي قرار دارد، در بعضي از خودروها روي دکمه عبارت Cancel درج‌شده و در ساير خودروها از نمايه خاصي براي نمايش دکمه Cancel استفاده مي‌شود.
کروز کنترل
مرحله اول؛ روش عیب‌یابی هر دو فشنگی پدال‌های ترمز و کلاچ با استفاده از کلیدهای دسته کروز کنترل:
برای شروع و در حالتی که سوئيچ در حالت ON است يا موتور خودرو روشن است و کروز کنترل هم خاموش است و هیچ پدالی نیز فشرده نشده دکمه Cancel را فشار داده و به مدت چند ثانیه رها نمی‌کنیم، اگر یک بوق ممتد شنیدیم و چراغ‌های سبز و قرمز کروز کنترل یکی بعد از دیگری روشن‌شده و چشمک‌زن شدند یعنی اینکه دزدگیر کدینگ کروز کنترل فعال‌شده است. در این حالت با فشردن پدال گاز هیچ‌گونه عکس‌العملی از موتور خودرو مشاهده نمی‌شود و پدال گاز نیز غیرفعال میشود. از فعال شدن دزدگیر کدینگ کروز کنترل بدون فشار دادن هردو پدال کلاچ و ترمز می‌توان این‌گونه نتیجه گرفت که هر دو فشنگی پدال ترمز و کلاچ فاقد کارایی لازم هستند و به کروز کنترل به‌طور دائم سیگنال فشرده بودن هم‌زمان پدال‌های ترمز و کلاچ ارسال میشود و به همین دلیل کروز کنترل فعال نمی‌شود.
کروز کنترل
در این حالت چنانچه رمز دزدگیر کدینگ کروز کنترل را تغییر نداده باشیم، آنگاه رمز دزدگير عدد 111 است و برای غیرفعال کردن دزدگیر کدینگ کروز در حالتی که سوئيچ در حالت ON است يا موتور خودرو روشن است و کروز کنترل هم خاموش است و هیچ پدالی نیز فشرده نشده دکمه Cancel را سه مرتبه و با فواصل زمانی در حدود یک ثانیه فشار می‌دهیم تا هر مرتبه یک بوق کوتاه شنیده شود. بلافاصله پس از شنیده شدن بوق سوم دزدگیر کدینگ کروز کنترل غیرفعال شده و چراغ‌های چشمک‌زن سبز و قرمز نیز خاموش می‌شوند و موتور خودرو به فشرده شدن پدال گاز عکس‌العمل نشان مي‌دهد.
مرحله دوم؛ روش عیب‌یابی فشنگی پدال کلاچ با استفاده از کلیدهای کروز کنترل:
در حالتی که سوئيچ در حالت ON است يا موتور خودرو روشن است و کروز کنترل هم خاموش است و پدال ترمز نیز فشرده‌شده دکمه Cancel را فشار داده و به مدت چند ثانیه رها نمی‌کنیم، اگر یک بوق ممتد شنیدیم و چراغ‌های سبز و قرمز کروز کنترل یکی بعد از دیگری روشن‌شده و چشمک‌زن شدند یعنی اینکه دزدگیر کدینگ کروز کنترل فعال‌شده است. در این حالت با فشردن پدال گاز هیچ‌گونه عکس‌العملی از موتور خودرو مشاهده نمی‌شود و پدال گاز نیز غیرفعال میشود. از فعال شدن دزدگیر کدینگ کروز کنترل بدون فشار دادن پدال کلاچ می‌توان این‌گونه نتیجه گرفت که فشنگی پدال کلاچ فاقد کارایی لازم است و به کروز کنترل به‌طور دائم سیگنال فشرده بودن پدال کلاچ ارسال میشود و به همین دلیل کروز کنترل فعال نمی‌شود.
کروز کنترل در این حالت چنانچه رمز دزدگیر کدینگ کروز کنترل را تغییر نداده باشیم، آنگاه رمز دزدگير عدد 111 است و برای غیرفعال کردن دزدگیر کدینگ کروز در حالتی که سوئيچ در حالت ON است يا موتور خودرو روشن است و کروز کنترل هم خاموش است و پدال ترمز نیز فشرده‌شده -سيگنال فشرده بودن پدال کلاچ برقرار است- دکمه Cancel را سه مرتبه و با فواصل زمانی در حدود یک ثانیه فشار می‌دهیم تا هر مرتبه یک بوق کوتاه شنیده شود. بلافاصله پس از شنیده شدن بوق سوم دزدگیر کدینگ کروز کنترل غیرفعال شده و چراغ‌های چشمک‌زن سبز و قرمز نیز خاموش می‌شوند و موتور خودرو به فشرده شدن پدال گاز عکس‌العمل نشان مي‌دهد.
مرحله سوم؛ روش عیب‌یابی فشنگی پدال ترمز با استفاده از کلیدهای کروز کنترل:
در حالتی که سوئيچ در حالت ON است يا موتور خودرو روشن است و کروز کنترل هم خاموش است و پدال کلاچ نیز فشرده‌شده دکمه Cancel را فشار داده و به مدت چند ثانیه رها نمی‌کنیم، اگر یک بوق ممتد شنیدیم و چراغ‌های سبز و قرمز کروز کنترل یکی بعد از دیگری روشن‌شده و چشمک‌زن شدند یعنی اینکه دزدگیر کدینگ کروز کنترل فعال‌شده است. در این حالت با فشردن پدال گاز هیچ‌گونه عکس‌العملی از موتور خودرو مشاهده نمی‌شود و پدال گاز نیز غیرفعال میشود. از فعال شدن دزدگیر کدینگ کروز کنترل بدون فشار دادن پدال ترمز می‌توان این‌گونه نتیجه گرفت که فشنگی پدال ترمز فاقد کارایی لازم است و به کروز کنترل به‌طور دائم سیگنال فشرده بودن پدال ترمز ارسال میشود و به همین دلیل کروز کنترل فعال نمی‌شود.
کروز کنترل
در این حالت چنانچه رمز دزدگیر کدینگ کروز کنترل را تغییر نداده باشیم، آنگاه رمز دزدگير عدد 111 است و برای غیرفعال کردن دزدگیر کدینگ کروز در حالتی که سوئيچ در حالت ON است يا موتور خودرو روشن است و کروز کنترل هم خاموش است و پدال کلاچ فشرده‌شده -سيگنال فشرده بودن پدال ترمز برقرار است- دکمه Cancel را سه مرتبه و با فواصل زمانی در حدود یک ثانیه فشار می‌دهیم تا هر مرتبه یک بوق کوتاه شنیده شود. بلافاصله پس از شنیده شدن بوق سوم دزدگیر کدینگ کروز کنترل غیرفعال شده و چراغ‌های چشمک‌زن سبز و قرمز نیز خاموش می‌شوند و موتور خودرو به فشرده شدن پدال گاز عکس‌العمل نشان مي‌دهد.
در هرکدام از این سه حالت چنانچه رمز دزدگیر کدینگ کروز کنترل را تغییر داده و فراموش کرده باشیم، آنگاه برای غيرفعال کردن دزدگير کدينگ کافي است در حالتی که سوئيچ در حالت ON است يا موتور خودرو روشن است و کروز کنترل هم خاموش است هر دو پدال کلاچ و ترمز را فشار داده و هم‌زمان دکمه Cancel را به مدت پنج دقيقه فشار. بعد از پنج دقيقه دزدگیر کدینگ کروز کنترل غيرفعال شده و چراغ‌های چشمک‌زن سبز و قرمز نیز خاموش می‌شوند و موتور خودرو به فشرده شدن پدال گاز عکس‌العمل نشان مي‌دهد.
کروز کنترل
اکثراً عیوب مرتبط با فشنگی پدال‌ها به دلیل از تنظیم خارج شدن آنها است و باید محل تماس پدال‌ها با فشنگی پدال‌ها بررسی شود و در اکثر موارد نیاز به این است که محل قرار گرفتن فشنگی پدال توسط مهره نگه‌دارنده آن تنظیم‌شده و کمی فشنگی پدال به سمت پدال جابجا شود تا میکرو سوئیچ درون فشنگی پدال با فشردن پدال فعال و با رها کردن پدال غیرفعال شود.
کروز کنترل
در بعضی از خودروها همچون انواع پژو206 و پژو207 که فشنگی پدال کلاچ فاقد مهره تنظیم است باید هم‌زمان با یکدست پدال کلاچ را به سمت پائین فشار داد و با دست دیگر خود فشنگی راکمی به سمت پدال فشار داد و جابجا نمود تا مجدداً با اولین رها کردن پدال کلاچ، فشنگی به جایگاه اولیه خود بازگشته و تنظیم شود. باید توجه داشت که هنگام رها کردن پدال کلاچ می‌بایست پدال کلاچ را به‌آرامی رها کرد زیرا رها کردن سریع پدال کلاچ باعث میشود مجدداً پاشنه پدال به فشنگی کلاچ ضربه وارد کند و آن را از تنظیم خارج کند. توصیه میشود با نصب یک عدد پیچ همراه با دو مهره بر روی نشیمن‌گاه پدال کلاچ میزان فشاری که پاشنه پدال به فشنگی وارد می‌کند را محدود کرد تا مجدداً فشنگی کلاچ از تنظیم خارج نشود.
اگر با تنظیم پدال مشکل برطرف نشد، آنگاه باید فشنگی از محل نصبش بازشده و با ابزار لازم همچون مولتی‌متر یا چراغ تست بررسی شود. مسلماً چنانچه خود فشنگی معیوب باشد، آنگاه می‌بایست فشنگی تعویض شود. توصیه میشود بازکردن و بررسی فشنگی پدال در تعمیرگاه‌های مجاز و توسط متخصصین دارای مهارت لازم انجام شود.
کروز کنترل
عیب دیگری که در خودروهای مجهز به جعبه‌دنده دستی مشاهده میشود و به‌طور مستقیم به فشنگی پدال کلاچ مرتبط است، غیرفعال نشدن کروز کنترل و افزایش شدید دور موتور حین گرفتن پدال کلاچ است. در این حالت نیز فشنگی پدال کلاچ تنظیم نیست و سیگنال فشردن پدال کلاچ به کروز کنترل ارسال نمی‌شود. این عیب نیز با تنظیم فشنگی پدال کلاچ رفع میشود.
اميدواريم اين مقاله به شما در تشخيص عیب فعال نشدن کروز کنترل خودروهای مجهز به جعبه‌دنده دستي کمک کند. سال قبل کروز کنترل خودرو بنده فعال نمي‌شد و نصاب محترم معتقد بودند دليل رخ دادن اين ايراد ناسازگاري ECUهاي جديد که ساخت داخل هستند با يونيت کروز کنترل است و بايد يونيت کروز کنترل از محل خود بازشده و جهت رفع عيب به تهران ارسال شود که با همکاري و راهنمايي کارکنان شرکت محترم سازنده سامانه کروز کنترل عیب فعال نشدن کروز کنترل خودرو بنده در عرض چند دقيقه و بدون پرداخت هزينه‌اي مشخص و رفع شد.
