آیا گیربکس 6 دنده اتوماتیک شرکت DAE می‌تواند انتخاب خوبی برای محصولات ایران‌خودرو باشد ؟

شرکت DongAn Automotive Engine Manufacturing Harbin یا همان DAE از سال 1998 با سرمایه‌گذاری شش شرکت از سه کشور چین ، مالزی و ژاپن تأسیس شد و در ابتدا موتورها و گیربکس‌های شرکت میتسوبیشی را تولید می‌کرد . در کشور ما هستند خودروهایی که محصولات شرکت DAE بر روی آنها نصب ‌است که از جمله آن‌ها می‌توان به خودرو جک J5 اشاره کرد که هم موتور و هم گیربکس اتوماتیک جک J5 ساخت شرکت DAE است . شرکت DAE هم‌اکنون زیرمجموعه شرکت چانگان است و حتی موتورهای بنزینی 2.0 لیتری توربو سری Blue Whale چانگان در شرکت DAE ساخته می‌شوند . شرکت DAE با داشتن 20 خط ماشین‌کاری و تولید قطعات و 22 خط مونتاژ می‌تواند در یک سال 560 هزار موتور و 300 هزار گیربکس تولید کند .

از سال 2011 تا سال 2017 شرکت DAE تحقیقات گسترده‌ای جهت تولید یک گیربکس اتوماتیک 6 دنده شروع کرد . بنا به ادعای شرکت DAE ، این گیربکس 6 دنده با کد A6F5 و بر اساس گیربکس اتوماتیک 4 دنده جک J5‌‌ با کد F4A4B طراحی و تولیدشده است . شرکت DAE تنها برای طراحی و تولید این گیربکس 1.8 میلیارد یوان در طی این 6 سال سرمایه‌گذاری کرد که این مبلغ به نرخ کنونی ارز در حدود 3400 میلیارد تومان است . این شرکت برای دستیابی به این هدف 117 اختراع جدید ثبت کرده و با همکاری شرکت معروف AVL اتریشی توانست به دانش لازم برای تولید یک گیربکس اتوماتیک دست یابد . برای مقایسه شرکت هیوندایی/کیا برای تولید گیربکس اتوماتیک 6 دنده خود 300 اختراع جدید ثبت کرد. این دانش در زمینه‌های نحوه‌ی طراحی ، نحوه‌ی آزمایش ، منطق هدایت ، نحوه‌ی تولید و کنترل کیفیت گیربکس‌های اتوماتیک است . برای ارزیابی عملکرد و قابلیت اطمینان این گیربکس ، خودروهای مجهز به این گیربکس بیش از 1 میلیون کیلومتر در ارتفاعات بالای 4700 متر ، سرمای منفی 30 درجه و گرمای 40 درجه پیموده‌اند .

گیربکس 6 دنده شرکت DAE قابل‌استفاده بر روی خودروهای سبک و کراس‌اوورهایی است که در محدوده وزنی 1.2 تا 2.6 تن قرار دارند و گشتاور تولیدی موتورهای آنها هم کمتر از 300 نیوتن‌بر‌متر است . البته از این گیربکس می‌توان هم در خودروهای دیفرانسیل جلو ، هم در خودروهای دو دیفرانسیل و هم در خودروهای هیبریدی استفاده نمود . این گیربکس علاوه بر دارا بودن رژیم‌های کاری متفاوتی همچون رژیم اسپرت و رژیم اقتصادی و حالت تیپ‌ترونیک ، دارای قابلیت کارکرد در حالت استارت-استپ و استفاده در خودروهای هیبرید نیز هست .

گیربکس‌ اتوماتیک 6 دنده شرکت DAE در دو ورژن تولیدشده است ، ورژن اول در سال 2017 و ورژن دوم در سال 2018 تولید و به بازار عرضه‌شده است . محدوده ضریب تغییرات سرعت ورژن اول این گیربکس 6.02 و وزن آن کمتر از 79 کیلوگرم است و محدوده ضریب تغییرات سرعت ورژن دوم این گیربکس 6.64 و وزن آن نیز کمتر از 79 کیلوگرم است ، این گیربکس با این محدوده ضریب تغییرات سرعت در حالت کروز دور موتور را در محدوده 2000 دور بر دقیقه نگه‌ می‌دارد و این به معنی مصرف سوخت کمتر و افزایش راحتی سرنشینان به دلیل کاهش صدای موتور است .
ازلحاظ مصرف سوخت نیز این گیربکس 10 درصد مصرف سوخت کمتری نسبت به گیربکس 4 دنده قبلی شرکت DAE دارد . ورژن دوم این گیربکس ضرایب دنده‌ای دقیقاً برابر با ضرایب دنده گیربکس‌های 6 دنده Aisin سری معروف TF-72SC با کد AWF6F25 دارد . در جدول زیر مشخصات گیربکس‌های اتوماتیک 6 دنده شرکت DAE با مشخصات دو گیربکس اتوماتیک 6 دنده شرکت ژاپنی و معروف Aisin و مشخصات یک گیربکس اتوماتیک 6 دنده شرکت Powertech کره‌ای مقایسه شده است .
با توجه به اطلاعات موجود در سایت‌های خودرویی، گیربکس Aisin TF-71SC بر روی فیس‌لیفت پژو 301 نصب‌شده و شاید انتخاب گیربکس‌ اتوماتیک 6 دنده شرکت DAE برای محصولات ایران‌خودرو ازجمله پژو 301 تولیدی ایران‌خودرو اتفاقی نباشد . گیربکس Aisin TF-72SC نیز بر روی سایر محصولات گروه PSA همچون پژو 2008 و سیتروئن C3 با کدEAT6 و همچنین مینی کوپر جدید و BMW و سانگ‌یانگ تیولی نصب‌شده است. گیربکس Powertech A6MF2 نیز بر روی هیوندای Sonata LF و کیا Optima JF نصب‌شده است .

به لطف ساختار سبک و فشرده و الگوریتم مناسب تعویض دنده ، راندمان انتقال قدرت این گیربکس در دنده پنجم بیشتر از 94 درصد است و حداکثر افت گشتاور در این گیربکس نیز کمتر از 11 نیوتن‌برمتر است . خودروهای مجهز به این گیربکس در شرایط کاری مطابق با استاندارد NEDC ، مصرف متوسطی کمتر از 6.2 لیتر در هر صد کیلومتر پیمایش دارند . از سوی دیگر مبدل گشتاور این گیربکس از نمونه با کورس جابجایی بسیار بلند بوده و در دور موتور کمتر از 1000 دوربردقیقه محور ورودی را با چرخ‌دنده‌های گیربکس قفل می‌کند . این گیربکس ازلحاظ قیمت ارزان‌تر از گیربکس‌های 6 دنده اتوماتیک Aisin نصب‌شده بر روی محصولات گروه PSA است ، ولیکن ازلحاظ کارایی نسبت به گیربکس‌های 6 دنده اتوماتیک ساخت شرکت DSI نصب‌شده بر روی خودروهای لیفان 820 و جیلی امگراند X7 عملکرد بهتری دارد .

مطابق استاندارد ارزیابی ISO 26262 اولین تعمیرات اساسی این گیربکس بعد از طی 300 هزار کیلومتر پیمایش است ، بنابراین قابلیت اطمینان این گیربکس در حد و اندازه قابلیت اطمینان گیربکس‌های رتبه اول دنیا همچون گیربکس‌های ساخت Aisin ، JATCO ، ZF و GETRAG است . برای ساخت این گیربکس از ماشین‌آلات شرکت‌های مشهوری همچون پرس‌های 450 مگاپاسکالی شرکت آلمانی MTM استفاده‌شده است . ازلحاظ قابلیت اطمینان همین بس که گیربکس‌های اتوماتیک 4 دنده شرکت DAE با کد F4A4B نصب‌شده بر روی خودروهای جک J5‌‌ کرمان موتور ، علیرغم قدیمی بودن فناوری و ایرادات ساختاری آن ، تعداد خرابی کمی دارند‌ . برای نمونه قطعات اصلی و داخلی گیربکس اتوماتیک 4 دنده خودرو جک J5‌‌ نویسنده همین مقاله پس از طی 200 هزار کیلومتر دچار هیچ‌گونه خرابی نشده است .

حال ببینیم این گیربکس بر روی چه خودروهایی نصب‌شده است ؟
همان‌گونه که در بالا اشاره شد ، شرکت DAE هم‌اکنون زیرمجموعه شرکت چانگان است‌‌ ، به همین خاطر از خودرو کراس‌آوور چانگان CS75 برای آزمون‌های اولیه این گیربکس استفاده شد . شرکت چانگان در مدل‌های 2018 کراس‌آوور CS75 از این گیربکس استفاده کرد و این گیربکس هم با موتور 1.5 لیتری بنزینی توربو با کد JL476ZQFC و با گشتاور 265 نیوتن‌بر‌متر و هم با موتور 1.8 لیتری بنزینی توربو با کد JL486ZQ2 و با گشتاور 245 نیوتن‌بر‌متر عرضه ‌شد . در مدل‌های‌ 2020 چانگان CS75 موتور 1.8 لیتری بنزینی توربو از چرخه تولید خارج‌شده و در عوض با همان موتور 1.5 لیتری بنزینی توربو علاوه بر گیربکس 6 دنده اتوماتیک DAE ، یک گیربکس 7 دنده اتوماتیک دوکلاچه هم ارائه می‌شود .

هرچند گیربکس 6 دنده اتوماتیک DAE اولین مرتبه بر روی کراس‌آوور چانگان CS75نصب و آزموده شد ولیکن گیربکس 6 دنده اتوماتیک DAE به‌طور رسمی با کراس‌آوور زوتی T600 کوپه به بازار معرفی شد . در مدل‌های 2019 کراس‌آوور زوتی T600 کوپه از ورژن اول گیربکس 6 دنده اتوماتیک DAE با موتور 1.5 لیتری بنزینی توربو با کد TNN4G15T و گشتاور 207 نیوتن‌بر‌متر استفاده‌شده است . کراس‌اوور زوتیT600 کوپه ازجمله خودروهایی است که گیربکس 6 دنده اتوماتیک DAE بر روی آن نصب‌شده و هم‌اکنون نیز در کشورمان عرضه می‌شود .

گیربکس 6 دنده اتوماتیک DAE بر روی خودرو دیگر شرکت زوتی یعنی زوتی T500هم نصب‌شده ‌است . در مدل‌های 2018 کراس‌اوور زوتی T500 از گیربکس 6 دنده اتوماتیک DAE با موتور 1.5 لیتری بنزینی توربو با کد TNN4G15T و گشتاور 215 نیوتن‌برمتر استفاده‌شده است . دلیل تفاوت مقدار گشتاور تولیدی موتور زوتی T500 با مقدار گشتاور تولیدی موتور زوتی T600 کوپه، متفاوت بودن تنظیمات موتور TNN4G15T در هرکدام از این دو خودرو است .

عملکرد ورژن دوم گیربکس 6 دنده اتوماتیک DAE به حدی مطلوب بوده و موردتوجه قرارگرفته که در سال 2018 از سوی "انستیتو تحقیقات مهندسی خودرو چین" یا همان CAERI این گیربکس به‌عنوان یکی از ده گیربکس برتر بازار خودرو چین شناخته‌شده و جایزه رتبه هفتم را دریافت نموده . سایر خودروهای با گیربکس 6 دنده اتوماتیک که در این رقابت شرکت داشته‌اند عبارت‌اند از نمونه چینی کیا اسپورتیژ با گیربکس Powertech A6MF1-2 ، مزدا CX-4 با گیربکس فورد-مزدا و سیتروئن C3 aircross با گیربکس AWF6F25 Aisin . ازنظر کارشناسان CAERI آنچه مهم و قابل‌توجه این است که متخصصان DAE برخلاف سایر تولیدکنندگان گیربکس چینی ، توانسته به دانش‌پایه طراحی و ساخت واحد کنترل گیربکس یا همان TCU ، واحد هیدرولیکی کنترل یا همان HCU ، واحد کنترل موتور یا همان ECU و برنامه‌نویسی آنها دست یابد . البته ورژن اول گیربکس 6 دنده اتوماتیک DAE در سال 2017 با کراس‌آوور زوتی T600 کوپه در این رقابت شرکت کرد ولی به تشخیص هیئت‌داوران مستحق دریافت جایزه نبود .
شایان‌ذکر است در همین سال 2018 ، گیربکس CVT 25 نصب‌شده بر روی خودرو آریزو 6 جایزه رتبه نهم را دریافت نموده که در سایت خودروبانک نیز مقاله‌ای در خصوص گیربکس CVT 25 منتشرشده است .
شرکت هنگ‌تنگ یکی دیگر از خودروسازان چینی است که از گیربکس 6 دنده اتوماتیک DAE در خودروهای خود استفاده می‌کند . در مدل‌های 2020 کراس‌آوور هنگ‌تنگ X7 از گیربکس 6 دنده اتوماتیک DAE با موتور 1.5 لیتری بنزینی توربو با کد TLE4G15T و گشتاور 215 نیوتن‌برمتر استفاده‌شده است . خبرها و زمزمه‌هایی از عرضه خودروهای شرکت هنگ‌تنگ در ایران نیز منتشرشده بود .

دیگر خودرو شرکت هنگ‌تنگ که بر روی آن گیربکس 6 دنده اتوماتیک DAE نصب‌شده ، کراس‌آوور هنگ‌تنگ X5 است . در مدل‌های 2020 کراس‌آوور هنگ‌تنگ X5 از گیربکس 6 دنده اتوماتیک DAE با موتور 1.5 لیتری بنزینی توربو با کد TLE4G15T و گشتاور 215 نیوتن‌برمتر استفاده‌شده است . البته کراس‌آوور هنگ‌تنگ‌ X5 در مدل 2020 با موتور 1.5 لیتری بنزینی و گشتاور 215 نیوتن‌برمتر و با گیربکس CVT نیز عرضه می‌شود .
آخرین خودرو شرکت هنگ‌تنگ که بر روی آن گیربکس 6 دنده اتوماتیک DAE نصب‌شده ، خودرو چندمنظوره هنگ‌تنگ V7 است . در مدل‌های 2019 خودرو چندمنظوره هنگ‌تنگ V7 از گیربکس 6 دنده اتوماتیک DAE با موتور 1.5 لیتری بنزینی توربو با کد TLE4G15T و گشتاور 215 نیوتن‌برمتر استفاده‌شده است .
شرکت هایما یکی دیگر از خودروسازان چینی است که از گیربکس 6 دنده اتوماتیک DAE در خودروهای خود استفاده نموده است . در مدل‌های 2019 کراس‌اوور هایما 8S از گیربکس 6 دنده اتوماتیک DAE با موتور 1.6 لیتری بنزینی توربو با کد HMA GA16-YF و گشتاور 293 نیوتن‌برمتر استفاده‌شده است .

گویا قرار است بر روی دیگر خودرو شرکت هایما یعنی نمونه فیس‌لیفت شده کراس‌اوور هایما S5 نیز از گیربکس 6 دنده اتوماتیک DAE استفاده شود . نمونه فیس‌لیفت شده کراس‌آوور هایما S5 نیز از گیربکس 6 دنده اتوماتیک DAE با همان موتور هایما 8S یعنی موتور 1.6 لیتری بنزینی توربو با کد HMA GA16-YF و گشتاور 293 نیوتن‌برمتر استفاده‌شده است . آخرین خودرو چینی که بر روی آن گیربکس 6 دنده اتوماتیک DAE نصب‌شده ، کراس‌اوور دانگ‌فنگ T5 است. جالب اینجاست که شرکت دانگ‌فنگ در کراس‌آوور دانگ‌فنگ T5 هم از موتور و هم از گیربکس ساخت DAE استفاده کرده . در کراس‌آوور دانگ‌فنگ T5 گیربکس 6 دنده اتوماتیک DAE و موتور 1.5 لیتری بنزینی توربو با کد 4G15T و گشتاور 230 نیوتن‌برمتر نصب‌شده‌اند . البته در سال 2020 کراس‌آوور دانگ‌فنگ T5 با موتورها و گیربکس‌های دیگری هم عرضه می‌شود.
به این موضوع اشاره شد که شرکت DAE برای تولید گیربکس 6 دنده اتوماتیک خود با شرکت معروف AVL اتریشی نیز همکاری داشته است . چندی پیش در سایت خودروبانک خبر همکاری شرکت ایران‌خودرو با شرکت کره‌ای Motorian در زمینه تولید دنا پلاس توربو اتوماتیک منتشر شد‌ . در تصاویری که در سایت شرکت کره‌ای Motorian دیده می‌شوند ، یک دستگاه دنا پلاس در حال تست توسط شرکت معروف AVL اتریشی دیده می‌شود و هیچ بعید نیست که انجام این تست‌ها توسط شرکت معروف AVL اتریشی در راستای نصب گیربکس 6 دنده اتوماتیک DAEبر روی دنا پلاس باشد .

سخن‌آخر :
هرچند ضرایب دنده‌های گیربکس 6 دنده اتوماتیک DAE دقیقاً مشابه یا شاید بتوان گفت کپی‌برداری شده از ضرایب دنده‌های گیربکس‌های ساخت شرکت ژاپنی Aisin هستند و هرچند گیربکس 6 دنده اتوماتیک DAE توانسته جوایزی از مؤسسات چینی مرتبط با صنعت خودرو دریافت کند و هرچند گیربکس 6 دنده اتوماتیک DAE بر روی خودروهایی از شرکت‌های متعددی نصب‌شده است ، ولیکن ضرب‌المثل‌ معروفی است که می‌گوید : "هر گردی‌ ، گردو نیست" یا اینکه شاعری به زیبایی در شعر خود می‌گوید : "خال مهرویان سیاه و دانه فلفل سیاه ، هردو جان‌سوزند اما این کجا و آن کجا ؟"
بنابراین می‌بایست قدری تحمل نمود و عملکرد و قابلیت اطمینان گیربکس 6 دنده اتوماتیک DAE را پس از گذشت چندین سال استفاده و بهره‌برداری مداوم ارزیابی کرد . مسلم است که قصد نداریم از هم‌اکنون در مورد کارایی و قابلیت اطمینان این گیربکس قضاوت یا پیش‌داوری کنیم و باید قبول کنیم که صنعت خودرو چین با سرعتی سرسام‌آور در حال پیشرفت است ، پس باید تا نیمه دوم سال 1400 که موعد ارائه دنا پلاس توربو با گیربکس اتوماتیک 6 دنده DAE است صبر کرد چراکه تا آن زمان تقریباً 5 سال از عرضه این گیربکس در چین و استفاده و بهره‌برداری از آن سپری‌شده است و حتماً تا آن موقع شرکت‌های خودروسازی چینی یا از گیربکس اتوماتیک 6 دنده DAE به حدی راضی خواهند بود که این گیربکس را بر روی سایر محصولاتشان نیز نصب خواهند کرد یا اینکه این گیربکس انتظارات و نیازهای مصرف‌کنندگان چینی را به‌خوبی برآورده نمی‌کند و به‌تدریج از چرخه تولید حذف خواهد شد . بنابراین باید تا نیمه دوم سال 1400 صبر کرد !