برای اینکه یک اتومبیل به حرکت درآید نیاز است تا شرایط مختلفی برآورده شود. اما دو بخش اصلی یعنی مکانیکی و برقی آن از همه موارد دیگر مهمتر است. تا زمانی که سیستم برق خودرو به خوبی عمل نکند نمیتوانید عملکرد صحیحی را از اتومبیل خود ببینید. حال برق ماشین دارای بخشهای متفاوتی است. یک سیستم الکترونیکی و الکتریکی که برق مورد نیاز اتومبیل را تأمین میکند. برق خودرو بخشی از اتاق ماشین محسوب میشود و باتری قسمت اصلی آن است.
وجود برق در خودرو تا چه حد مهم است؟
بخشهای اصلی مانند دزدگیر، چراغها، سیستم ایموبلایزر و ... با برق کار میکنند. حتی استارت ماشین هم نیاز به برق دارد و در صورت مشکل پیدا کردن برق اتومبیل روشن کردن آن میسر نیست. سایر بخشها مانند سیستم صوتی و کامپیوتر هم نیاز به برق دارند. از همین رو میتوان متوجه شد که اهمیت صحت عملکرد آن تا چه تأثیرگذار است.
بخشهایی که در خودرو با برق کار میکنند؟
· شیشههای پنجره
· استارت ماشین
· چراغ های اتومبیل
· سیستم صوتی
· کامیپوتر و برقراری ارتباط آن با سایر بخشها نیاز به برق دارد
· سیستم گرم کننده و خنک کننده
· برای اشتعال نیاز به جرقه زدن است که به برق احتیاج دارد
بخشهای اصلی برق اتومبیل
برق ماشین دارای قسمتهای زیادی دارد اما به طور کلی دارای ۵ بخش اصلی است که در ادامه به توضیح آنها خواهیم پرداخت.
۱. آلترناتور
این بخش از اتومبیل وظیفه تولید برق را دارد. در گذشته دینام به جای این قطعه قرار میگرفت که در خودروهای جدید آلترناتور کار آن را انجام میدهد. وظیفه آلترناتور این است که انرژی مکانیکی موتور را تبدیل به برق ۱۲ ولت کند و آن را به باتری اتومبیل برای ذخیره شدن بفرستد. به بیان سادهتر آلترناتور در زمانی که کار میکند وظیفه دارد، باتری را شارژ کند.
۲. باتری
برای ذخیره انرژی تولید شده در اتومبیل از باتری استفاده شده است. باتری برق دریافت شده در زمان روشن بودن ماشین از آلترناتور دریافت میکند و آن را در زمان خاموش بودن اتومبیل استفاده میکند. یه همین دلیل شما میتوانید زمانی که ماشین خاموش است از بخشهای مختلفی که نیاز به برق دارند مانند شیشه برقی، سیستم صوتی و ... استفاده کنید.
۳. سیم کشی برق اتومبیل
برای اتصال بخشهای مختلف و انتقال انرژی الکتریکی نیاز است که سیم کشی انجام شود. مصرف کنندها و باتری از سیمهای مختلفی برای اتصال به یکدیگر استفاده میکنند که اندازه و سطح مقطع آنها با یکدیگر متفاوت است. انتخاب سیمها بستگی به نوع کاربرد آن دارد.
۴. کنترل کننده ها
برای کنترل کردن مصرف کنندهها و برقراری ارتباط الکتریکی نیاز به کلید و دکمههایی است که با یک فشار برای ما این کار را انجام دهند. با این کلیدها میتوان انواع تنظیمات مانند حالت، جهت، سرعت و شدت مصرف برق را کنترل کنند. به عنوان مثال سیستم سرمایشی و گرمایشی یکی از کنترل کنندهها است که شما با استفاده از آن میتوانید دور فن و دیگر بخشهای آن را کنترل کنید.
۵. مصرف کننده های انرژی الکتریکی در اتومبیل
به هر بخشی از اتومبیل که انرژی الکتریکی را استفاده میکند مصرف کننده میگویند. به عنوان مثال میتوان به چراغهای داخل و خارج خوردو، فن، کولر، استارت، شیشهها، رادیو و ضبط و ... اشاره کرد.
سیستم برق خودرو مدارهای الکتریکی موجود در سیستم برق اتومبیل
به طور کلی سیستم برق خودرو دارای ۳ مدار است که شامل جرقه زنی، شارژ و روشنایی میشود.
۱. مدار جرقه زنی
در اتومبیلهای قدیمی که کاربراتوری بودند از شمع، کوئل، وایر و دلکو برای تشکیل مدار جرقه استفاده میشود. اما در خودروهای انژکتوری با اضافه شدن کامپیوتر کمی شرایط متفاوت است. ایسییو در ماشینهای انژکتوری کنترل کامل بخشهای مختلف را در دست دارد و وظایفی مانند کنترل میزان مصرف سوخت به عهده آن است. اما از دیگر بخشهای مهم در مدار جرقه میتوان به شمع اشاره کرد ولتاط کویل را به جرقه مبدل میکند. همین اتفاق باعث میشود که در محفظه احتراق انفجار ایجاد شود.
دقت داشته باشید که باتری ولتاط ۱۲ ولت را ایجاد میکند اما برای اینکه شمع جرقه بزند نیاز به برق ۷۰۰۰ ولت است و این اختلاف را کویل جبران میکند. یعنی کویل کار تقویت ولتاژ ذخیره شده در باتری را انجام میدهد. برای اینکه جریان مدار کویل انجام شود هم از دلکو استفاده میکنند.
۲. مدار شارژ سیستم برق اتومبیل
مدار شارژ شامل دو بخش است که به طور جداگانه در مورد آن در بخشهای قبلی توضیح دادیم. این مدار شامل آلترناتور به همراه باتری است که بخشهای اصلی این مدار را تشکیل میدهند.
۳. مدار روشنایی
همه چراعهای موجود در اتومبیل در این مدار قرار میگیرند. برای اینکه وقتی اتومبیل خاموش است بتوان از چراغها استفاده کرد تغذیه جریان مورد نیاز برای مدار روشنایی را قبل از سوئیچ قرار میدهند.
بخش های دیگر سیستم برق خودرو
سیستم برق خودرو دارای بخشهای دیگری مانند کانکتور و فیوز هست که باید برای راهاندازی بخشهای مختلف از آنها استفاده کرد.
۱. کانکتور
نام دیگر این قطعه سوکت است که وظیفه انتقال برق از توزیع کننده به مصرف کننده را دارد. همه سیمهای به کار رفته در اتومبیل برای اینکه به مصرف کننده وصل شوند نیاز به کانکتور دارند. سوکت در انتهای سیم و نقطه اتصال به وسیله وصل میشود. این کانکتورها به انتهای سیمهای متصل به کنترل کننده هم متصل میشوند.
۲. فیوز
یکی از قطعاتی که از بخشهای مختلف اتومبیل محافظت میکند همین فیوز است. برای هر بخش از سیستم برق اتومبیل یک یا چند فیوز د نظر گرفته شده است. در زمانهایی که جریان برق خودرو بیشتر از حد مجاز شود این فیوز وارد عمل میشود. با بالا رفتن جریان فیوز میسوزد و اجازه عبور جریان بالا را نمیدهد. به این ترتیب دیگر قطعات و بخشهای مختلف خودرو به علت بالا رفتن حرارت و جریان آسیب نمیبینند.
سخن آخر
سیستم برق خودرو به اندازه موتور آن اهمیت دارد. تا حدی که با تغییر در ساخت اتومبیلها طی سالهای اخیر عملا حرکت کردن خودرو بدون برق امکان پذیر نیست. تنوع قطعات و بخشهای مختلف در این سیستم بالا است، به همین دلیل هم برای آشنایی بیشتر شما با بخشهای اصلی به توضیح کامل آن در این مقاله پرداختیم.