در خبر قبلی خودرو جک J7 که در همین سایت منتشر شد به جک J7 و رقیب آن در ایران یعنی چری آریزو 5 توربو اشاره شد، البته با ورود دانگ‌فنگ Aelous D50 شرکت بهمن موتور سه خودرو با این مشخصات و احتمالاً محدوده قیمت بین 600 الی 700 میلیون تومان در بازار خودرو ایران خواهیم داشت و مسلماً رقابت این سه سدان در بازار ایران جالب خواهد بود. جالب‌تر اینجاست که هر سه این سدان‌ها تقریباً دارای ابعادی یکسان و موتور 1.5 لیتری بنزینی توربو و جعبه‌دنده CVT هستند. البته آریزو 6 توربو هم دارای چنین مشخصاتی است ولی قیمت آن در این محدوده نیست و بنابراین جزو این گروه نیست. اجازه بدهید به بهانه بررسی آزمون ایمنی-اقتصادی این دو خودرو که با روش جدید انجام‌شده، شیوه‌نامه‌های آزمون ایمنی-اقتصادی موسسه China Insurance Automotive Safety Index یا همان C-IASI را بررسی کنیم.
این آزمون‌های جدید در کشور چین توسط موسسه China Insurance Automotive Safety Index یا همان C-IASI انجام می‌شوند. موسسه چینی C-IASI از سال 2018 تعدادی از خودروهایی که در بازار چین عرضه‌شده‌اند را ارزیابی می‌کند، البته این به معنای حذف موسسه چینی C-NCAP و آزمون‌های قدیمی‌تر آن نیست و هنوز هم موسسه چینی C-NCAP ایمنی خودروهای عرضه‌شده در بازار چین را مورد ارزیابی قرار می‌دهد.
منشأ طرح‌ریزی و اجرای این آزمون‌های جدید هم کشور پیشرو در ایمنی خودرو یعنی سوئد است و درنتیجه تلاش کارشناسان شرکت‌های بیمه‌ای کشور سوئد در دهه‌های 60 و 70 میلادی "کارگروه تحقیق تعمیرات خودرو" Research Committee for Automobile Repairs یا همان RCAR در سال 1972 تشکیل شد.
تقریباً شیوه‌نامه‌های انجام این آزمون‌ها توسط موسسه چینی C-IASI شبیه یا شاید بهتر است گفت رونوشت شیوه‌نامه‌های موسسه آمریکایی Insurance Institute for Highway Safety یا همان IIHS است که در زیر تصویر دو صفحه از شیوه‌نامه‌های این دو موسسه برای مقایسه در کنار هم ارائه می‌شوند. البته هم موسسه چینی C-IASI و هم موسسه آمریکایی IIHS در قسمت مراجع شیوه‌نامه‌های خود به مدارک بالادستی RCAR اشاره نموده‌اند.
موسسه چینی C-IASI 23 خودرو را در سال 2018، 27 خودرو را در سال 2019 و 14 خودرو را در سال 2020 ارزیابی کرده است یعنی تاکنون در کل فقط 64 خودرو توسط موسسه چینی C-IASI ارزیابیشدهاند. مطابق شیوه‌نامه‌های موسسه چینی C-IASI ایمنی هر خودرو با بررسی چهار شاخص مجزا ارزیابی می‌شود و برای تعیین هر شاخص نیز چندین آزمون خاص بر روی خودرو انجام می‌شود، این چهار شاخص عبارت‌اند از:
شاخص اول: "شاخص آسیب‌پذیری و تعمیر‌پذیری خودرو" یا همان Damageability and Repairability Index که برای تعیین این شاخص بر روی خودرو دو آزمون جداگانه انجام می‌شود، این دو آزمون در تصویر زیر ارائه‌شده‌اند و عبارت‌اند از:
• آزمون "صدمه‌های فیزیکی و هزینه تعمیرات در برخوردهای از جلو" یا همانPhysical Damage And Maintenance Costs In Frontal Collisions که در این آزمون خودرو مبنا با سرعت 15 کیلومتربرساعت به مانع صلبی برخورد می‌کند که 40 درصد از عرض خودرو را پوشش می‌دهد.
رتبه هر دو خودرو جک J7 و چری آریزو 5 در این آزمون "ضعیف" یا همان Poor قرمزرنگ شده است. نکته جالب عمل کردن کیسه‌های هوای چری آریزو 5 در این آزمون است که این موضوع در اغلب خودروها مشاهده نمی‌شود. عمل کردن کیسه‌های هوای چری آریزو 5 در برخورد این خودرو با سرعت تنها 15 کیلومتربرساعت از یک‌سو نشان می‌دهد حسگرها و واحد کنترل کیسه‌های هوای این خودرو حساسیت بالایی دارند، ولی از سوی دیگر باعث می‌شود هزینه تعویض جلوداشبورد و مجموعه کیسه هوای راننده و سرنشین جلو و احتمالاً شیشه جلو که با باز شدن کیسه‌های هوا شکسته می‌شود به هزینه‌های تعمیرات چری آریزو 5 اضافه شود. عمل کردن کیسه‌های هوای چری آریزو 5 در این سرعت کم خوب نیست و باید این کیسه‌های هوا در برخوردهایی بازشوند که ناحیه زیرین اتاق خودرو یا قسمت‌های فلزی و اصلی اتاق در ناحیه جلوی پاهای سرنشینان دچار تغییر فرم ناشی از ضربه بشوند. به همین دلیل در اغلب خودروها حسگر ضربه مربوط به کیسه‌های هوا که با ارزیابی تغییر فرم اتاق عمل می‌کند در قسمت جلوی اهرم دسته‌دنده نصب می‌شوند.
• آزمون "صدمه‌های فیزیکی و هزینه تعمیرات در برخوردهای از عقب" یا همان Physical Damage And Maintenance Costs In Rear-End Collisions که در این آزمون یک ارابه متحرک به وزن 1400 کیلوگرم با سرعت 15 کیلومتربرساعت و با زاویه انحراف 10 درجه، به نحوی به عقب خودرو مبنا که ساکن است برخورد می‌کند که در کل 40 درصد از عرض خودرو مبنا تحت تأثیر برخورد ارابه متحرک قرار بگیرد.
در این آزمون رتبه خودرو جک J7 "متوسط" یا همان Moderate نارنجی‌رنگ و رتبه چری آریزو 5 "ضعیف" یا همان Poor قرمزرنگ شده است و درنهایت در این شاخص رتبه کلی هر دو خودرو جک J7 و چری آریزو 5 "ضعیف" یا همان Poor قرمزرنگ شده است.
شاخص دوم: "شاخص ایمنی سرنشینان خودرو" یا همان Vehicle Occupant Safety Index که برای تعیین این شاخص بر روی خودرو چهار آزمون جداگانه انجام می‌شود، این چهار آزمون در تصویر زیر ارائه‌شده‌اند:
• "آزمون تصادف از جلو با پوشش کم" یا همان Small Overlap Frontal Crash Test که در این آزمون خودرو مبنا با سرعت 64.4 کیلومتربرساعت به یک مانع صلب برخورد می‌کند و این مانع صلب 25 درصد از عرض خودرو را پوشش می‌دهد.
رتبه هر دو خودرو جک J7 و چری آریزو 5 در این آزمون "متوسط" یا همان Moderate نارنجی‌رنگ شده است.
• "آزمون تصادف ضربه از بغل" یا همانSide Impact Crash Test که در این آزمون یک ارابه متحرک به وزن 1500 کیلوگرم با سرعت 50 کیلومتربرساعت و با زاویه 90 درجه نسبت به محور طولی خودرو مبنا به بغل خودرو مبنا که ساکن است برخورد می‌کند. در این حالت "فاصله‌بین‌دومحور" یا همان Wheelbase خودرو مبنا تعیین‌کننده محل برخورد مرکز طولی ارابه متحرک به بغل خودرو مبنا است. برای خودروهای معمولی که فاصله‌بین‌دومحور آنها بین 250 الی 290 سانتی‌متر است، محل برخورد مرکز طولی ارابه متحرک به‌اندازه نصف فاصله‌بین‌دومحور بعلاوه 19.8 سانتی‌متر از محور جلو فاصله دارد. یعنی محل برخورد مرکز طولی ارابه متحرک تا محور جلو برای جک J7 با فاصله‌بین‌دومحور برابر با 276 سانتی‌متر برابر با 157.8 سانتی‌متر و برای چری آریزو 5 با فاصله‌بین‌دومحور برابر با 267 سانتی‌متر این فاصله برابر با 153.3 سانتی‌متر است.
رتبه خودرو جک J7 در این آزمون "قابل‌قبول" یا همان Acceptable زردرنگ و رتبه چری آریزو 5 "ضعیف" یا همان Poor قرمزرنگ شده است.
• "آزمون مقاومت سقف" یا همان Roof Strength Test که در این آزمون شاسی زیر رکاب اتاق خودرو مبنا از دو طرف بر روی دو تکیه‌گاه طویل خاص قرار می‌گیرد و دیگر خودرو بر روی لاستیک‌های خود قرار ندارد. در این حالت از بالای اتاق و به‌طور مایل یک پرس مخصوص با زاویه 25 درجه نسبت به افق به اتاق خودرو مبنا فشار وارد می‌کند. این آزمون شبیه‌سازی از مقاومت سقف خودرو هنگام واژگونی و غلت زدن خودرو است.
رتبه هر دو خودرو جک J7 و چری آریزو 5 در این آزمون "خوب" یا همان Good سبزرنگ شده است.
• "آزمون صندلی و پشت‌سری" آن Seat/Head Restraint Test که این آزمون عملکرد صندلی و پشت‌سری آن هنگام برخورد خودرویی با سرعت 16 کیلومتربرساعت به عقب خودرو مبنا که ساکن است را شبیه‌سازی می‌کند. در این آزمون توسط مکانیسمی خاص و در عرض 88 میلی‌ثانیه به مجموعه صندلی خودرو شتاب داده می‌شود. حداکثر شتاب واردشده به مجموعه صندلی نباید کمتر از 10.5 برابر شتاب گرانشی زمین یا همان 10.5 gباشد. در این آزمون به مجموعه صندلی جک J7 حداکثر شتابی برابر با 14 برابر شتاب گرانشی زمین یا همان 14 g واردشده است.
رتبه هر دو خودرو جک J7 و چری آریزو 5 در این آزمون "خوب" یا همان Good سبزرنگ شده است و درنهایت در این شاخص رتبه خودرو جک J7 "قابل‌قبول" یا همان Acceptable زردرنگ و رتبه چری آریزو 5 "متوسط" یا همان Moderate نارنجی‌رنگ شده است.
شاخص سوم: "شاخص ایمنی عابران پیاده" یا همان Pedestrian Safety Index که برای تعیین این شاخص بر روی خودرو دو آزمون جداگانه انجام می‌شود، این دو آزمون در تصویر زیر ارائه‌شده‌اند:
• "آزمون برخورد سر" یا همان Head Type Test که این آزمون برخورد سر عابر پیاده با درب محفظه موتور خودرویی که با سرعت 40 کیلومتربرساعت در حال حرکت است را شبیه‌سازی می‌کند. در این آزمون درب محفظه موتور خودرو مبنا که ساکن است به چندین ناحیه مشخص تقسیم‌شده و میزان ضربه وارده به سر عابر پیاده در هنگام برخورد با هر یک از این ناحیه‌ها اندازه‌گیری شده و سپس نتیجه نهایی پس از بررسی متوسط ضربه وارده به سر عابر پیاده در همه این ناحیه‌ها محاسبه می‌شود.
رتبه هر دو خودرو جک J7 و چری آریزو 5 در این آزمون "قابل‌قبول" یا همان Acceptable زردرنگ شده است.
• "آزمون برخورد ساق-ران پا" یا همان Leg Type Test که این آزمون برخورد ساق و ران (قسمت‌های بالایی و پائینی) پای عابر پیاده با سپر و قسمت جلوی خودرویی که با سرعت 40 کیلومتربرساعت در حال حرکت را شبیه‌سازی می‌کند. در این آزمون سپر و قسمت جلوی خودروی مبنا که ساکن است به چندین ناحیه مشخص تقسیم‌شده و میزان ضربه وارده به ساق و ران پای عابر پیاده در هنگام برخورد با هر یک از این ناحیه‌ها اندازه‌گیری شده و سپس نتیجه نهایی پس از بررسی متوسط ضربه وارده به ساق و ران پای عابر پیاده در همه این ناحیه‌ها محاسبه می‌شود.
رتبه هر دو خودرو جک J7 و چری آریزو 5 در این آزمون "خوب" یا همان Good سبزرنگ شده است و درنهایت در این شاخص رتبه هر دو خودرو جک J7 و چری آریزو 5 "قابل‌قبول" یا همان Acceptable زردرنگ شده است.
شاخص چهارم: "شاخص سامانه‌های کمک به ایمنی خودرو" یا همان Vehicle Assistant Safety Index که برای تعیین این شاخص بر روی خودرو دو آزمون جداگانه انجام می‌شود، این دو آزمون در تصویر زیر ارائه‌شده‌اند:
• "آزمون هشدار برخورد حین حرکت خودرو به جلو/عقب" یا همان Forward/Backward Collision Warning Alarm Test که در این آزمون عملکرد سامانه هشدار دهی خودرو در سرعت 72 کیلومتربرساعت ارزیابی می‌شود. این هشدار دهی ممکن است به‌صورت انتشار صداهایی با شدت‌های صوتی متفاوت یا لرزاندن قسمت‌هایی از صندلی و فرمان خودرو باشد.
خودرو جک J7 نتوانسته تنها امتیاز این آزمون را کسب کند و بنابراین رتبه خودرو جک J7 "ضعیف" یا همان Poor قرمزرنگ شده است و چون چری آریزو 5 که در سال 2018 مورد ارزیابی واقع‌شده نیز فاقد این سامانه بوده، بنابراین چری آریزو 5 در این زمینه ارزیابی نشده است.
• "آزمون سامانه ترمز گیری اضطراری خودکار" یا همان Autonomous Emergency Braking System Test که این آزمون هم شامل دو زیرمجموعه ترمز گیری اضطراری خودکار جهت جلوگیری از برخورد خودرو مبنا با عابران پیاده و ترمز گیری اضطراری خودکار جهت جلوگیری از برخورد خودرو مبنا با خودروی دیگر می‌شود. در این آزمون‌ها عملکرد سامانه ترمز گیری اضطراری خودکار خودرو مبنا در سرعت‌های 20، 40 و 60 کیلومتربرساعت ارزیابی می‌شود.
خودرو جک J7 توانسته تمام 5 امتیاز این آزمون را کسب کند و بنابراین رتبه خودرو جک J7 "خوب" یا همان Good سبزرنگ شده است و چون چری آریزو 5 که در سال 2018 مورد ارزیابی واقع‌شده نیز فاقد این سامانه بوده، بنابراین چری آریزو 5 در این زمینه ارزیابی نشده است. نهایتاً در این شاخص رتبه خودرو جک J7 "خوب" یا همان Good سبزرنگ شده است و چری آریزو 5 در این زمینه ارزیابی نشده است.
البته در این حوزه آزمون‌های دیگری همچون "آزمون نور چراغ‌ها" یا همان Headlamp Test، "آزمون هشدار خروج از خطوط" یا همان Lane Departure Warning و "آزمون جلوگیری خروج از خطوط" یا همان Lane Departure Prevention نیز انجام می‌شوند.
درنهایت نتیجه نهایی چهار شاخص ایمنی-اقتصادی خودرو جک J7 و چری آریزو 5 در تصویر زیر آورده شده است.
در سال 2016 موسسه چینی C-NCAP خودرو چری آریزو 5 را ارزیابی نموده و این خودرو توانسته با کسب 56.2 امتیاز پنج ستاره از موسسه چینی C-NCAP کسب کند. در سال 2021 موسسه چینی C-NCAP خودرو دانگ‌فنگ Aelous D50 را هم ارزیابی نموده و این خودرو توانسته با کسب 85 درصد امتیازات ممکنه، پنج ستاره از موسسه چینی C-NCAP کسب کند که با این اوصاف خودرو جک J7 هم اگر توسط موسسه چینی C-NCAP ارزیابی شود حتماً امتیاز بیشتر و پنج ستاره خواهد گرفت.
اطلاعات چهار شاخص ایمنی-اقتصادی سایر خودروهایی که توسط موسسه چینی C-IASI ارزیابیشدهاند را می‌توان از طریق آدرس تارنمای زیر مشاهده نمود:
https://www.ciasi.org.cn/home/safety/index/typeid/15.html
از بین این چهار شاخص آنچه به "ایمنی سرنشینان خودرو" یا همان Vehicle Occupant Safety Index مرتبط است سابقه بیشتری دارد و بنابراین معروف‌تر از همه است و با عنوان "آزمون تصادف" در بین علاقه‌مندان صنعت خودرو شناخته می‌شود. معمولاً این شاخص نقش بسیار مهمی در تعیین سطح ایمنی یک خودرو دارد و نتایج سایر شاخص‌ها تحت تأثیر و زیر سایه نتایج این شاخص هستند.
در "آزمون برخورد خودرو با پوشش 25 درصد با سرعت 64 کیلومتربرساعت" جک J7 و چری آریزو 5 هر دو توانسته‌اند رتبه "در حد متوسط" یا همان Moderate نارنجی‌رنگ را کسب کنند و از این نظر تقریباً در یک سطح از ایمنی هستند.
شایان‌ذکر است در بین این 64 خودرو، 11خودروی بی ام و سری 3 مدل 2018، بیوک انویژن مدل 2018، فولکس‌واگن ماگوتان چین مدل 2019 تولیدشده در فاو، جک S3، نیسان ماکسیما تولیدشده در دانگ‌فنگ، هوندا کرایدر، هیوندای لافستا، بائیک D50، جیلی توگلا، هوندا اینسپیر و مزدا 6 نیز همچون جک J7 و چری آریزو 5 توانسته‌اند در این آزمون رتبه "متوسط "یا همان Moderate نارنجی‌رنگ را کسب کنند.
8 خودروی فولکس‌واگن تیگوان، بائوجان 510، کیا اسپورتیج مخصوص بازار چین مدل 2019، ون بیوک GL8، ون بی وای دی MAX، دانگ‌فنگ AX7، بسترن T77 و فولکس‌واگن پاسات مخصوص بازار چین مدل 2019 تولیدشده در سائیک با کسب رتبه "ضعیف" یا همان Poor قرمزرنگ نتیجه بدتری نسبت به جک J7 و چری آریزو 5 کسب کرده‌اند و 43 خودرو باقی‌مانده نیز نتیجه "خوب" یا همان Good سبزرنگ و "قابل‌قبول" یا همان Acceptable زردرنگ را کسب کرده‌اند.
در آزمون برخورد یک ارابه متحرک چهارچرخ به وزن 1500 کیلوگرم با سرعت 50 کیلومتربرساعت به بغل خودرو مبنا که ساکن است، جک J7 توانسته رتبه "قابل‌قبول" یا همان Acceptable زردرنگ را کسب کند ولی چری آریزو 5 رتبه "ضعیف" یا همان Poor قرمزرنگ را کسب کرده.
در بین این 64 خودرو، 33 خودرو در آزمون ضربه از بغل رتبه "خوب" یا همان Good سبزرنگ را کسب کرده‌اند.
16 خودرو توانسته‌اند همچون جک J7 در این آزمون رتبه "قابل‌قبول" یا همان Acceptable زرد رنگ را کسب کنند که عبارت‌اند از: هوندا آکورد مخصوص بازار چین مدل 2018، بیوک انویژن مدل 2018، فولکس‌واگن تیگوان مدل 2018، فولکس‌واگن ماگوتان چین مدل 2019 تولیدشده در فاو،WEY VV5 مدل 2017، مرسدس بنز C200 مدل 2018، ترامپچی GS7 مدل 2017، کیا اسپورتیج مخصوص بازار چین مدل 2018، میتسوبیشی اوتلندر مدل 2019، دانگ‌فنگ AX7 مدل 2019، بی وای دی تانگ 2018، شورولت مونزا مدل 2019، فولکس‌واگن پاسات مخصوص بازار چین مدل 2019، Xpeng G3 مدل 2020، هوندا CRV مدل 2020، دانگ‌فنگ ونوسیا استار مدل 2020.
رتبه 6 خودروی نیز "متوسط "یا همان Moderate نارنجی‌رنگ است و رتبه ایمنی این خودروها ازنظر ایمنی در برابر ضربه از بغل بین دو خودرو جک J7 و چری آریزو 5 است که این خودروها عبارت‌اند از: ون بیوک GL8، هوندا کرایدر، هیوندای لافستا، هاوال F5، فاو بسترن T77، هوندا اینسپیر.
رتبه 7 خودروی نیز همچون رتبه چری آریزو 5 "ضعیف" یا همان Poor قرمزرنگ است که این خودروها عبارت‌اند از: بائوجان 510، هوندا سیویک 2016، هیوندای الانترا 2018، اشکودا کودیاک، جک S3، ون بی وای دی ماکس، بائیک D50.
در بین 14 خودرویی که در سال 2020 توسط موسسه چینی C-IASI ارزیابیشدهاند 5 خودرو فولکس‌واگن پاسات، تویوتا RAV4، نیو EC6، Lynk&Co 03، و بی ام و X3 در "آزمون برخورد خودرو با پوشش 25 درصد با سرعت 64 کیلومتربرساعت" توانسته‌اند بیشترین امتیاز ممکنه را کسب کنند و در هر 8 زیرمجموعه این آزمون رتبه "خوب" یا همان Good سبزرنگ را کسب کنند که برای مقایسه، ویدئو دو "آزمون برخورد خودرو با پوشش 25 درصد با سرعت 64 کیلومتربرساعت" و "آزمون تصادف ضربه از بغل" خودروهای جک J7 و چری آریزو 5 همراه با ویدئو آزمون این 5 خودرو ارائه می‌شوند.
مورد جالب در این ویدئوها پرواز باطری فولکس‌واگن پاسات، پرواز محفظه آب نیو EC6 و حرکت عرضی بی ام و X3 پس از وارد شدن ضربه به خودرو است که البته این موارد به‌هیچ‌عنوان در ارزیابی ایمنی این خودروها تأثیری نداشته‌اند.
در آزمون‌هایی که موسسه آمریکایی IIHS انجام داده حرکت عرضی بی ام و X3 کاملاً واضح و مشخص است و به دلیل ادامه حرکت خودرو پس از وارد شدن ضربه به آن، از سمت مانع صلب کل انرژی جنبشی به خودرو بازگردانده نمی‌شود و خودرو درجا متوقف نمی‌شود. با توجه به مشاهده شدن بیشتر این موضوع در آزمون خودروهای سال 2020 و 2021 همچون ولوو XC40 برقی و شورولت بلیزر، می‌توان گفت برای ارزیابی ایمنی خودروها در شرایط یکسان‌تر، به‌زودی در شیوه‌نامه‌های این آزمون میزان پوشش بیشتر 25 درصد خواهد شد.
ویدئو واژگون شدن جیپ رانگلر چهاردرب نیز به‌عنوان جالب‌ترین ویدئو "آزمون برخورد خودرو با پوشش 25 درصد با سرعت 64 کیلومتربرساعت" موسسه آمریکایی IIHS ارائه می‌شود.
در پایان از شما دعوت می‌کنیم هشت ویدئو آزمون‌های ایمنی خودروهای مورد بحث را مشاهده نمایید.
