ماشین پراید 132

پلتفرم پراید آنقدرها هم گمنام نیست؛ مثلاً اگر عبارت مزدا 121 یا فورد فستیوا را سرچ کنید به تصاویری مشابه همین پراید خودمان خواهید رسید. اما مسئله اینجاست که مدت بسیار زیادی از زمان عرضه جهانی آن محصولات گذشته و جالب‌تر اینکه آنها حتی در همان دوران هم ماشین‌های چندان خوش‌نامی محسوب نمیشدند. حتی کیا موتورز کره جنوبی نیز خیلی سال قبل با این نماینده کم‌کیفیت خود خداحافظی کرد و قدم در مسیری با آینده روشن‌تر گذاشت. البته پراید مزیت‌های خاص خودش را دارد اما بدلیل کیفیت پایین ساخت، قدیمی بودن پلتفرم و پیشرانه، ایمنی بسیار ضعیف، طراحی ساده و قدیمی و مشخصات فنی نه چندان مناسب هرگز نمیتواند آنچه از یک سدان کامل انتظار دارید را برایتان برآورده سازد. هرچند در این بین نکات مثبتی نظیر قیمت ارزان، هزینه نگهداری پایین، دسترسی مناسب به نمایندگی‌های خدماتی و قطعات یدکی در سراسر کشور در کنار مصرف سوخت قابل قبول باعث شده‌اند که این محصول همچنان طرفداران پرشماری (هرچند از سر اجبار) داشته باشد.
شاید مهم‌ترین مشکل پراید ضعف در بحث ایمنی باشد. در واقع ستون‌ها، شاسی و ورق‌های استفاده شده روی این خودرو قدرت مقاومت بالایی در جذب ضربات ندارند و مهندسی قدیمی اتومبیل هم نتوانسته کمکی به بهبود این وضع کند. البته سایپا مدعی است که پروژه X100 از نظر استانداردهای ایمنی پیشرفت محسوسی داشته و در نتیجه پرایدهای جدید که با کدهای 131، 132، 111 و 151 تولیده شده‌اند نسبت به اسلاف خود ایمن‌تر هستند. اما همچنان شواهد عینی نشان میدهد که ارتقاء سطح ایمنی پراید کافی نبوده و نقطه ضعف‌های اتومبیل بر نقاط قوت می‌چربند؛ بخصوص که پراید جدا از ضعف در برابر ضربات وارده، در خصوص ترمز و هندلینگ هم خودرو مطمئنی نشان نمیدهد و به همین دلیل بهتر است که بیشتر برای سفرهای شهری، آن هم با سرعت‌های مطمئن مورد استفاده قرار گیرد. البته ممکن است بگوئید نفس ما از جای گرم بلند میشود چراکه با توجه به افزایش وحشتناک قیمت‌ها، خرید همین پراید هم برای بسیاری از مردم آرزو شده، چه برسد به اینکه بخواهیم به سراغ خودروهای امن‌تر و با کیفیت‌تر بازار برویم. در هر صوت پراید هرچقدر که در سرعت‌های بالاتر آسیب پذیر است، برای استفاده‌های شهری (البته در سرعت‌ مطمئن) میتواند کارآمد باشد. ابعاد جمع و جوری دارد، جای پای نسبتاً خوبی (در قیاس با امثال 206) به 4 سرنشین ارائه میکند، از مصرف سوخت قابل قبولی بهره میبرد، شعاع گردش فرمانش خوب است، بسیاری از قطعاتش نسبت به تیبا ارزان‌تر هستند و خلاصه مطلب اینکه میتواند برای زندگی در شهرهای پرترافیک، گزینه‌ کاربردی و کم‌دردسری محسوب شود. البته متاسفانه پس از توقف تولید، قیمت این ماشین روند افزایشی به خود گرفته و حالا بسیاری از خریداران میان انتخاب این محصول با تیبا دچار تردید هستند. در واقع برهم خوردن عرضه و تقاضا منجر به افزایش قیمت کاذب نسخه‌های صفر کیلومتر و مدل بالای این محصول شده و اکنون ارزش پراید در برابر بهای پرداختی برهم خورده است.

با ورود به داخل کابین با فضایی بی‌روح، پوشیده شده از پلاستیک خشک و حداقل امکانات جانبی روبرو میشویم. البته این مشکلات برای اقتصادی‌ترین خودرو بازار طبیعی به نظر میرسند اما جا داشت حداقل در خصوص کیفیت مونتاژ دقت بیشتری به خرج داده میشد. تم کلی کابین 132 نسبت به نسخه‌های اولیه پراید مقداری زیباتر شده و با دریچه‌های تهویه دایره‌ای شکل و استفاده بیشتر از خطوط منحنی در قیاس با داشبورد قدیمی پراید اندکی مدرن‌تر به نظر میرسد. تودری‌های یکپارچه هم ضمن بهبود ظاهر کابین، مقاومت بهتری در قیاس با انواع قدیمی دارند و مشکل دفرمه شدن قسمت فوقانی تودری‌ها در این نسخه تا حد زیادی برطرف شده است. یکی از نکات جالب در خصوص کابین پراید درفضای قابل قبول پا در قسمت عقب دیده میشود. در واقع درست است که بدلیل عرض کم بدنه، اینجا فضای کافی برای 3 سرنشین بزرگسال وجود ندارد اما جای پا از خودروهایی نظیر پژو 206 بهتر است.
اکثر خودروهای قدیمی از نظر دید به اطراف شرایط مطلوبی دارند و پراید هم از این قاعده مستثنی نیست. در واقع این قبیل محصولات بدلیل استانداردهای ایمنی پایین‌تر، معمولاً شیشه‌های بزرگ‌ و ستون‌های باریکی دارند و در نتیجه برای رانندگی شهری حس تسلط بسیار خوبی (حتی بدون استفاده از سیستم‌های کمکی نظیر دوربین‌ و سنسور) به راننده هدیه میکنند. اما از نظر ورود صدا به کابین، راحتی صندلی‌ها و مواردی از این دست، پراید حداقل‌ها را در اختیارتان قرار خواهد داد.

اگر یک پراید کره‌ای (نسخه سدان) با قطعات بدنه فابریک پیدا کنید و آن را در کنار سایپا 131 (فیس قدیم) قرار دهید، متوجه تغییرات بسیاری خواهید شد؛ اما این تغییرات به شکلی نبودند که ظاهر اتومبیل را دست‌خوش تفاوت شدیدی نمایند، ولی نسخه 132 با چراغها، جلوپنجره، سپرها، کاپوت و صندوق عقب جدید، چهره‌ای کاملاً متفاوت به نمایش گذاشته است. البته در این تغییر چهره نقص‌هایی در بحث هارمونی دیده میشود اما در هر صورت 132 توانسته اختلاف ظاهری محسوسی نسبت به مدل‌های قدیمی ایجاد کند و چهره تکراری ماشین را مقداری جدیدتر نشان بدهد. همانند تمامی فیس‌لیفت‌ها، نیم‌رخ ماشین تفاوت چندانی با مدل قدیمی ندارد و به غیر از حذف لچکی عقب در سالهای اخیر، در بقیه قسمت‌های جانبی تغییر خاصی دیده نمیشود اما در بخش‌ دماغه و قسمت انتهایی شاهد نمائی اسپرت‌تر و تا حدی جذاب‌تر هستیم.

پیشرانه پراید در طول این سالها دست‌خوش تغییرات و اصلاحات زیادی شده است. ابتدا سیستم سوخت‌رسانی انژکتوری جایگزین مدل کاربراتوری قدیمی گردید و پس از آن هم تغییرات دیگر به بهبود قدرت و وضعیت آلایندگی در سطح یورو 4 منتهی شد. البته بسیاری افراد معتقدند که پیشرانه‌های جدید از نظر دوام به پای نسخه‌های قدیمی نمیرسند. در هر صورت انجین آخر با کد M13 همچنان از 8 سوپاپ استفاده میکند و قادر است در بهترین حالت 71 اسب بخار قدرت و 108 نیوتن‌متر گشتاور تولید نماید. استخراج این میزان قدرت و گشتاور از یک موتور 1.3 لیتری برای این دوره یک فاجعه محسوب میشود، در واقع سایپا 132 با تمامی اصلاحات صورت گرفته به ازای هر لیتر حجم موتور فقط 54 اسب بخار قدرت تولید میکند که این عدد برای خودروهای تنفس طبیعی مدرن امروزی باید بالاتر از 75 باشد. حتی در برخی از ماشین‌ها که نسب تراکم بالایی دارند (نظیر تویوتا GT86) میزان قدرت به ازای هر لیتر میتواند تا 100 اسب هم برسد. البته با توجه به اختلاف قیمت موجود، همچین مقایسه‌ای درست نیست و ما صرفاً جهت درک بهتر تفاوت سطح تکنولوژی به این نکته اشاره نمودیم. وظیفه انتقال قدرت هم بر عهده یک جعبه دنده 5 سرعته دستی قرار گرفته که نیروی حاصل از موتور را به چرخ‌های جلویی منتقل میکند.
به هر حال پراید به لطف وزن سبک بدنه با همین پیشرانه ضعیف هم شتاب اولیه کافی را ارائه میکند و در صورت وجود مهارت کافی راننده، میتواند حتی سر به سر برخی از خودروهای گرانتر نظیر پژو 206 تیپ 2 نیز بگذارد. ضمناً نماینده اقتصادی سایپا با حداقل هزینه ‌نگهداری و مصرف سوخت قابل قبول (6.44 لیتر در هر 100 کیلومتر برای رانندگی ترکیبی)، کارتان را راه خواهد انداخت؛ اما زمانی که نیاز به کشش عالی، هندلینگ مناسب و یا ترمزهای ایمن داشته باشید دیگر نمیتوانید خیلی روی این ماشین حساب باز کنید، بخصوص که در صورت روشن شدن کولر، ضعف پیشرانه بیشتر هم به چشم خواهد آمد. برای همین است که پراید را به عنوان یک خودرو صرفاً شهری مناسب میدانیم و برای مسافرت‌ها و یا سرعت‌های بالاتر توصیه نمی‌کنیم.

پراید به عنوان عضو اقتصادی خانواده سایپا از حداقل امکانات رفاهی و ایمنی بهره میبرد. در واقع اگر استانداردهای اجباری در میان نبود احتمالاً پراید 132 تا همین اواخر همچنان از ایربگ‌های جلو هم بهره‌ای نمیبرد؛ همانطور که چون اجباری برای عرضه خودروها با فرمان هیدرولیک و پخش صوتی نبوده این گزینه‌ها بعضاً از روی برخی نسخه‌های پرایدها حذف شدند! در هر صورت نسخه‌ کامل سایپا 132 (SE) از امکانات بسیار ساده و ابتدایی نظیر: تهويه مطبوع دستی، سيستم ضد سرقت (Immobilizer)، ترمز ABS، قفل مركزي، شيشه بالابر برقي درب‌هاي جلو، فرمان هیدرولیک، چراغ مه‌شكن عقب، چراغ مه‌شکن جلو (آپشن)، كيسه هواي راننده و سرنشين جلو، قابليت باز كردن درب صندوق با ریموت و مواردی از این دست بهره میبرد. پس برای داشتن خودروهای آپشنال مجبورید به سراغ محصولات گرانتر خانواده سایپا از گروه X200 بروید.

پس از حذف پیکان و بعد از آن RD، رقیب قیمتی چندانی برای پراید باقی نماند. مگر اینکه از میان گزینه‌های دست دوم قدیمی بخواهید خرید خود را انجام دهید که در این صورت مشتقات پژو RD نظیر RDi و روآ میتوانند به عنوان خودرو جایگزین مطرح باشند. سایپا 132 در قیاس با این خودروها کم استهلاک‎تر و کم مصرف‌تر است و با شتاب اولیه بهتر و شعاع گردش فرمان بسیار خوب، قدرت مانور بالاتری در شهر ارائه میکند، اما در عوض فضای اتاق و صندوق کوچکتری دارد و در سفرهای خارج‌جاده‌ای هم از نظر راحتی و امنیت در سطح پایین‌تری قرار میگیرد. ولی در خصوص گزینه‌های مدل بالاتر میتوان از تیبا به عنوان رقیب اصلی پراید 132 یاد کرد. خودرویی که در واقع به نوعی از ترکیب همین پراید با ریو و اندکی به‌روز رسانی‌های دیگر حاصل شده و با شتاب مقداری بیشتر، ایمنی اندکی بالاتر و طراحی تا حدودی جدیدتر میتواند جایگزین مناسبی برای 132 به حساب آید، هرچند ساپیا 132 همچنان با قیمت اولیه و همچنین قطعات یدکی ارزان‌تر و شعاع گردش فرمان بهتر میتواند طرفداران خاص خودش را داشته باشد.